Kiên quyết xử lý vi phạm

Ngày 31-1-1997, UBND tỉnh Vĩnh Phúc ban hành Quyết định số 169/QĐ-UB về việc thu hồi 116,072ha đất rừng thuộc phường Liên Bảo và xã (nay là phường) Khai Quang, thuộc thị xã (nay là thành phố-TP) Vĩnh Yên để giao cho Công ty Kim Long trồng mía theo dự án đã được phê duyệt, thời hạn giao đất là 18 năm. Đến ngày 29-8-2018, UBND tỉnh Vĩnh Phúc có Quyết định số 1992/QĐ-UBND thu hồi đất của Công ty Kim Long do hết hạn sử dụng đất và không được gia hạn theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, từ nhiều năm nay, trên diện tích đất này đã diễn ra tình trạng vi phạm về lấn, chiếm, chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình trái pháp luật. Theo thống kê, chỉ riêng trên địa bàn phường Liên Bảo đã có tới hơn 70 trường hợp vi phạm, trong đó có nhiều công trình kiên cố, thậm chí cả biệt thự với giá trị hàng chục tỷ đồng. Trong những đối tượng vi phạm có cả cán bộ, đảng viên...

Có mặt tại hiện trường những ngày này, chúng tôi ghi nhận sự nỗ lực, quyết tâm của các lực lượng chức năng trong công tác tuyên truyền, vận động chủ các công trình vi phạm tự giác tháo dỡ; lập hồ sơ các trường hợp vi phạm; cưỡng chế tháo dỡ một số công trình... Đồng chí Nguyễn Ngọc Bình, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Vĩnh Yên khẳng định, quan điểm của TP là kiên quyết xử lý triệt để các vi phạm, không có bất kỳ trường hợp nào ngoại lệ và tuyệt đối không hợp thức hóa sai phạm.

Trong tháng 5-2021, TP Vĩnh Yên đã thành lập hai tổ công tác liên ngành do đồng chí Phó bí thư thường trực Thành ủy và Chủ tịch UBND TP làm tổ trưởng để tập trung tuyên truyền, lập hồ sơ xử lý dứt điểm các vi phạm. Từ đầu năm đến nay, TP Vĩnh Yên đã chỉ đạo xử lý, tháo dỡ 93 công trình vi phạm, trong đó có 71 trường hợp trên địa bàn tổ dân phố Trại Giao thuộc phường Khai Quang; 22 trường hợp thuộc khu hành chính 16, phường Liên Bảo. Hiện nay, chính quyền cơ sở và các cơ quan chức năng đang tích cực tuyên truyền, vận động để chủ các công trình vi phạm tự giác tháo dỡ nhằm giảm thiệt hại cho người dân. Trong trường hợp các hộ không chấp hành, TP sẽ tiến hành cưỡng chế tháo dỡ. Lãnh đạo TP Vĩnh Yên cũng chỉ đạo lực lượng chức năng chủ động nắm tình hình trong quá trình xử lý các công trình vi phạm. Nếu phát hiện vi phạm có dấu hiệu hình sự thì lập hồ sơ xử lý nghiêm theo thẩm quyền.

Ngày 19-5-2021, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc có Văn bản số 3751/UBND-NN5 chỉ đạo thủ trưởng các sở, ngành: Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tài chính, Cục Thuế, Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh và UBND TP Vĩnh Yên... theo chức năng, nhiệm vụ vào cuộc quyết liệt nhằm sớm xử lý dứt điểm các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng công trình trên đất thu hồi của Công ty Kim Long.

Bài học về trách nhiệm quản lý

Việc kiên quyết xử lý các vi phạm về đất đai trên diện tích đất đã thu hồi của Công ty Kim Long được dư luận đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, hậu quả của những vi phạm này là rất lớn, không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của các cấp ủy đảng, chính quyền mà còn gây lãng phí nguồn lực xã hội khổng lồ khi đất đai không được sử dụng đúng mục đích trong một thời gian dài và phải phá dỡ hàng trăm công trình có giá trị lớn. Cần phải nghiêm túc rút ra bài học về tăng cường trách nhiệm quản lý đất đai để không lặp lại các vụ việc tương tự.

Vi phạm khởi nguồn từ Công ty Kim Long. Trong quá trình sử dụng đất, công ty này có các quyết định giao đất và đã giao đất trên thực tế cho một số cá nhân để làm trang trại, trồng cây ăn quả không đúng thẩm quyền, vi phạm các quy định của Luật Đất đai. Ngoài ra, Công ty Kim Long còn ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đối với đất không được phép chuyển nhượng. Từ đây đã dẫn tới phát sinh hàng chục trường hợp mua bán, chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình trái pháp luật.

leftcenterrightdel
 Công trình xây dựng trái pháp luật trên đất thu hồi của Công ty TNHH Kim Long.

Khoản 2, Điều 208, Luật Đất đai quy định chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các vi phạm về đất đai trên địa bàn. Tuy nhiên, những vi phạm của Công ty Kim Long mặc dù diễn ra công khai nhưng chưa được chủ tịch UBND các xã, phường ngăn chặn, xử lý kịp thời, dẫn đến phát sinh thêm nhiều trường hợp sai phạm. Kết luận thanh tra số 38/KL-TTr ngày 2-4-2019 của Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc nêu rõ: “UBND phường Liên Bảo buông lỏng quản lý nhà nước về đất đai, chưa kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp lấn, chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng công trình trên đất không được phép xây dựng... để phát sinh 12 trường hợp vi phạm (trong đó có 10 trường hợp trên đất thu hồi của Công ty Kim Long-PV) sau ngày 1-7-2014, là thời điểm UBND tỉnh đã chỉ đạo... thanh tra, kiểm tra, rà soát, xử lý đối với các trường hợp vi phạm...”.

Xảy ra những vi phạm trên còn có trách nhiệm của Sở TN&MT tỉnh Vĩnh Phúc các thời kỳ liên quan. Kết luận thanh tra số 38/KL-TTr chỉ rõ: “Sở TN&MT... chưa chủ động thanh tra, kiểm tra, xử lý kịp thời đối với vi phạm của Công ty Kim Long, để cho các vi phạm đất đai của công ty trong thời gian dài không bị xử lý có trách nhiệm quản lý nhà nước của Sở TN&MT trong các thời kỳ liên quan”. Bên cạnh đó, mặc dù Thành ủy, HĐND, UBND TP Vĩnh Yên đã ban hành nhiều văn bản nhằm tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn, nhưng việc xử lý, giải quyết vi phạm chưa kiên quyết, dứt điểm. Theo Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc, để xảy ra các trường hợp vi phạm đất đai trên địa bàn trách nhiệm thuộc tập thể UBND TP, chủ tịch và các phó chủ tịch UBND TP được phân công phụ trách lĩnh vực đất đai, xây dựng qua các thời kỳ; tập thể các phòng, ban, đơn vị chuyên môn như Phòng TN&MT, Phòng Quản lý trật tự đô thị, cá nhân các trưởng phòng, phó trưởng phòng và cán bộ, công chức liên quan đến công tác quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng...

Để không tái diễn những vụ việc tương tự thì những “khoảng trống” trách nhiệm như nêu trên phải được khắc phục kịp thời.

Bài và ảnh: TRUNG PHƯƠNG