QĐND - Nằm cách trung tâm huyện Thanh Thủy chỉ 5km, nhưng đã gần 10 năm qua, người dân xã Đào Xá luôn đau đáu một nỗi niềm là sớm có nguồn điện lưới quốc gia ổn định dùng trong sinh hoạt hằng ngày như các địa phương khác trong huyện. Bởi một lẽ, nguồn điện lưới mà họ đang sử dụng luôn trong trạng thái thiếu ổn định, lúc sụt áp, lúc tăng áp, khiến hàng loạt thiết bị điện bị ảnh hưởng. Ngoài ra, hằng tháng các gia đình đều phải nộp tiền điện đầy đủ cho Hợp tác xã (HTX) dịch vụ điện năng, nhưng chưa bao giờ nhận được hóa đơn hay chứng từ thu tiền điện của HTX...

Khi nguồn điện thiếu ổn định

Mặc dù có đường điện lưới quốc gia kéo về tới tận các hộ gia đình, nhưng ngày nào cũng vậy, cứ trời nhá nhem tối, các ông bố, bà mẹ ở xã Đào Xá lại giục con thắp đèn dầu, thắp nến, nhà nào kinh tế kha khá một chút thì dùng đèn ắc-quy loại nhỏ. Sở dĩ có tình trạng trên là vì, điện lưới quốc gia không ổn định, lúc thì điện áp sụt, bóng đèn đỏ như con đom đóm, lúc thì điện áp vụt tăng đèn sáng lóa khiến các thiết bị điện bị chập, cháy. Tuần nào cũng phải thay những thiết bị điện thì lấy tiền đâu ra, thế là các gia đình bảo nhau dùng đèn dầu, dùng nến, ắc-quy.

Được biết, năm 2013, dự án lưới điện nông thôn đã phê duyệt đầu tư số tiền hơn 5,5 tỷ đồng để cải tạo lưới điện của xã Đào Xá, nhưng không hiểu vì lý do gì đến nay dự án vẫn "giậm chân tại chỗ". Lý giải về vấn đề này, ông Dương Hữu Cẩn, Chủ tịch UBND xã Đào Xá cho biết: “Trong những năm gần đây, tốc độ phát triển kinh tế ngày càng cao, kéo theo nhu cầu sử dụng các thiết bị điện tăng lên. Người dân lại thường xuyên sử dụng vào giờ cao điểm. Mặt khác, hệ thống dây dẫn sau thiết bị đo đếm chưa đạt yêu cầu quy định… dẫn đến nguồn điện thiếu ổn định. Còn việc dự án không được triển khai là do nguồn vốn của Nhà nước, chúng tôi cũng không biết nguyên nhân từ đâu...”.

Mặc dù gia đình có đầy đủ thiết bị điện, nhưng tối nào cũng phải thắp sáng bằng đèn ắc-quy như thế này.

Còn bà Trần Thị Giang, khu 13, xã Đào Xá trình bày: “Đã bao năm qua, người dân chúng tôi đã quen với tình cảnh có đường điện lưới quốc gia “làm cảnh” và quen với cuộc sống dầu đèn rồi. Các chị đi thăm bà con các xóm mà xem, nhà nào cũng có đầy đủ các thiết bị điện như: Quạt, ti-vi, tủ lạnh, đèn chiếu sáng. Thế nhưng hầu như không ai sử dụng, vì điện áp tăng-giảm thất thường, chẳng may cháy là mình chịu thiệt. Đã nhiều năm nay, ở địa phương chúng tôi các gia đình đều tranh thủ lúc 15 giờ hằng ngày thì cắm nồi cơm điện và 1 giờ sáng thì dậy bơm nước. Vì lúc đó điện khá ổn định. Còn từ 16 giờ đến 22 giờ, hầu như đường điện lưới mất tác dụng, đèn điện chỉ sáng như con đom đóm... Không những thế, có hôm một bữa cơm phải mất điện đến 5-6 lần”.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, trạm biến áp của xã là trạm biến áp "2 trong 1", được xây dựng từ năm 1990 với nhiệm vụ chính là cung cấp điện năng phục vụ cho việc tưới tiêu và thoát lũ phục vụ sản xuất nông nghiệp. Sau đó, trạm biến áp này được bổ sung thêm nhiệm vụ cung cấp điện sinh hoạt cho người dân trong xã. Do công suất không bảo đảm, nên điện thường xuyên phập phù, thiếu ổn định. Để khắc phục, một số hộ dân ở xóm Đồi Mâu đã liên hệ để kéo điện từ xã Dị Nậu, huyện Tam Nông về để sử dụng. 

Thu tiền điện không có hóa đơn

Điện yếu, không ổn định đã khiến người dân bức xúc, nhưng càng bức xúc hơn khi HTX dịch vụ điện năng xã thu tiền điện hằng tháng của người dân không hề có hóa đơn, chứng từ, mà chỉ là những mẩu giấy viết tay. Không hóa đơn, chứng từ, hằng tháng người dân  mang “sổ tay” điện (tự sắm) đến HTX nộp tiền thì mới được nhận thông báo số tiền phải nộp. Hầu như không gia đình nào biết mình đã sử dụng bao nhiêu số điện và gia đình có được tính tiền điện theo đơn giá quy định của Nhà nước hay không?

Ông Nguyễn Đình Tài, khu 13, xã Đào Xá bức xúc: Người dân chúng tôi rất bất bình với cung cách làm việc của HTX dịch vụ điện năng, hằng tháng, cứ đến ngày 14 là các gia đình lại phải tự cầm sổ đến HTX nộp tiền. Nhân viên báo bao nhiêu thì mình đóng bấy nhiêu. Nếu ai đó có thắc mắc thì họ trả lời, chúng tôi căn cứ trên số của đồng hồ điện mà thu tiền, chứ không làm sai!

Ông Nguyễn Văn Thử, nguyên Chủ nhiệm HTX dịch vụ điện năng xã Đào Xá giải thích vấn đề này như sau: “HTX dịch vụ điện năng của xã được thành lập từ năm 2004. Từ đó đến nay, việc thu tiền điện vẫn không hề có hóa đơn chứng từ gì. Việc HTX thu tiền điện của nhân dân mà không có hóa đơn là sai. Chúng tôi cũng có hóa đơn tự in, nhưng do không có kế toán, nên không thể in hóa đơn. Chỉ nhớ trung bình số tiền điện thu hằng tháng của người dân là khoảng 150 triệu đồng”.

Còn ông Lê Quang Tuấn, Giám đốc Công ty Điện lực huyện Thanh Thủy cho biết: “Chúng tôi rất muốn lĩnh trách nhiệm thu tiền điện và quản lý lưới điện về cho ngành điện lực đảm nhiệm, nhưng vì xã có HTX dịch vụ điện năng nên cũng đành chịu. Chúng tôi cũng nhìn thấy sự bất cập trong việc thu tiền điện tại xã Đào Xá, nhưng vì một số lý do nên đến nay vẫn chưa thể vào cuộc được”.

Rõ ràng, việc cung cấp điện lưới cho người dân xã Đào Xá, huyện Thanh Thủy vẫn còn nhiều điều bất cập cần phải được giải quyết dứt điểm. Nhưng có lẽ còn nhiều lý do "tế nhị" khác nên người dân xã Đào Xá vẫn phải chịu cảnh ấm ức vì tình trạng điện như trên. Để khắc phục tình trạng này, trước hết ngành điện lực huyện Thanh Thủy cần triển khai đề án đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống lưới điện, đáp ứng nhu cầu sử dụng và sinh hoạt của người dân. Mặt khác, chính quyền xã Đào Xá và huyện Thanh Thủy cũng cần nhận thức rõ những điều bất cập trong việc cung cấp điện cho dân ở xã Đào Xá để chỉ đạo chuyển đổi kịp thời việc quản lý lưới điện, thu tiền điện với tinh thần "cái gì có lợi cho dân thì phải hết sức làm". Có như vậy, mới hạn chế được những nghi ngờ về sự thiếu minh bạch trong việc thu tiền điện tại xã Đào Xá thời gian vừa qua.

Bài và ảnh: HUYỀN TRANG