Khẩn trương điều tra, xử lý các đối tượng lừa đảo thu gom sổ đỏ đất rừng

Chiếc “bánh vẽ” và những chiêu trò lừa đảo

Vừa qua, Cục Cảnh sát điều tra (CSĐT) tội phạm về trật tự xã hội (Bộ Công an) đã bắt giữ, khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Minh (sinh năm 1978, trú tại xã Tân Đức, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận), đối tượng cầm đầu đường dây lừa đảo, thu gom sổ đỏ đất rừng ở 32 địa phương (tập trung chủ yếu tại các tỉnh: Hải Dương, Phú Thọ, Lào Cai, Hà Tĩnh, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Thuận, TP Hồ Chí Minh). Theo cơ quan điều tra, Nguyễn Thị Minh có vai trò rất quan trọng trong vụ án này.

Trước đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cũng đã bắt giữ đối tượng Nguyễn Phước (trú tại phường Yên Đỗ, TP Plei-cu, tỉnh Gia Lai), Giám đốc Công ty TNHH Phước Thịnh và Nguyễn Thị Hải Anh (trú tại huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An) về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản cũng bằng hình thức nêu trên.

Kết quả điều tra ban đầu cho thấy, lợi dụng tâm lý hám lợi của một số cá nhân, doanh nghiệp, các đối tượng tự giới thiệu có khả năng xin được nguồn vốn tài trợ không hoàn lại của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài cho dự án trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi trọc. Mức hỗ trợ từ 25 triệu đồng đến 30 triệu đồng/1ha rừng và người môi giới được hưởng khoảng 500.000 đồng/ha. Hồ sơ, thủ tục xin vốn đơn giản, thời hạn giải ngân nhanh chỉ từ 3 đến 6 tháng là nhận tiền. Theo yêu cầu của các đối tượng, điều kiện tham gia dự án là tổ chức, cá nhân phải có sổ đỏ, sổ lâm bạ để chứng minh diện tích rừng. Những người không có sổ đỏ muốn tham gia sẽ phải đưa tiền cho các đối tượng để chúng mua hộ sổ đỏ... Đặc biệt, nhằm tạo lòng tin, chúng còn tổ chức hội nghị khách hàng và tung tin, có hẳn một Ban dự án của Chính phủ, đứng đầu là một đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đứng ra để quản lý, tổ chức giải ngân dự án nói trên.

Với thủ đoạn này, từ năm 2008 đến nay, các đối tượng đã thu gom hàng trăm nghìn sổ đỏ và sổ lâm bạ đất trồng rừng của người dân, sau đó dùng các quyển sổ đỏ thu được để bán cho những người không có sổ. Ước tính, trong nhiều năm, các đối tượng đã lừa đảo, chiếm đoạt số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng. Nhiều người đã rơi vào cảnh trắng tay, nợ nần chồng chất do tham gia vào đường dây “chạy vốn” của chúng.

Trước thực trạng trên, lãnh đạo Bộ Công an đã chỉ đạo Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm, Cục Cảnh sát hình sự lập kế hoạch xác minh. Đến nay, 3 đối tượng trong đường dây lừa đảo nói trên đã bị bắt giữ. Cơ quan chức năng đã làm rõ, thực tế, các đối tượng này chỉ nghe nói và thu gom theo trào lưu để chờ cơ hội ăn tiền môi giới. Bằng thủ đoạn này, các đối tượng lừa đảo đã thu gom được số lượng rất lớn sổ đỏ với diện tích đất rừng tương đương 3 triệu héc-ta, cùng số tiền hơn 17 tỷ đồng của người dân.

Để tạo lòng tin với người dân, giữa năm 2013, Minh và Phước đã tổ chức hội nghị khách hàng, cho mời khoảng 300 người ở 63 tỉnh, thành phố là đại diện cá nhân, doanh nghiệp tham gia các dự án trồng rừng có nhu cầu tham gia dự án “vẽ” của chúng. Tiếp đó, Minh yêu cầu mỗi người nộp 2 bộ hồ sơ (gồm ảnh 3x4, ảnh 10x15, chứng minh nhân dân, hộ khẩu…), rồi phân chia thành từng tổ, nhóm từ 10 đến 12 người... Bọn chúng còn làm các quyết định giả, băng ghi âm giả về giọng nói của một số đồng chí lãnh đạo nói về tính khả thi của các dự án phủ xanh đất trống, đồi trọc nói trên.

Khi tạo được niềm tin với các bị hại, các đối tượng tìm gọi những người từng bị mất tiền, theo đuổi việc giải ngân dự án rừng trước đây và ngỏ ý, nếu muốn được giải ngân sớm, thì phải đưa tiền “bôi trơn” cho lãnh đạo cấp trên... với số tiền hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, đến gần ngày theo bọn chúng hứa sẽ giải ngân, các đối tượng lừa đảo lại nói với bị hại là còn thiếu một số diện tích rừng nữa mới giải ngân được. Vì thế, nhiều người lại phải lo tiền để đi mua thêm số sổ đỏ cho đủ diện tích rừng còn thiếu.

Không chỉ dừng lại ở đó, khi đã dốc hết tiền, nhiều bị hại đã rủ người nhà, người quen, thậm chí đi vay “nóng” để có tiền cùng bọn chúng đi thu gom sổ đỏ với lý do diện tích rừng phải đúng với địa điểm mà Ban quản lý yêu cầu. Do vậy, đối tượng Minh đã dẫn các bị hại đi khắp nơi, từ Nam ra Bắc để mua gom sổ đỏ. Tại các điểm này, chúng cho người đóng giả người bán sổ đỏ, lấy một phần sổ đỏ chiếm đoạt được bán lại cho các bị hại. Sau khi mua được sổ đỏ, các nạn nhân lại phải nộp luôn cho Minh để… kịp giao tới Ban quản lý giải ngân cho nhanh. Với chiêu trò này, không ít nạn nhân đã bị Minh và đồng bọn lừa đi mua sổ đỏ với số tiền “bôi trơn” từ 1,5 tỷ đến 6 tỷ đồng.

Nhiều lần với đủ các lý do, Minh tiếp tục yêu cầu các bị hại nộp thêm tiền để cho kịp tiến độ giải ngân. Tuy nhiên, khi nhận tiền, Minh không viết giấy biên nhận, mà chỉ xui đám tay chân viết giấy biên nhận hộ. Trong thời gian chờ đợi kéo dài, lãi mẹ đẻ lãi con, nhiều người đã phải bỏ trốn vì bị chủ nợ truy đuổi. Ngoài ra, khi một số bị hại muốn lấy lại sổ đỏ của chính mình, thì cũng phải nộp cho bọn chúng từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng (trên 100ha rừng) gọi là chi phí đi rút hồ sơ. Các đối tượng lừa đảo còn liên tục "nắn gân" một số bị hại rằng, sẽ không được nhận tiền giải ngân cũng như sổ đỏ của mình nếu họ có ý định tố cáo.

Các cơ quan chức năng như: Văn phòng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Cơ quan CSĐT Bộ Công an khẳng định, từ năm 2008 đến nay, không có bất kỳ dự án nào sử dụng nguồn vốn tài trợ không hoàn lại của các tổ chức phi chính phủ hay nước ngoài dành cho dự án phát triển rừng, phủ xanh đất trống, đồi trọc.

 Số phận của những cuốn sổ đỏ đất rừng và hệ lụy

Mặc dù các đối tượng trong đường dây lừa đảo đã bị bắt giữ, nhưng khi có mặt tại huyện miền núi Yên Lập (tỉnh Phú Thọ), chúng tôi vẫn được nghe người dân bày tỏ sự lo lắng về những hệ lụy mà một số doanh nghiệp và cá nhân là nạn nhân của các đối tượng lừa đảo thu gom sổ đỏ đất rừng.

Theo ghi nhận, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ số nạn nhân cũng lên đến hàng trăm trường hợp. Không ít bị hại khi nhận lại sổ lâm bạ đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng đòi đất do diện tích đất thực tế bị thiếu hụt vì sổ lâm bạ đã bị sửa chữa... làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Riêng tại huyện Yên Lập, chúng tôi ghi nhận có 25 trường hợp, chủ yếu tập trung ở các xã: Thượng Long, Xuân Viên và Bến Sơn. Bà Hoàng Thị Vui, ở xóm Đồng Chung, xã Thượng Long bức xúc: "Giữa năm 2013, một người đàn ông tên Tiến ở huyện Thanh Sơn đến vận động và gom bìa đỏ đất rừng để làm thủ tục nhận hỗ trợ. Đã ba năm nay, chúng tôi không hề biết số sổ đỏ đó đang ở đâu"! Còn ông Triệu Quý Đình (70 tuổi, người dân tộc Dao, ở xóm Thiều, xã Thượng Long) bộc bạch: "Thấy cán bộ xã giới thiệu là lãnh đạo Ban quản lý dự án đến làm thủ tục để nhận hỗ trợ trồng rừng, nên chúng tôi đã giao sổ lâm bạ. Chỉ khi các đồng chí công an về xác minh, chúng tôi mới biết mình bị lừa"...

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Thế Vỹ, Phó chủ tịch UBND huyện Yên Lập khẳng định: "Khi nhận được thông báo từ cấp trên, chúng tôi đã tuyên truyền để người dân nêu cao cảnh giác. Tuy nhiên, do nhẹ dạ cả tin, nên không ít người dân đã bị các đối tượng lừa đảo lợi dụng". Đây là bài học đắt giá mà chính quyền địa phương cần nghiêm khắc rút kinh nghiệm. Chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm làm rõ và xử lý nghiêm các đối tượng lừa đảo và tạo điều kiện thuận lợi để người dân được nhận lại sổ lâm bạ.

Thiết nghĩ, việc lỏng lẻo trong các khâu giao đất, giao rừng và thiếu quản lý, giám sát của các cấp chính quyền cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Vì thế, các doanh nghiệp trồng rừng, những người dân được giao đất lâm nghiệp, nên tìm hiểu rõ thông tin, tránh để các đối tượng lợi dụng, sử dụng phương thức, thủ đoạn tương tự để lừa đảo gây thiệt hại nghiêm trọng.

Bài và ảnh: HÀ KHÁNH