Khai thác đá tàn phá môi trường

Chúng tôi được biết, giấy phép khai thác đá của 3 trong số 4 công ty có mỏ đá đang hoạt động tại xã Hồng Lộc đã hết hạn. Đó là: Công ty TNHH Đức Lợi Hà Tĩnh (giấy phép đã hết hạn từ ngày 28-10-2014); Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Hà Mỹ Hưng (giấy phép đã hết hạn từ ngày 5-4-2013); Hợp tác xã Núi Hồng (giấy phép đã hết hạn từ ngày 8-3-2015). Chỉ còn Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Hà Hải Châu giấy phép khai thác đến ngày 16-1-2023.

Tuy nhiên, trong các ngày 16-3, 18-3, 21-3, chúng tôi đến khu vực này và thấy mỏ đá của Hợp tác xã Núi Hồng vẫn hoạt động bình thường, các phương tiện máy móc của Công ty TNHH Đức Lợi Hà Tĩnh vẫn hiện diện tại công trường. Theo chỉ dẫn của một người dân địa phương, chúng tôi nhận thấy việc khai thác đất, đá tại đây đã tạo nên những vách quá độ sâu cho phép. Nhiều người dân sống quanh khu vực này phản ảnh, việc khai thác đất, đá quá mức khiến họ thường xuyên phải hứng chịu cảnh ô nhiễm bụi, tiếng ồn. Đặc biệt, trước việc khai thác quá độ sâu cho phép, người dân lo lắng nguy cơ sạt lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Hơn nữa, các xe ô tô vận chuyển đất đá quá trọng tải làm hỏng đường giao thông; việc sử dụng mìn để khai thác đá làm nứt nẻ nhà cửa, nghiêm trọng hơn là làm mất tầng che phủ, ảnh hưởng đến mạch nước ngầm dẫn tới thiếu nước sạch vào mùa khô và gây nguy cơ sạt lở vào mùa mưa lũ.

Mỏ đá của Hợp tác xã Núi Hồng đang hoạt động. 

Ông Trần Văn Trung (xóm trưởng xóm Trường An, xã Hồng Lộc) trình bày: “Người dân đã nhiều lần phản ảnh việc ô nhiễm do khai thác đá, nhưng cũng không có chuyển biến gì. Bà con chặn xe chở đất, đá và yêu cầu phun nước để tránh bụi đường, dùng tấm che không cho đất đá rơi vãi, nhưng chỉ được vài hôm lại tái diễn ô nhiễm như cũ”.

Trước ý kiến của cử tri huyện Lộc Hà tại Kỳ họp thứ 14, HĐND tỉnh Hà Tĩnh khóa XVI về việc khai thác đá không đúng quy định và ồ ạt, khai thác sâu quá mức cho phép, không cắt tầng khai thác theo thiết kế được duyệt gây ô nhiễm, mất an toàn và mất mạch nước ngầm tại xã Hồng Lộc, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra và tiến hành đóng 3 cửa mỏ, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp khẩn trương trồng cây xanh phục hồi môi trường, cắm biển báo khu vực có nguy cơ mất an toàn tại các cửa mỏ. Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh, tỷ lệ cây sống và mật độ không đồng đều, chưa đạt yêu cầu theo quy định; số lượng cây trồng còn ít...

Chúng tôi có mặt tại mỏ đá và đã chứng kiến trong khi môi trường sinh thái chưa kịp phục hồi thì vẫn diễn ra hiện tượng khai thác đá "chui”. Thỉnh thoảng, người dân vẫn nghe tiếng mìn nổ, tiếng đất đá rơi... Khi có lực lượng công an hoặc các cơ quan chức năng kiểm tra thì tình trạng khai thác đá "chui" có thuyên giảm; nhưng khi các lực lượng chức năng vắng bóng thì lại tiếp tục diễn ra.

Trao đổi với chúng tôi về việc nhân dân phản ảnh ô nhiễm môi trường từ khai thác đá trái phép, ông Phan Văn Thuần, Phó chủ tịch UBND xã Hồng Lộc tỏ ra rất ngạc nhiên: “Vừa qua, UBND tỉnh đã ban hành quyết định đóng cửa các mỏ đã hết hạn giấy phép khai thác. Còn vấn đề khai thác trái phép đất, đá như phản ảnh, chúng tôi cũng không nắm rõ!”.

Chúng tôi xin chuyển đến lãnh đạo huyện Lộc Hà và UBND tỉnh Hà Tĩnh toàn bộ sự việc nêu trên, cùng câu hỏi: Khi nào thì tình trạng khai thác đá trái phép gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng lớn tới đời sống của người dân tại xã Hồng Lộc mới chấm dứt?

Bài và ảnh: XUÂN HOÀNG