QĐND - Từ lâu, người ta biết đến Bạc Liêu bởi có những người ăn chơi được mệnh danh là “Công tử Bạc Liêu”. Người ta cũng biết đến Bạc Liêu bởi đây là đồng muối lớn nhất vùng Đồng bằng Nam Bộ. Còn hôm nay, trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Bạc Liêu lại là tỉnh đi đầu vùng Nam Bộ về sản xuất nguồn năng lượng sạch - biến sức gió thành điện năng. Một nhà máy điện hiện đại, đồ sộ với những tua-bin khổng lồ đang mọc lên trên vùng nước ngập mặn ven biển.

Nhà máy trên sình lầy ven biển

Nhà máy Điện gió Bạc Liêu được khởi công xây dựng từ tháng 9-2010, là dự án điện gió thứ hai tại Việt Nam và là dự án đầu tiên ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. 10 trụ tua-bin điện gió đầu tiên của Bạc Liêu đã phát điện và hòa lưới điện quốc gia vào ngày 29-5-2013. Ông Nguyễn Quang Dũng, Tổng giám đốc Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) phấn khởi nói: “Chúng tôi rất hài lòng với tiến độ và kết quả thi công nhà máy này. 10 trụ tua-bin đầu tiên phát điện an toàn và hòa lưới điện quốc gia càng củng cố niềm tin cho chúng tôi, những người tham gia dự án bước vào xây dựng 52 trụ tua-bin nữa”.

Những tua-bin điện gió đầu tiên được xây dựng.

Nhớ lại những ngày cuối năm 2010 bước vào khởi công giai đoạn 1, từ nhà đầu tư, nhà thầu đều thận trọng tính toán đến những khó khăn sẽ phải tháo gỡ, vượt qua khi từng trụ tua-bin điện gió được lắp đặt. Mặc dù đã có sự chuẩn bị hết sức công phu của lực lượng thi công với phương tiện hiện đại; thiết bị và công nghệ do nhà thầu thuộc Tập đoàn công nghiệp hàng đầu thế giới của Hoa Kỳ là General Electric Wind Energy cung cấp nhưng ai cũng thấp thỏm lo âu. Đưa được chiếc tua-bin nặng hàng chục tấn lên đỉnh cột thép cao hơn 80m trên vùng ven biển sình lầy lộng gió là việc chưa từng có trong tiền lệ ở Nam Bộ.

Dự án có quy mô công suất 99,2MW, bao gồm 62 trụ tua-bin gió, công suất mỗi tua-bin là 1,6MW, điện năng sản xuất của dự án khoảng 320 triệu KWh/năm. Tổng mức đầu tư cho dự án là 5.200 tỷ đồng, diện tích đất xây dựng 500ha. Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn tự có của chủ đầu tư và nguồn vốn vay tín dụng đầu tư từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hoa Kỳ, thông qua Ngân hàng Phát triển Việt Nam. Các hạng mục hạ tầng để đấu nối điện như đường dây 110kV, đường dây 22kV, trạm biến áp 22/110kV cũng đã được khẩn trương thi công, hoàn thiện vào đầu tháng 11-2012.

Các tua-bin do Mỹ sản xuất, cung cấp và lắp đặt. Các cột của tua-bin làm bằng thép đặc biệt không gỉ, cao 80m, đường kính 4m. Mỗi tua-bin có 3 cánh quạt, mỗi cánh dài 42m, làm bằng nhựa đặc biệt như cánh máy bay, có một hệ thống điều khiển giúp cánh quạt tự gập lại để tránh bão lớn bất ngờ. Với những thiết kế đặc thù này, lại gặp thời tiết khắc nghiệt, nên phải hơn 18 tháng, đơn vị thi công mới có thể hoàn tất được 10 trụ tua-bin của giai đoạn 1. Nhìn từ xa, những trụ tua-bin có vẻ nhỏ nhắn khiêm nhường trước biển nhưng đến gần mới thấy hết sự đồ sộ của nó. Mỗi trụ tua-bin này như một nhà máy điện nhỏ nằm trên cao.

Sau hơn 30 tháng thi công trên công trình rộng 500ha tại xã ven biển Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu trong điều kiện khí hậu địa chất phức tạp, đội ngũ cán bộ, kỹ sư của đơn vị thi công đã có nhiều nỗ lực khắc phục khó khăn bảo đảm tiến độ công trình đúng thời gian. Đúng 15 giờ 30 phút ngày 29-5 vừa qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Công ty trách nhiệm hữu hạn Xây dựng Thương mại Du lịch Công Lý-Chủ đầu tư công trình điện gió Bạc Liêu đã tổ chức hòa vào lưới điện quốc gia 10 tua-bin điện gió có công suất 16MW, hoàn thành giai đoạn 1 của công trình điện gió Bạc Liêu.

Gọi vốn giữa thời khủng hoảng

Trong điều kiện kinh tế-tài chính thế giới đầy biến động và khó khăn, vậy mà giữa năm 2010, Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hoa kỳ (US Eximbank) đã ký Biên bản thỏa thuận hợp tác theo hình thức đồng tài trợ cho các dự án thuộc các lĩnh vực ưu tiên như: Phát triển năng lượng, bảo vệ môi trường, các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, các dự án phục vụ an sinh xã hội… Đến tháng 11-2011, hai bên tiếp tục ký Thư cam kết với hạn mức 1 tỷ USD tài trợ cho phát triển điện gió ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), trong đó, được triển khai đầu tiên là dự án điện gió Bạc Liêu. Điều này cho thấy, US Eximbank đã tìm hiểu khá sâu và tin tưởng cao ở nhà đầu tư dự án điện gió Bạc Liêu.

Lễ ký kết hợp đồng mua bán điện gió Bạc Liêu.

Tiếp đó, tháng 2-2012, Đoàn quan chức US Eximbank do ông Chủ tịch Fred Hochberg dẫn đầu sang Việt Nam đã có buổi làm việc với VDB nhằm mở rộng quan hệ hợp tác và phát triển các sản phẩm tài chính. Đây là thành công đặc biệt quan trọng xuất phát từ sự phát triển vững chắc và uy tín ngày càng cao của VDB-công cụ đắc lực của Chính phủ Việt Nam trong việc huy động và quản lý đầu tư vào những công trình quan trọng, có sức lan tỏa cao và tạo động lực phát triển đối với kinh tế-xã hội ở những vùng, những ngành, những lĩnh vực, những dự án mà các ngân hàng thương mại cổ phần thường không mấy mặn mà hoặc thiếu khả năng đầu tư. Trong buổi làm việc này, VDB đề nghị tăng thêm 500 triệu USD nữa, nâng tổng hạn mức lên 1,5 tỷ USD để tương ứng với quy mô đầu tư xây dựng một Trung tâm điện gió 300 cột, mỗi cột công suất 1,6MW tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long và đã được US Eximbank ghi nhận. Đây là một thành tích mới đáng biểu dương của VDB trong việc thu hút nguồn vốn nước ngoài cho một dự án đặc biệt quan trọng.

Mở đường cho Nam Bộ đi lên

Điện gió Bạc Liêu đã tạo ra nhiều việc làm hiện tại và những chuyển biến căn bản trong tương lai. Đồng chí Võ Văn Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bạc Liêu, nói với chúng tôi: “Tỉnh đánh giá cao tầm quan trọng và sự quan tâm hỗ trợ dự án điện gió này. Đây là công trình động lực, góp phần to lớn vào tái cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng không chỉ đối với Bạc Liêu mà còn đối với toàn vùng ĐBSCL. Nhìn gần, nhìn xa đều thấy hiệu quả toàn diện như: Quá trình xây dựng nhà máy tạo ra nhiều việc làm cho nhân dân và các doanh nghiệp; ĐBSCL đang từng bước thoát khỏi tình trạng thiếu điện trầm trọng. Còn riêng với Bạc Liêu, sẽ kết hợp quy hoạch đầu tư phát triển du lịch sinh thái, nuôi trồng thủy sản ngay tại “Cánh đồng điện gió” để tận dụng tốt diện tích mặt nước ven biển, tạo nên sự phát triển tương hỗ, hài hòa và bền vững giữa công nghiệp hiện đại với nông nghiệp và du lịch-dịch vụ. Trên cơ sở đó, chắc chắn tổng giá trị sản xuất và tổng thu ngân sách tại địa phương đều tăng trưởng rất cao, gấp gần hai lần, trên cơ sở sản lượng điện gió từ nhà máy có tổng công suất gần 100MW”.  

Khi xây dựng xong toàn bộ 300 trụ tua-bin thì Nhà máy Điện gió Bạc Liêu sẽ có công suất gần 500MW, tương đương công suất của Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại. Và điều quan trọng hơn, đây là nguồn năng lượng sạch, một trong những tiêu chí để bảo vệ bền vững môi trường ở bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Bạc Liêu đang có bước đi đột phá trên con đường CNH-HĐH, biến gió trời thành nguồn điện năng.

Điện gió Bạc Liêu đã tạo niềm tin về việc xây dựng các dự án năng lượng sạch ở vùng đất giàu tiềm năng biển như Đồng bằng sông Cửu Long.

Bài và ảnh: ĐỨC TOÀN – THẠCH HẢI