QĐND - Năm 2013, trước hàng loạt bất cập trong quản lý vận tải khách liên tỉnh và vấn nạn “xe dù, bến cóc” gây mất an ninh trật tự ở Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo TP Hà Nội khẩn trương làm rõ, khắc phục tình trạng trên. Tuy nhiên đến nay, tình hình quản lý vận tải ở Hà Nội vẫn tồn tại bất cập trong tổ chức, sắp xếp các tuyến, hướng vận tải, các bến xe.

Chưa thực hiện nghiêm chỉ đạo

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã trực tiếp đi thực tế, làm việc với các cơ quan và đưa ra những chỉ đạo rõ ràng, cụ thể. Ngày 11-7-2013, tại Thông báo số 211/TBUBND,  Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã chỉ đạo: Bến xe Mỹ Đình đã trở nên quá tải, gây ra tình trạng mất trật tự bên trong và khu vực xung quanh bến xe. Giải pháp thực hiện: Tổ chức sắp xếp khoa học, hợp lý các tuyến: Các tuyến theo hướng Quốc lộ 1, 1B  đi vào Bến xe Gia Lâm; các tuyến theo hướng Đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 6 vào bến xe Yên Nghĩa; các tuyến theo hướng Quốc lộ 32 vào Bến xe Mỹ Đình; các tuyến phía Nam đi theo hướng Quốc lộ 1, đường Pháp Vân-Cầu Giẽ đi vào Bến xe Giáp Bát và Bến xe Nước Ngầm… Tiếp đó, ngày 18-7-2013, Văn phòng UBND TP Hà Nội lại có Văn bản số 72/TB-UB truyền đạt ý kiến kết luận của ông Nguyễn Thế Thảo: Đến trước 15-8-2013, sắp xếp, điều chuyển để giảm tần suất các tuyến vận tải khách liên tỉnh từ Bến xe Mỹ Đình đi các tỉnh xuống còn khoảng 700 lượt xe/ngày. Các xe từ Quốc lộ 6 và Đường Hồ Chí Minh phía Nam chuyển sang đón, trả khách tại Bến xe Yên Nghĩa. Một số tuyến xe phía Nam chuyển sang đón, trả khách tại các bến xe: Gia Lâm, Nước Ngầm. Một số tuyến xe phía Bắc từ Quốc lộ 2, 3  dừng đón trả khách tại Nam Thăng Long...

Tuy nhiên, đã gần 2 năm trôi qua, những chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hà Nội vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc. Chính vì vậy, ngày 27-12-2014, UBND TP Hà Nội lại ban hành Văn bản số 10187/UBND-XDGT nêu rõ:  “Giao Sở Giao thông vận tải căn cứ khả năng đáp ứng của Bến xe Nước Ngầm, xem xét điều chuyển một số tuyến vận tải khách tại các bến xe có lưu lượng lớn, quá tải như: Giáp Bát, Mỹ Đình… và các tuyến vận tải khách mới tăng thêm về Bến xe Nước Ngầm theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP tại Thông báo số 211/TB-UBND”.

Bến xe Nước Ngầm hiện chỉ khai thác được 50% công suất. 

Nhưng đến nay, đã gần 3 tháng kể từ khi UBND TP Hà Nội ban hành Văn bản số 10187, Sở Giao thông vận tải Hà Nội vẫn chưa thực hiện chỉ đạo. Tại sao cùng một nhiệm vụ đã được lãnh đạo thành phố chỉ đạo nhiều lần nhưng sở vẫn chưa thực hiện? Có phải đây là nguyên nhân gây ra nhiều hệ lụy, bất cập trong quản lý vận tải, chống ùn tắc ở Thủ đô?

Cần bảo đảm lợi ích chung

Theo ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội, vẫn cần giữ nguyên các tuyến vận tải đang hoạt động với lý do chờ “Bộ Giao thông vận tải phê duyệt quy hoạch chi tiết mạng lưới tuyến vận tải hành khách cố định liên tỉnh đường bộ trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2020”. Ngày 20-3 vừa qua, Sở Giao thông vận tải Hà Nội cũng báo cáo UBND thành phố với quan điểm này.

Nhiều chuyên gia vận tải cho rằng, lý do trên không thuyết phục. Bởi lẽ, “quy hoạch luồng tuyến vận tải” mà Bộ Giao thông vận tải đang xây dựng là cơ sở để các địa phương tổ chức, sắp xếp vận tải. Trong khi đó, Văn bản số 10187/UBND-XDGT của UBND TP Hà Nội là nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập, vấn nạn “xe dù, bến cóc” nên cần phải được thực hiện ngay. Mặt khác, “quy hoạch luồng tuyến vận tải” chỉ có thể được xây dựng hoàn chỉnh khi Hà Nội đã khắc phục được những bất cập trên.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên cho biết, Bến xe Nước Ngầm là bến xe xã hội hóa đầu tiên của Hà Nội nên rất đáng được hoan nghênh, chất lượng dịch vụ và phục vụ hành khách cao hơn hẳn các bến xe khác. Các bến xe Nhà nước được đầu tư hoàn toàn về chi phí, hạ tầng, đất đai,  như Bến xe Mỹ Đình khi mở rộng được đầu tư hơn 70 tỷ đồng, còn Bến xe Nước Ngầm mở rộng phải tự bỏ vốn. “Bến xe thường được biết đến là nơi phức tạp nhất với lưu manh, trộm cắp, cò mồi… Nhưng ở Bến xe Nước Ngầm, hoàn toàn không tồn tại những điều đó. Với hệ thống camera gắn xung quanh bến xe, cùng sự phối hợp chặt chẽ với công an phường sở tại, bến xe giải quyết gần như triệt để tình trạng "xe dù, bến cóc". Điều này cả Bến xe Giáp Bát và Mỹ Đình bao nhiêu năm nay đều chưa làm được”-ông Bùi Danh Liên nói và kiến nghị nên có chính sách khuyến khích khai thác hết công năng, nhân rộng mô hình bến xe này.

Tại hội nghị lãnh đạo các bến xe và các doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách trên địa bàn Hà Nội ngày 19-3 vừa qua, đại diện Hợp tác xã vận tải tỉnh Nghệ An cũng kiến nghị: Sở Giao thông vận tải cần kiên quyết không bổ sung thêm tuyến mới cho các bến xe đã đông như Mỹ Đình, Giáp Bát để các doanh nghiệp mới sẽ phải tự động đăng ký vào hoạt động tại các bến khác.

Được biết, từ năm 2003, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 165/2003/QĐ-UB về việc phê duyệt quy hoạch mạng lưới các điểm đỗ xe và bãi đỗ xe đến năm 2020. Tại quy hoạch này, vị trí, công năng của từng bến xe cũng được quy hoạch theo hướng Đông-Tây-Nam-Bắc để tránh tình trạng chồng chéo, xe khách chạy vào nội đô gây ùn tắc. Tuy nhiên, sau đó, các quy hoạch trên không được thực hiện nghiêm túc nên đã làm nảy sinh hàng loạt bất cập. Điển hình là việc Bến xe Mỹ Đình vốn được quy hoạch tiếp nhận xe ở các tỉnh phía Tây Hà Nội nhưng lại được cho phép xe ở hầu hết các tỉnh vào hoạt động gây quá tải, làm bùng phát nạn “xe dù, bến cóc” quanh khu vực bến.

Theo ông Thân Văn Thanh, Phó chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, các cơ quan chức năng của Hà Nội, trực tiếp là Sở Giao thông vận tải  Hà Nội chưa thực hiện đúng chỉ đạo của thành phố nên các bến xe trên địa bàn rất lộn xộn, công suất sử dụng bến không đồng đều. Cụ thể, Bến xe Yên Nghĩa sử dụng 30% công suất; Bến xe Nước Ngầm sử dụng 50% công suất. Trong khi đó, Bến xe Mỹ Đình lại quá đông phương tiện dẫn đến quá tải. Để chống ùn tắc giao thông trong nội đô, phải chấn chỉnh ngay bất cập này.

Bài và ảnh: HOÀNG LONG