QĐND - Chính sách hỗ trợ về xây dựng và phát triển hợp tác xã (HTX) dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ được quy định cụ thể bằng các văn bản của cơ quan có thẩm quyền tỉnh Quảng Ngãi. Thế nhưng, sau hai năm triển khai thực hiện, việc thụ hưởng chính sách của các HTX vẫn chưa trở thành hiện thực.

Quyết định chờ… quyết định!

Đề án xây dựng và phát triển HTX dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ của tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2011-2015 được lãnh đạo UBND tỉnh ký ban hành ngày 20-4-2012. Để thực hiện đề án cần số tiền lên tới 79,1 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn ngân sách 29,1 tỷ đồng, còn 50 tỷ đồng là vốn tín dụng. Quy mô thực hiện đề án gồm 10 HTX, trong đó, năm 2011 thành lập 1 HTX ở Bình Chánh (huyện Bình Sơn); năm 2012 thành lập 4 HTX ở Bình Châu (huyện Bình Sơn), Nghĩa Phú (huyện Tư Nghĩa), An Vĩnh (huyện Lý Sơn), Phổ Thạnh (huyện Đức Phổ); năm 2013 thành lập thêm 5 HTX ở các huyện Bình Sơn, Đức Phổ, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa.

Thế nhưng, mãi đến ngày 15-1-2013 UBND tỉnh mới ban hành Quyết định số 05/2013/QĐ-UBND về một số chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển HTX dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2011-2015. Chính vì sự chậm trễ này mà những HTX đã thành lập đến nay vẫn chưa được hưởng chính sách hỗ trợ, khuyến khích theo quy định.

Công nhân HTX đóng sửa tàu, thuyền và dịch vụ hậu cần nghề cá Cổ Lũy đóng mới tàu phục vụ nhu cầu vươn khơi bám biển của ngư dân.

Ông Nguyễn Văn Ngọt, Chủ nhiệm HTX dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ Bình Chánh (Bình Sơn) cho biết: “Kể từ khi thành lập từ tháng 8-2011 đến nay, ngoài 10 triệu đồng do Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ thành lập mới thì HTX chưa nhận được bất kỳ khoản hỗ trợ nào khác. Hiện tại, HTX vẫn phải mượn tạm chòi canh I-com cộng đồng để làm trụ sở". Ông Nguyễn Văn Ngọt cho biết thêm: "Hiện nay, HTX mới chỉ thực hiện được chức năng cho vay tín dụng nội bộ, còn các chức năng hoạt động khác chưa tổ chức được vì không có vốn và không có cơ sở hoạt động".

HTX dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ Phổ Thạnh (Đức Phổ) thành lập năm 2012, đúng tiến độ Đề án, nhưng do chưa có quyết định cụ thể hóa chính sách hỗ trợ nên cho đến nay HTX này vẫn chưa nhận được 1 tỷ đồng hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng. Ông Phạm Hoài Nam - Phó chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “HTX Phổ Thạnh thành lập vào năm 2012, còn chính sách hỗ trợ, khuyến khích mới vừa có hiệu lực vào đầu năm 2013 nên sau khi HTX thành lập chưa có cơ sở để giải quyết chính sách ngay được”.

Vay tín dụng: Thiếu khả thi!

Chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển HTX dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ được quy định tại Quyết định số 05/2013/QĐ-UBND ngày 15-1-2013 gồm: Hỗ trợ, khuyến khích thành lập HTX; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ HTX; hỗ trợ cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất; hỗ trợ đất đai; hỗ trợ tín dụng và hỗ trợ khác.

Ông Phạm Hoài Nam, Phó chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Mỗi HTX dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ thuộc Đề án này được hỗ trợ khoảng 1 tỷ đồng từ ngân sách để bồi thường, giải phóng mặt bằng nếu việc thành lập HTX phải giải phóng mặt bằng và được cho vay vốn không quá 5 tỷ đồng để đầu tư làm ăn. Đây là chính sách đúng đắn, cần thiết, nhưng để hưởng được chính sách này thì không phải dễ, do thủ tục đòi hỏi quá "chặt", HTX khó lòng đáp ứng được. Chỉ tính riêng chính sách cho vay tín dụng, Quyết định số 05 quy định: “HTX phải có dự án, phương án đầu tư kinh doanh khả thi được ngân hàng chấp thuận cho vay thì được ngân sách hỗ trợ 100% lãi suất trong 1 năm đầu; hỗ trợ 50% lãi suất tiền vay trong 2 năm kế tiếp với mức tiền vay không quá 5 tỷ đồng”. Quy định như vậy là rất khó cho HTX vì thực ra chính sách này tính khả thi không cao và HTX chỉ được hưởng nếu được ngân hàng chấp thuận cho vay tiền. Nếu ngân hàng không cho vay, thì HTX coi như không được hưởng chính sách này. Theo ông Phan Như Huỳnh, Chủ nhiệm HTX sửa đóng tàu, thuyền và dịch vụ thủy sản Cổ Lũy: “Thủ tục đi vay vốn cho HTX hiện rất khó khăn. Ngân hàng cũng chẳng mặn mà gì khi xem xét cho HTX vay vốn. Như HTX của chúng tôi hiện đang ăn nên làm ra, nhưng vay vốn vẫn còn rất khó, các HTX mới thành lập tiếp cận được nguồn vốn 5 tỷ đồng của ngân hàng chắc chắn sẽ càng khó hơn”.

Đầu năm 2014, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã phê duyệt Đề án phát triển HTX, trong đó có tính toán đến việc xúc tiến thành lập Quỹ phát triển HTX để có nguồn vốn “bơm” cho HTX vay đầu tư làm ăn. Tuy nhiên, đến nay tất cả vẫn còn nằm trên giấy. Trong tình hình hiện nay, việc hỗ trợ ngư dân thông qua thực hiện chính sách phát triển HTX đánh bắt xa bờ là rất cần thiết, ý nghĩa. Để đưa chính sách đúng đắn này đi vào thực tiễn, các cấp, các ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi cần triển khai quyết liệt hơn, tránh tình trạng HTX đánh bắt xa bờ rơi vào tình trạng “có sinh mà không có dưỡng”.

Bài và ảnh: THANH NHỊ