QĐND - Các dự án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Quảng Trị đến nay bị chậm tiến độ và có nhiều vấn đề bất cập trong quản lý, ảnh hưởng xấu đến chất lượng công trình sau khi đưa vào sử dụng. Tại bản thông báo kết quả kiểm toán mới được công bố gần đây, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra nhiều vấn đề cần khắc phục, xử lý tại hai dự án này.

Chậm tiến độ, đội vốn-cần làm rõ nguyên nhân

Dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn từ TP Đông Hà đến thị xã Quảng Trị do Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Thịnh là nhà đầu tư theo hình thức BOT. Còn dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Km 741+170 - Km 756+705 do Công ty TNHH BOT Quảng Trị-công ty liên doanh, liên kết của Tập đoàn Trường Thịnh đầu tư.

Trong nhiều dự án mở rộng Quốc lộ 1A, hai dự án này được lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải quan tâm, yêu cầu hoàn thành sớm công tác kiểm toán để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh những sai sót. Theo bản thông báo kết quả kiểm toán của dự án do Phó tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Quang Thành ký, cho thấy còn không ít hạn chế, bất cập.

Báo cáo kết quả kiểm toán số liệu tài chính cho biết, dự án có tổng nguồn vốn đầu tư hơn 837 tỷ đồng, nhưng chi phí đầu tư xây dựng đã lên tới hơn 956 tỷ đồng.

Về tiến độ thi công, dự án bị chậm so với hợp đồng BOT đã ký 44 tháng. Theo Kiểm toán Nhà nước, ngoài một số nguyên nhân khách quan như: Công tác đền bù giải phóng mặt bằng, điều kiện thời tiết không thuận lợi, còn do nhà đầu tư chưa thực sự quyết liệt trong việc đôn đốc và chưa có những giải pháp tích cực để đẩy nhanh tiến độ các gói thầu. Tiến độ bị trễ tới gần 4 năm là nguyên nhân chính làm tăng tổng mức đầu tư lên khoảng 178,1 tỷ đồng.

“Cho đến nay, Tập đoàn Trường Thịnh chưa xác định đầy đủ các nguyên nhân và đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng nguyên nhân (khách quan, chủ quan) và đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng nguyên nhân làm thời gian đầu tư dự án bị kéo dài”-kết luận kiểm toán nêu rõ.

Trạm thu phí Đông Hà-Quảng Trị nằm trong dự án mở rộng Quốc lộ 1A.

Lo ngại chất lượng thi công

Thông báo kiểm toán cho biết: Tại một số vị trí vỉa hè phía trước một số ga-ra ô tô, xưởng sản xuất có hiện tượng bị lún, nứt cục bộ. Kết quả kiểm định chất lượng công trình do Trung tâm Khoa học công nghệ giao thông-vận tải (Trường Đại học Giao thông vận tải) thực hiện cho thấy, còn nhiều chỉ tiêu thi công quan trọng chưa đạt được. Cụ thể, kết quả kiểm định phần cầu Lai Phước cho thấy, cường độ chịu nén bê tông một số mố cầu chưa bảo đảm. Kết quả kiểm định phần đường: Lớp đất đắp nền đường K98 có 6/14 mẫu không đạt yêu cầu về độ chặt; lớp bê tông nhựa hạt mịn lớp 1 có 5/14 mẫu không đạt yêu cầu về độ rỗng dư, có 8/14 mẫu không đạt yêu cầu về độ chặt, 6/14 mẫu không đạt yêu cầu về độ dày; lớp bê tông nhựa hạt trung lớp 2 có 3/14 mẫu không đạt yêu cầu về độ rỗng dư, 7/14 mẫu không đạt yêu cầu về độ chặt, 2/14 mẫu không đạt yêu cầu về chiều dày. Ngoài ra, khi đào hố kiểm tra lớp móng dưới và móng trên, cơ quan kiểm định phát hiện có ít nhất 3 hố có nhiều nước. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do nước ở phía lề đường đoạn giữa rãnh dọc và mép mặt đường không thoát được nên đã thấm ngược trở lại vào nền đường, lớp đất K98 được đầm chặt nên ít thấm nước, vì vậy hình thành túi nước phía trên đất K98 và làm cho cấp phối đá dăm bị ngậm nước”.

Theo các chuyên gia về cầu đường, những sai sót trên có thể khiến mặt đường bê tông nhựa bị hư hỏng rất nhanh chỉ sau thời gian ngắn đưa vào khai thác. Vì vậy cần phải được xử lý và có biện pháp khắc phục.

Nhiều chi phí tăng thêm không hợp lý

Kiểm toán Nhà nước đã yêu cầu giảm trừ quyết toán chi phí đầu tư tới 75,77 tỷ đồng/837 tỷ đồng (khoảng 9%) chủ yếu là do tính toán sai khối lượng và áp sai đơn giá, định mức. Việc tập hợp chi phí lãi vay đưa vào báo cáo quyết toán đến ngày 30-9-2014 của chủ đầu tư chưa đúng quy định của hợp đồng BOT với số tiền tổng cộng là 76 tỷ đồng; trong đó có tới gần 60 tỷ đồng chưa đủ cơ sở pháp lý để quyết toán, hơn 15,8 tỷ đồng giảm quyết toán.

Đối với Dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Km 741+170 - Km 756+705, việc tư vấn dự án đề ra giải pháp tôn cao mặt đường so với mặt đường cũ các đoạn qua đô thị lớn hơn 30cm và các đoạn ngoài đô thị tôn cao hơn 50cm đã dẫn đến hệ thống rãnh dọc cao hơn nhà dân. Giải pháp thiết kế đơn nguyên cầu mới trên tuyến cũng có sự chênh cao so với cầu cũ (từ 47cm đến hơn 50cm so với cầu cũ). Hai bất cập này sẽ ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân và an toàn giao thông khi công trình được đưa vào khai thác. Kiểm toán Nhà nước còn yêu cầu nhà đầu tư phải mở rộng phạm vi kiểm tra đối với các chỉ tiêu quan trọng qua kiểm định có mẫu không đạt, để đánh giá mức độ ảnh hưởng đối với chất lượng công trình.

Trong lần kiểm tra các dự án mở rộng Quốc lộ 1A gần đây, ông Trần Xuân Sanh, Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông cho biết: Ngoài việc nguồn cung cấp vật liệu khan hiếm và không bảo đảm chất lượng, nhà đầu tư tổ chức quản lý tại công trường thiếu chuyên nghiệp, chưa huy động đầy đủ năng lực phục vụ thi công, công tác phối hợp với các Ban QLDA chưa tốt… cũng ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng thi công một số dự án. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng cũng nhiều lần yêu cầu các dự án phải hoàn thành trong năm 2015 theo nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ.

Những bất cập tại các dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn đi qua tỉnh Quảng Trị như Kiểm toán Nhà nước chỉ ra cần sớm được khắc phục, xử lý, để công trình bảo đảm đúng tiến độ và chất lượng, xứng đáng với vị trí là công trình giao thông huyết mạch của đất nước.

 Bài và ảnh: CÔNG MINH - NGUYỄN THẮNG