Chưa bàn giao đã xuống cấp

Những ngày cuối tháng 6 vừa qua, chúng tôi có mặt tại Khu tái định cư Khe Mừ chứng kiến các hạng mục như: Nhà văn hóa, trường mầm non, hệ thống điện, đường đã cơ bản hoàn thành nhưng bị bỏ hoang nhiều năm nên cỏ dại mọc um tùm, nằm “phơi mưa, phơi nắng”. Các công trình chưa một lần sử dụng, chưa bàn giao cho người dân nay đã dần xuống cấp, trở thành nơi chăn thả trâu, bò. Sau hơn 7 năm triển khai, Khu tái định cư Khe Mừ vẫn là vùng đất đai hoang vu, hẻo lánh.

Ông Nguyễn Tiến Hiền (xóm Khe Mừ, xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An), người dân sống cạnh Khu tái định cư bỏ hoang cho biết: “Khu tái định cư Khe Mừ đang xây dựng thì ngừng, đã bỏ hoang lâu ngày. Đường giao thông mới làm thì sụt lún, nhà văn hóa trở thành nơi chăn thả trâu, bò và diễn ra các tệ nạn xã hội. Nhiều người dân vạn chài không có đất đai, nhà cửa rất mong muốn sớm được chuyển đến Khu tái định cư trong khi đó công trình bị bỏ bê, xuống cấp. Thật lãng phí!”.

Khu tái định cư Khe Mừ bỏ hoang nhiều năm. 

Ông Nguyễn Sỹ Thành (xóm 7, xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An) là người chịu trách nhiệm trông giữ công trình đang xây dựng dang dở, ông Thành cho biết: “Trước đây, mỗi tháng nhà thầu trả cho tôi 1 triệu đồng để chịu trách nhiệm trông coi cơ sở vật chất ở đây, nhưng lâu nay công trình ngừng trệ nên giờ không trả tiền nữa. Các công trình cơ bản gần hoàn thành nhưng không biết vì sao sau nhiều năm vẫn chưa có dân đến ở”.

Dự án “Xây dựng mẫu các Khu tái định cư cho hộ dân vạn chài trên sông Lam và vùng đặc biệt khó khăn huyện Thanh Chương” được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt đầu tư ngày 2-12-2009. Mục tiêu của dự án là xây dựng 2 khu tái định cư tại 2 xã: Thanh Lâm và Thanh Thủy (huyện Thanh Chương) để đưa 165 hộ dân vạn chài và hộ dân đặc biệt khó khăn đến sống. Dự án sẽ xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng như giao thông, điện, nước, y tế, giáo dục, cải tạo đồng ruộng. Đồng thời, dự án sẽ thực hiện các chính sách hỗ trợ sản xuất và nâng cao đời sống, góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững cho người dân. Mỗi hộ sau khi vào vùng dự án được giao đất sản xuất nông nghiệp, đất trồng cây công nghiệp, đất lâm nghiệp khoanh nuôi rừng… Theo quy hoạch, dự án Khu tái định cư Khe Mừ tại xã Thanh Thủy có diện tích 291ha, quy hoạch cho 120 hộ.

Dự án tiếp tục “lỡ hẹn”

Rời Khu tái định cư Khe Mừ, chúng tôi đến xóm Vận Tải, xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, nơi có 45 hộ dân đã được phê duyệt bố trí tái định cư nhưng phải mòn mỏi chờ đợi... Hiện tại, cuộc sống của những người dân nơi đây vẫn khổ cực, lênh đênh, chen chúc chung sống trong một con thuyền chật hẹp.

Chị Nguyễn Thị Quế (người dân xóm Vận Tải, xã Võ Liệt) bức xúc nói: “Cả gia đình chung sống trên con thuyền chật hẹp rất bất tiện. Bây giờ, nghề sông nước khó khăn, nguồn nước ô nhiễm, tôm cá dần cạn kiệt, khai thác cát, sỏi bị cấm, mùa mưa bão về cả gia đình rất khổ… Gia đình chúng tôi mong muốn được sớm chuyển đến khu tái định cư nhưng chính quyền hứa hẹn hết lần này đến lần khác mà vẫn chưa được đi”.

Được biết, dự án Khu tái định cư Khe Mừ đã được phê duyệt và thực hiện từ tháng 12-2009 đến cuối năm 2011. Tuy nhiên, ngày 12-12-2011, UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 5415/QĐUBND-NN về việc điều chỉnh dự án “Xây dựng mẫu các khu tái định cư cho hộ dân vạn chài trên sông Lam và vùng đặc biệt khó khăn huyện Thanh Chương”. Theo đó, kế hoạch được đưa ra là hoàn thành dự án vào ngày 30-3-2012. Dự án tiếp tục bị chậm trễ, UBND tỉnh Nghệ An thêm một lần “gia hạn” cho chủ đầu tư và nhà thầu kéo dài thời gian thực hiện dự án đến ngày 30-12-2014. Lúc này, tổng số vốn đầu tư cho dự án ban đầu là 79,146 tỷ đồng được nâng lên là 83,594 tỷ đồng.

Ông Lê Văn Lương, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn tỉnh Nghệ An cho biết: “Nguyên nhân chậm trễ dự án do UBND tỉnh chưa bố trí được nguồn vốn. Hiện nay, nguồn vốn Trung ương bố trí đã đủ nhưng ngân sách của tỉnh chưa cân đối nổi. Chúng tôi đã đề nghị UBND tỉnh bố trí ngân sách để hoàn thành những hạng mục công trình dở dang là sẽ đưa dân vào ở, tránh lãng phí nhưng vẫn chưa có nguồn vốn. Người dân đồng thuận cao và rất mong chờ được đến khu tái định cư ổn định cuộc sống nhưng khó khăn nhất vẫn là UBND tỉnh chưa bố trí được nguồn vốn”.

Ông Lê Văn Minh, Xóm trưởng xóm Vận Tải, xã Võ Liệt cho biết: “Thực tế cuộc sống của người dân vạn chài rất khổ cực, bấp bênh. Người dân vạn chài nơi đây đã rất kỳ vọng về một cuộc sống ổn định trên bờ nhưng sau nhiều lần bị “lỡ hẹn” đến khu tái định cư khiến người dân rất bức xúc. Hy vọng, các cấp, ban, ngành quan tâm để các hộ dân sớm được lên bờ, ổn định cuộc sống lâu dài”.

Một dự án bố trí tái định cư thiết thực, cấp thiết, đem lại nhiều kỳ vọng và đổi thay cho hàng trăm hộ gia đình ổn định cuộc sống nay trở thành dự án “treo”. Việc triển khai dự án chậm trễ, kéo dài qua nhiều năm cũng đang khiến người dân địa phương ngày càng thêm bức xúc.

Bài và ảnh: HOÀNG HOA LÊ