Chậm tiến độ, đất bỏ hoang

"Bây giờ phải đi mua gạo"

Ngày 14-3, chúng tôi đến hiện trường đang thực hiện Tiểu dự án hồ chứa nước Khe Xai và nhận thấy, các hạng mục lớn của công trình cơ bản đã hoàn thành nhưng các tuyến đập phụ và cống dẫn nước vẫn đang thi công dang dở. Một vùng đất từng được trồng lúa nay đã khô cằn, cỏ dại mọc um tùm.

Theo phản ảnh của người dân, trước đây, khu vực trồng lúa của xóm Quý Linh dẫn nước từ hồ Khe Xai về để sản xuất, mỗi năm sản xuất hai vụ, đem lại năng suất trung bình 2 tạ/sào. Từ khi xây dựng Tiểu dự án hồ chứa nước Khe Xai, vùng đất trồng lúa xung quanh khu vực hồ chứa không có nước để sản xuất nên đành phải bỏ hoang. Ban quản lý dự án đã xây dựng trạm bơm, cấp ống dẫn nhưng sau đó vẫn chỉ sản xuất được một vụ. Năm 2015, Ban quản lý dự án đã hỗ trợ cho mỗi hộ gia đình có đất trồng lúa ở khu vực này một vụ hè thu 600.000 đồng/sào.

Công trình thi công bị kéo dài, chính quyền địa phương đã có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa sang đất trồng hoa màu nhưng chưa nhận được sự đồng thuận của nhân dân. Ông Bùi Công Soan, xóm trưởng xóm Quý Linh cho biết: “Chúng tôi đã nhiều lần tổ chức họp dân và lấy ý kiến về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhưng bà con không đồng ý. Đa số bà con chỉ muốn trồng lúa bởi có nhiều hộ dân chỉ có duy nhất đất trồng lúa tại đây”.

Ông Nguyễn Văn Tiến, người dân xóm Quý Linh cho biết: “Nhà tôi có 8 sào đất trồng lúa xung quanh khu vực hồ chứa nước. Bây giờ chuyển đổi sang làm hoa màu, năng suất thấp thì lấy gạo đâu mà ăn? Hơn nữa, nếu chuyển sang trồng hoa màu thì phải đầu tư cải tạo đất rất công phu, tốn kém...”. Chị Dương Thị Tân, người dân xóm Quý Linh chia sẻ: “Gia đình tôi cũng có gần 10 sào đất trồng lúa. Trước kia không thiếu gạo ăn, mấy năm nay phải đi mua gạo về ăn. Chúng tôi là nông dân nhưng vẫn phải đi mua gạo...”.

Thời gian không còn nhiều

Công trình hồ chứa nước Khe Xai được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt tại Quyết định số 3627/QĐ-UBND ngày 16-11-2009, với tổng mức đầu tư là 206 tỷ đồng, từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, nguồn vốn bố trí cho dự án thuộc kế hoạch trung hạn, bố trí đến năm 2015, do Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh làm chủ đầu tư. Dự án khởi công xây dựng tháng 6-2010, tiến độ và thời gian thực hiện dự án theo khả năng nguồn vốn. Hồ chứa nước Khe Xai bảo đảm tưới cho 975ha đất canh tác cho vùng cao các xã Thạch Xuân, Nam Hương, Bắc Sơn và vùng Bắc Thạch Hà (huyện Thạch Hà). Công trình còn có nhiệm vụ góp phần tạo môi trường sinh thái, phòng lũ cho hạ du, phòng chống cháy rừng và tạo cảnh quan cho vùng phía tây TP Hà Tĩnh.

Ông Nguyễn Xuân Quý, Phó chủ tịch UBND xã Thạch Xuân cho hay: “Việc đất sản xuất bị bỏ hoang, chính quyền đã khuyến khích bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa sang đất trồng hoa màu và cấp giống, phân bón nhưng các hộ dân vẫn chưa đồng thuận. Chúng tôi đang đề nghị cấp trên cải tạo lại thành đất hoa màu để bà con sản xuất”.

Tại kỳ họp thứ 7 HĐND tỉnh khóa XVI, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri huyện Thạch Hà về việc chậm tiến độ thi công Tiểu dự án hồ chứa nước Khe Xai, là sẽ tập trung chỉ đạo Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh và UBND huyện Thạch Hà tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, bảo đảm yêu cầu về khối lượng, chất lượng công trình và phải xong trước ngày 30-6-2015. Nhưng đến nay công trình vẫn chưa hoàn thành.

 Ông Đào Văn Dũng, Trưởng ban quản lý Tiểu dự án hồ chứa nước Khe Xai (Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh) cho biết: “Về việc ảnh hưởng đến tiến độ thi công, nguyên nhân chủ yếu là do nguồn vốn cấp chậm, những khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, thời tiết không thuận lợi. Hiện nay dự án đang ở giai đoạn hoàn tất, đến hết quý I-2016 công trình sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng”.

Thời gian đến hết quý 1-2016 không còn nhiều, và người dân vẫn đang  từng ngày chờ nước chảy về những thửa ruộng của mình để canh tác...

Bài và ảnh: HOÀNG HOA LÊ