Ngày 5-12-2019, ông Võ Ngọc Thành, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai ký Quyết định số 1140/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích cấp tỉnh “Địa điểm Chiến thắng Chư Bồ”, trong đó, điều 1 của quyết định ghi: Xếp hạng cấp tỉnh Di tích “Địa điểm Chiến thắng Chư Bồ”; địa chỉ: Thôn Chư Bồ 1, xã Ia Kla, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai”; đến ngày 27-2-2020, thì ký bằng xếp hạng.
    |
 |
|
Trung tướng Khuất Duy Tiến phát biểu tại hội thảo. |
Báo cáo chiến lệ trận đánh được đại diện Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng-Sư đoàn 320, những nhân chứng của trận đánh, phát biểu, làm sáng tỏ vấn đề lịch sử tại cuộc hội thảo xếp hạng di tích được UBND huyện Đức Cơ phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức vào ngày 26-12-2018. Đặc biệt, tại hội thảo Trung tướng Khuất Duy Tiến, Anh hùng LLVT nhân dân, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 64, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3, người trực tiếp chỉ huy trận đánh tiến công cụm cứ điểm “Chư Bồ-Đức Cơ” từ ngày 18 đến 21-1-1973 cho rằng: Tên Chiến thắng Chư Bồ là không đủ nghĩa mà phải là “Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ”. Ông dẫn giải: “Căn cứ Chư Bồ cùng với căn cứ Đức Cơ (cách Chư Bồ 2km về phía tây) do tiểu đoàn 81, biệt động quân biên phòng thuộc quân khu 2, quân lực Việt Nam cộng hòa chiếm giữ, hình thành cụm phòng ngự liên hoàn, án ngữ trục đường 19 kéo dài, ngăn chặn, khống chế hoạt động của ta trên tuyến biên giới Việt Nam-Campuchia. 16 giờ ngày 18-1-1973, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320A được tăng cường một tiểu đoàn và một số đơn vị hỏa lực do tôi làm trung đoàn trưởng chỉ huy cùng với quân và dân địa phương nổ súng tiến công cứ điểm Chư Bồ. Sau gần hai giờ chiến đấu, ta hoàn toàn làm chủ cứ điểm. Tiếp tục phát triển chiến đấu, ngày 20 và 21-1-1973, quân ta tiến công tiêu diệt cứ điểm Đức Cơ. Chiến thắng này góp phần mở rộng vùng giải phóng của ta ở phía tây Gia Lai, thu hẹp vùng kiểm soát của địch ngay trước khi ký Hiệp định Paris ngày 27-1-1973. Trong trận chiến đấu này, chúng ta có 12 đồng chí hy sinh và 34 đồng chí bị thương”.
|
|
 |
|
Bia di tích “Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ” đã được lập và khánh thành vào ngày 18-1-2018. |
Kết luận tại hội thảo, đồng chí Nay Kỳ Hiệp, Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai và đồng chí Trần Ngọc Phận, Phó chủ tịch UBND huyện Đức Cơ đồng chủ trì, cùng các đại biểu tham gia đều thống nhất theo ý kiến của các nhân chứng lịch sử, đồng thời UBND huyện Đức Cơ sẽ hoàn tất hồ sơ đề nghị UBND tỉnh công nhận Di tích “Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ” là di tích lịch sử cấp tỉnh.
Với ý nghĩa to lớn, để tri ân sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ và sự đóng góp của đồng bào các dân tộc của huyện Đức Cơ, được sự đồng ý của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Gia Lai, huyện Đức Cơ, lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn 320 và Ban liên lạc truyền thống Đại đoàn Đồng Bằng-Sư đoàn 320 đã thống nhất triển khai xây dựng và khánh thành Nhà bia Di tích lịch sử Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ, vị trí tại thôn Chư Bồ 1, xã Ia Kla vào ngày 18-1-2018.
Trao đổi với chúng tôi, Trung tướng Khuất Duy Tiến cho biết: "Ngay khi bắt đầu hội thảo, tôi đã nêu ý kiến, chúng ta phải nhận thức rõ căn cứ Chư Bồ cùng với căn cứ Đức Cơ hình thành cụm phòng ngự liên hoàn của địch, xác định Di tích Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ có ý nghĩa, giá trị về mặt lịch sử của một trận đánh “cụm cứ điểm” trong chiến đấu. Nếu chỉ nói “Địa điểm Chiến thắng Chư Bồ” thì vô hình trung ta đã chuyển từ “căn cứ” thành “địa điểm” và mất đi căn cứ Đức Cơ. Vậy, căn cứ Đức Cơ nay ở đâu, mà chúng ta ai cũng biết rằng trên địa bàn có Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Đức Cơ. Chúng ta đã bỏ quên xương máu đồng đội-những người hy sinh để có Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ”.
|
|
 |
|
Bằng xếp hạng “Địa điểm Chiến thắng Chư Bồ” được Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai ký ngày 27-2-2020. |
Trên cơ sở các tài liệu lịch sử, các nhân chứng đã tham gia chiến đấu và thực tế địa hình hiện tại thì căn cứ Đức Cơ cách căn cứ Chư Bồ 2km về phía tây, nay thuộc thôn Ia Mút, xã Ia Dom (căn cứ Đức Cơ không đồng nhất với tên gọi của huyện Đức Cơ ngày nay). “Thiết nghĩ, để có chiến thắng, trải qua nhiều thế hệ ông cha đã hy sinh xương máu mới giành được. Lịch sử là của đảng bộ, nhân dân địa phương, không của riêng ai. Chúng ta phải chấp nhận và tôn trọng sự thật lịch sử. Vì vậy, thông qua Báo Quân đội nhân dân, chúng tôi đề nghị UBND tỉnh Gia Lai, các cơ quan chức năng điều chỉnh và ra quyết định lại cho đúng với ý nghĩa, tên gọi của “Chiến thắng Chư Bồ-Đức Cơ”, Trung tướng Khuất Duy Tiến nhấn mạnh.
Bài và ảnh: VŨ DUY HIỂN