QĐND - Hàng chục héc-ta lúa hè thu không gieo sạ được, phải bỏ đất trống, nếu gieo sạ được cũng bị thua lỗ do năng suất kém… đó là thực trạng đã và đang diễn ra tại hai địa phương thuộc TP Cần Thơ và tỉnh Vĩnh Long. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do kênh thủy lợi bị bồi lắng, không còn khả năng đưa nước vào tưới cho cây trồng.

Thiếu nước tưới, sản xuất nông nghiệp bị đình trệ

Hiện nay, ở xã Trường Thắng (huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) có khoảng 4ha đất gieo trồng lúa nước của 8 hộ dân không gieo sạ được vụ hè-thu. Ngoài ra ở địa phương này còn có hơn 15ha của 10 hộ dân đang trong tình trạng bị thiếu nước tưới trầm trọng, dẫn đến năng suất lúa kém, trong đó có nhiều diện tích lúa bị chết khô.

Ông Trần Văn Sáu, ngụ ở ấp Trường Phú A, xã Trường Thắng than thở: “Con kênh trên địa bàn xã có chiều dài 2km được đào từ năm 1985 giúp người dân địa phương làm lúa tăng vụ (chuyển từ lúa mùa dài ngày sang lúa ngắn ngày). Đến năm 2000, để thuận tiện cho việc đi lại của bà con, Nhà nước mới làm tuyến đường nhựa cặp con kênh. Thế nhưng do không được nạo vét thường xuyên, nên dòng kênh đã bị bồi lắng, không còn khả năng tưới tiêu nữa. Gia đình tôi có 1ha đất lúa, những năm trước đây vụ lúa nào cũng được mùa và bán được giá. Thế nhưng, vụ này kênh thủy lợi bị bồi lắng, không đưa được nước vào đồng ruộng nên không thể gieo sạ được”.

Còn theo ông Trường Văn Hoài, cũng ngụ ở ấp Trường Phú A: “Gia đình tôi có 8.000m² lúa nước, nhưng do thiếu nước nên khoảng 4.000m² bị chết hoàn toàn, diện tích còn lại phát triển còi cọc, nếu thu hoạch được thì sẽ bị lỗ khoảng 200.000 đồng/1.000m², chưa kể công chăm sóc”.Cũng tương tự như trên, người dân ở xã Đông Thành (thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) cũng rơi vào tình trạng khốn đốn vì thiếu nước tưới. Theo thống kê của UBND xã Đông Thành, có gần 100ha lúa bị giảm năng suất, riêng ấp Đông Hưng 2 có 7,6ha bị thiệt hại nặng và hơn 2ha bị mất trắng. Nguyên nhân là do con kênh Bờ Đai (khoảng 7km) bị bồi lắng, không thể dẫn nước. Vì không muốn tốn thêm chi phí thuê máy gặt, một số hộ dân đang bán cho vịt chạy đồng hoặc cho không ruộng lúa để bò ăn. Trong đó có gia đình ông Bùi Hùng Việt, ngụ ấp Đông Hưng 2 gieo cấy 7.000m² lúa, nhưng do thiếu nước tưới nên không phát triển được, để dọn ruộng lo gieo sạ vụ mới "đành phải nhờ" hàng xóm cho bò vào ăn.

Ông Trần Văn Sáu xót xa đi trên cánh đồng lúa chết khô chết héo của gia đình.

Chính quyền địa phương và người dân chưa đồng thuận

Trước thực trạng hệ thống thủy lợi trên địa bàn không phát huy được hiệu quả, chính quyền các địa phương nêu trên đã nhiều lần họp với người dân, nhưng vẫn chưa thống nhất được về chi phí nạo vét. Những lần tiếp xúc bà con đã nói lên nguyện vọng, và một lãnh đạo ở các địa phương này hứa sẽ cử cán bộ vào xem xét nhưng... hứa rồi để đấy, nên càng gây bức xúc trong bà con. Gần đây, Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ đã lên kế hoạch tiến hành nạo vét tuyến kênh thủy lợi thuộc xã Trường Thắng trong năm 2015. Thế nhưng, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Bé Ba, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thới Lai lại khẳng định: “Tuyến kênh đó không thể nạo vét được, vì nó sát đường giao thông, lại có nhiều hộ dân xây dựng nhà, làm cầu qua lại. Nếu có làm thì phải xin ý kiến của Sở Giao thông-Vận tải TP Cần Thơ”.

Còn ông Trần Phước Hưởng, Chủ tịch UBND xã Đông Thành (thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) cho rằng: “Ngoài việc kênh thủy lợi bị bồi lắng thì lúa hè thu của người dân trong xã bị thiệt hại còn do nắng nóng kéo dài. Năm vừa rồi, chúng tôi đã đề xuất chủ trương nạo vét, cải tạo kênh thủy lợi. Tuy nhiên, khi đưa ra dân bàn thì không ít hộ dân đưa ra ý kiến phản đối vì sợ ảnh hưởng đến diện tích đất vườn của họ. Tới đây, chúng tôi sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động những hộ dân này thay đổi nhận thức, biết đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân”.

Được biết, tại hai địa phương nêu trên hiện vẫn còn khá nhiều tuyến kênh thủy lợi bị bồi lắng, nhưng chưa được xử lý, khắc phục kịp thời. Rất mong chính quyền các địa phương sớm tổ chức nạo vét lại các tuyến kênh thủy lợi để bảo đảm việc cung cấp nước đầy đủ cho sản xuất nông nghiệp. Cùng với đó nên tuyên truyền, vận động người dân chuyển sang các trồng cây hoa màu khác thay thế cây lúa nước, nhất là vào thời điểm mùa khô hằng năm.

Bài và ảnh: VĂN HUỲNH