QĐND - Đã gần 10 năm qua, hàng trăm hộ dân ở các thôn Xuân Sơn, Áng Sơn của xã Vạn Ninh và thôn 5, thị trấn nông trường Lệ Ninh (huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình) phải sống trong cảnh môi trường bị ô nhiễm không khí và tiếng ồn do 3 nhà máy xi măng trên địa bàn gây ra. Không thể sống mãi trong cảnh ô nhiễm, một số hộ dân phải bỏ làng đi nơi khác...

Khói bụi từ Nhà máy Xi măng Vicem Hải Vân vẫn "vô tư" xả ra môi trường.

 

Người chúng tôi gặp đầu tiên ở thôn Xuân Sơn là bà Trần Thị Khuyên có nhà ở phía sau 3 nhà máy xi măng. Trao đổi với chúng tôi, bà Khuyên bức xúc: “Khói bụi từ nhà máy xi măng bủa vây khắp làng, hầu hết các nhà đều không dám mở cửa, ngay cả giếng nước cũng phải che đậy cẩn thận. Đã gần 10 năm nay, kể từ khi các nhà máy xi măng thi nhau mọc lên và đi vào hoạt động thì cũng là lúc hàng trăm người dân địa phương phải hứng chịu hậu quả. Các nhà máy xả khói bụi không kể ngày đêm đen kịt bầu trời, người dân hít vào đến tức phổi. Nhà đóng cửa suốt ngày đêm nhưng bụi xi măng vẫn len lỏi vào tận trong nhà phủ trắng bàn ghế. Người dân chúng tôi bức xúc kiến nghị khắp nơi, từ năm này qua năm khác nhưng tình hình vẫn không hề thay đổi”.

Được biết, trong hai nhà máy của Công ty Cosevco thì một nhà máy đã bị đóng cửa, một nhà máy vẫn đang hoạt động nghiền clinker cho Nhà máy Xi măng Sông Gianh nên ô nhiễm đã giảm nhiều. Riêng nhà máy xi măng thuộc Công ty Xi măng Vicem Hải Vân vẫn hoạt động bình thường.

Chị Nguyễn Thị Thu Hoài, ở thôn 5, thị trấn nông trường Lệ Ninh cho biết: “Khói bụi được xả không theo một quy luật nào, có khi vào sáng sớm, có khi buổi chiều và cả ban đêm. Mỗi lần xả như vậy thường kéo dài khoảng 2 tiếng đồng hồ, nhưng phải 3 tiếng sau khói bụi mới tan hết trong không khí. Chịu không nổi, có lần hàng chục hộ dân đã kéo ra biểu tình trước cổng Nhà máy Xi măng Vicem Hải Vân nhưng lãnh đạo nhà máy vẫn phớt lờ với kiến nghị của người dân”. 

Còn ông Lưu Văn Minh, Thôn trưởng thôn 5, thị trấn nông trường Lệ Ninh cho biết: “130 hộ trong thôn đều chịu ảnh hưởng trực tiếp của khói bụi. Khói bụi từ nhà máy xi măng xả ra trắng cả ruộng đồng, cây cối, len lỏi bám vào quần áo, lẫn trong cả bữa ăn hằng ngày của người dân nơi đây. Khói sà xuống đất khiến người đi đường có cảm giác như ai vãi cát vào mặt, đứng cách nhau vài chục mét mà không nhìn thấy gì. Năm nào cũng vậy, trong các kỳ họp HĐND các cấp, kể cả trong những lần tiếp xúc cử tri, thôn và các hộ dân đều đưa vấn đề này ra kiến nghị, nhưng vẫn chưa thấy chính quyền có động thái tích cực gì. Người dân chúng tôi đã quá sức chịu đựng bởi ô nhiễm không khí, tiếng ồn của những chiếc máy nghiền đá, búa máy và các xe tải vận chuyển vật liệu vào nhà máy suốt ngày đêm. Vì quá bức xúc, người dân trong thôn cùng viết đơn kiến nghị nhưng đã gần 10 năm viết đơn rồi tình hình chẳng thay đổi”.

Môi trường sống bị ô nhiễm nặng nề, nhiều hộ dân trong thôn vì quá lo lắng cho tình trạng sức khỏe mà đóng cửa nhà đi nơi khác làm ăn, sinh sống. Tuy chưa có con số thống kê cụ thể nhưng tỷ lệ người bị bệnh ung thư ở nơi đây trong những năm qua ngày một tăng. 

Theo ông Nguyễn Văn Thế, Chủ tịch UBND xã Vạn Ninh, ô nhiễm từ 3 nhà máy xi măng nặng nhất là trong vòng bán kính 1km. Lãnh đạo xã cũng đã làm việc với lãnh đạo Nhà máy Xi măng Vicem Hải Vân đề nghị giảm thiểu tác động môi trường theo cam kết, còn về việc xả khói bụi của nhà máy thì xã không thể kiểm soát được. Liên quan đến vấn đề này, thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Bình đã yêu cầu các đơn vị tích cực áp dụng những biện pháp bảo vệ môi trường như: Thực hiện nghiêm túc các nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; thường xuyên tưới nước trên đoạn đường vận chuyển nguyên vật liệu, hạn chế tốc độ, phủ kín các thùng xe chở nguyên liệu khi đi qua khu dân cư; di chuyển trạm đập đá ra sát khu vực mỏ… Vì vậy, ô nhiễm môi trường có phần được hạn chế. Tuy nhiên, vẫn còn 34 hộ sinh sống trong phạm vi bảo vệ vệ sinh (theo quy định khoảng cách phải trên 1000m), về lâu dài cần phải di chuyển ra khỏi khu vực để bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Bài, ảnh: MINH TÚ