Cần giải pháp khắc phục hiệu quả

QĐND - Những hàng phi lao ven biển đã vài chục năm tuổi bị sóng biển đánh nghiêng ngả, bật gốc nằm phơi trên cát, nhiều cây nằm chết khô. Một số nơi sóng đã “nuốt” xong rừng... Quang cảnh ấy chúng tôi thường xuyên nhìn thấy khi đi trên đoạn đê ven biển huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh.

Nỗi buồn vì... mất đất

Gắn bó với vùng đất ven biển ấp Bào, xã Hiệp Thạnh, huyện Duyên Hải từ nhỏ, anh Trần Công Lập và vợ là Hồ Thị Lạc, than thở:

- Những năm 1990, rừng phi lao ven biển có bề ngang cả trăm mét và nước biển thì cách rừng cũng từng ấy. Nay mỗi khi nước thủy triều dâng là sóng biển đánh qua cả vạt phi lao. Trước đây gia đình tôi có hơn 5 công đất (1 công = 1.200m2), nhưng chỉ vài năm nay, biển đã nuốt mất 4 công.

Cũng theo anh Lập, hàng năm vào mùa gió chướng (từ tháng 5 đến tháng 11 âm lịch), gia đình anh lại sống trong nỗi lo sợ phập phồng. Nhớ năm 2010, thủy triều dâng cao vào nhà hơn nửa mét, hàng chục giạ lúa vừa thu hoạch xong bị cuốn mất, thiệt hại hàng chục triệu đồng. Hiện nay, trên công đất còn lại, anh chị trồng dưa hấu, đậu phộng, khoai, củ mì… chủ yếu là hoa màu ngắn ngày để dễ bề thu hoạch, chạy đua với sóng biển. Những đêm gió lớn, nghe tiếng sóng ì oạp ở phía xa, anh chị lại thức dậy tìm dây, cột những bao củ, quả… vừa thu hoạch thật chắc vào cột nhà để  không bị  nước biển cuốn đi.

Ở ven biển địa bàn ấp Chợ, xã Hiệp Thạnh, biển đã ăn sâu vào đất liền tới chân đê, khi thủy triều rút, để lại dấu tích là hàng cột điện cách chân đê gần 100m trên bãi cát. Chỉ tay về phía đó, chị Nguyễn Thị Đậu, người dân ấp Chợ, nói:

- Qua hàng cột điện khoảng vài chục mét là đất nhà tôi ở khi xưa. Nhiều năm trước, từ đất nhà tôi ra thêm cả trăm mét nữa mới tới mép biển, giờ biển đã nằm sát hàng cột điện rồi! Biển đã lấy hết đất, nhà cửa của gia đình tôi.

Rừng phi lao ven biển huyện Duyên Hải bị sóng biển quật ngã.

Gia đình chị Đậu ngày trước có gần 1 ha đất làm vườn và nuôi tôm, cua. Năm 2010, triều cường dâng cao làm sạt lở đất đai, nhà cửa và cuốn trôi toàn bộ tài sản, vốn liếng của gia đình. Chỉ trong một đêm, từ hộ dân khá giả, làm ăn kinh tế giỏi của ấp với thu nhập bình quân vài chục triệu/tháng, nay gia đình chị chỉ còn hai bàn tay trắng. Nhờ Nhà nước hỗ trợ một nền ở khu tái định cư nên gia đình chị đã có chỗ nương thân. Chị giờ bán vé số dạo, còn chồng và con thì đi làm thuê, cuốc mướn.

Ông Châu Hoàng Nghĩa, Phó chủ tịch UBND huyện Duyên Hải cho biết:

Thiếu kinh phí, vấn đề muôn thuở

Theo người dân sống ven biển tỉnh Trà Vinh, hàng năm họ chịu cảnh khổ sở vì sạt lở và tình trạng nước biển xâm lấn vào mùa mưa. Nặng nhất là vào tháng 9, tháng 10 (âm lịch) khi thủy triều dâng cao ngập sâu vào đất liền.

Ông Châu Hoàng Nghĩa cho biết thêm: Trên địa bàn huyện năm nào cũng xảy ra sạt lở ở các xã ven biển. Năm 2013, tuyến đê bị sạt lở 2km và tỉnh đã đầu tư 315 triệu để mua cừ tràm, bạt cao su về gia cố toàn tuyến. Năm 2012, cũng trên đoạn đê này huyện và tỉnh đã chi vài tỷ đồng để gia cố.

Qua trao đổi với ông Châu Hoàng Nghĩa, chúng tôi được biết, do thiếu kinh phí nên giải pháp chống chọi với thủy triều chỉ mang tính tạm thời như đóng cừ và xúc thêm đất, cát để đắp lại các tuyến đê trọng yếu. Tổng kinh phí tu sửa đê hàng năm khoảng vài tỷ đồng nhưng người dân vẫn phải nơm nớp sống chung với thủy triều. Biện pháp duy nhất để bảo đảm tính mạng và tài sản cho nhân dân các xã ven biển là huyện xin kinh phí để xây dựng khu tái định cư cách xa bờ biển để di dời nhân dân mỗi khi mùa sạt lở bắt đầu.

Ông Nguyễn Văn Kiên, Chủ tịch UBND xã Hiệp Thạnh trao đổi với chúng tôi: "Do tình trạng sạt lở quá trầm trọng, xã đã được tỉnh và trung ương đầu tư thi công bờ kè dài 1.315m với tổng kinh phí 75 tỷ đồng. Từ khi xây xong, bờ kè đã phát huy tốt vai trò giữ đất chống nước biển ăn sâu vào đất liền. Thế nhưng, bờ kè quá nhỏ so với sự ảnh hưởng của thủy triều. Chính quyền đã kiến nghị lên trung ương xây toàn bộ bờ kè ở các tuyến đê xung yếu với tổng kinh phí khoảng 500 tỷ đồng".

Chánh văn phòng Ban Chỉ huy PCLB - TKCN tỉnh Trà Vinh Nguyễn Văn Trưởng trao đổi thêm: "Để bảo đảm cho cuộc sống nhân dân ven biển, theo Ban Chỉ huy PCLB-TKCN của tỉnh thì cần xây dựng toàn bộ tuyến kè ven biển, đồng thời sử dụng công nghệ kè mềm bên ngoài biển để tiến tới trồng rừng bồi lấp bảo vệ tuyến kè. Thế nhưng, kinh phí hàng năm trung ương bổ sung cho tỉnh quá ít không thể thực hiện được. Về lâu dài, tuyến kè ven biển cũng bị ảnh hưởng nếu không được đầu tư đồng loạt và trồng được rừng bảo vệ ngoài bờ kè".

Vì sự an toàn cuộc sống và phát triển sản xuất của hàng ngàn hộ dân ven biển huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh, đề nghị các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, tính toán các phương án khả thi nhằm khắc phục tình trạng biển xâm thực ở địa bàn này.

Bài và ảnh: VIỆT HÀ