QĐND - Mới đây, việc Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung khẳng định kiên quyết dẹp bỏ hoạt động buôn bán hàng cũ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tại "chợ Trời" đã nhận được sự đồng tình của dư luận. Để có cái nhìn toàn cảnh hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã tới tìm hiểu thực tế tại quận Hai Bà Trưng.

Còn nhiều bất cập

Cái tên chợ Trời hay chợ Giời đã gắn bó với người dân thủ đô Hà Nội từ những năm 50 của thế kỷ trước. Chợ Trời còn được một số người gọi là chợ Hòa Bình. Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên, ông Lâm Ngọc Thủy, Trưởng ban Quản lý chợ Hòa Bình cho rằng cách hiểu trên là sai. Trên thực tế, chợ Hòa Bình chỉ là một phần nhỏ của "chợ Trời", được thành lập vào tháng 3-1985, hiện tại có 784 hộ kinh doanh trên địa bàn. Phần còn lại của "chợ Trời" thuộc sự quản lý của hai phường Đồng Nhân, Phố Huế, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội.

Từ lâu, chợ Trời được coi là khu chợ bán đồ cũ lớn và sôi động nhất Hà thành. Hàng hóa ở đây rất đa dạng và có từ những cái rất nhỏ như má phanh xe đạp, mâm đồng hay con ốc vít tới nhiều linh kiện máy móc khác. Song, điều đáng ngại là nhiều mặt hàng tại đây không rõ nguồn gốc xuất xứ, thậm chí còn có cả những đồ trộm cắp cũng được bày bán, nhưng chỉ vì giá thành rẻ hơn so với hàng chính hãng nên nhiều người vẫn mua. Điều này vô hình trung đã tiếp tay, tạo điều kiện cho kẻ gian lộng hành.

Mặc dù cơ quan chức năng đã nhiều lần ra quân, chấn chỉnh hoạt động của chợ Trời nhưng hiệu quả chưa như mong muốn. Cuối năm 2013, đầu năm 2014, Công an quận Hai Bà Trưng phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra 40 hộ kinh doanh phụ tùng ô tô trên địa bàn, đã phát hiện hơn 2.800 linh kiện, phụ tùng ô tô không rõ nguồn gốc bị lập biên bản tạm giữ.

Một góc bày bán hàng hóa tại chợ Trời. 

Gần dịp Tết Nguyên đán Bính Thân vừa qua, Hà Nội lại rộ lên nạn mất trộm gương ô tô, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung đã chỉ đạo Công an TP vào cuộc. Và ngày 14-2-2016, Phòng Cảnh sát Hình sự (Công an TP Hà Nội), Đội Quản lý thị trường số 5 (Chi cục Quản lý thị trường TP Hà Nội) và Công an quận Hai Bà Trưng đã đồng loạt kiểm tra 15 điểm kinh doanh phụ tùng ô tô trên địa bàn quận. Kết quả, lực lượng chức năng đã thu giữ 575 sản phẩm là phụ kiện, phụ tùng ô tô như gương chiếu hậu, lô-gô, la-zăng... đã qua sử dụng, không đồng bộ và không có hóa đơn chứng từ kèm theo với tổng giá trị sản phẩm hàng hóa tịch thu trị giá hơn 44 triệu đồng, xử phạt vi phạm hành chính số tiền 13,5 triệu đồng. Song theo một cán bộ thuộc đoàn công tác liên ngành, kết quả kiểm tra trên chưa phản ánh đúng thực tế vì nhiều cửa hàng đã đóng cửa, né tránh kiểm tra.

Về vấn đề này, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung chỉ đạo: “Nhà nước đã cấm nhập khẩu phụ tùng ô tô cũ. Phụ tùng nếu có nhập đưa về kinh doanh trong các salon ô tô thì mới được phép. Hà Nội sẽ dẹp bỏ bán hàng cũ, hàng không có nguồn gốc xuất xứ tại chợ Trời và đã chỉ đạo UBND quận và Công an quận Hai Bà Trưng trước mắt rà soát, xác định đích danh các hộ kinh doanh, đồng thời ký cam kết không bán hàng không rõ nguồn gốc. Công an quận phải phối hợp với Công an thành phố Hà Nội điều tra làm rõ các đối tượng chuyên bán và tiêu thụ hàng đánh cắp để có phương án xử lý theo đúng pháp luật”.

Cần có giải pháp đồng bộ

Trong khi lãnh đạo TP Hà Nội bày tỏ sự kiên quyết chấn chỉnh chợ Trời thì các địa phương liên quan lại tỏ ra hờ hững khi báo chí đề nghị cung cấp thông tin về việc triển khai các giải pháp theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố. Phóng viên đã nhiều lần liên hệ với UBND phường Đồng Nhân và Phố Huế và UBND quận Hai Bà Trưng nhưng đều chỉ nhận được những thông tin như lãnh đạo bận họp, hẹn hôm khác. Trong khi đó, có thể vì thiếu thông tin từ chính quyền cơ sở, không ít tiểu thương kinh doanh tại chợ khi tiếp xúc với phóng viên vẫn tỏ ra lo lắng vì nghĩ chợ sẽ bị “xóa sổ”.  

Giãi bày với chúng tôi, bà Đỗ Kim Ngọc, một tiểu thương kinh doanh tại chợ nói: “Các mặt hàng chúng tôi bày bán đều có nguồn gốc xuất xứ, hóa đơn chứng từ. Chỉ vì một bộ phận nhỏ tại đây hoạt động, kinh doanh mặt hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, ảnh hưởng lớn tới các hộ dân làm ăn chân chính. Chúng tôi mong cơ quan chức năng xử lý nghiêm các cửa hàng này chứ đừng vì họ mà dẹp cả chợ”.

Anh Nguyễn Việt Hùng, một người dân sinh sống tại khu vực chợ Trời cũng đồng tình: “Nếu UBND TP Hà Nội dẹp được các hoạt động buôn bán đồ trộm cắp, không rõ nguồn gốc xuất xứ tại chợ Trời, tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ kinh doanh chân chính thì chúng tôi rất vui mừng. Nhưng chúng tôi cũng chưa thấy UBND phường, quận có động thái gì cụ thể...".

Anh Nguyễn Ngọc Tùng, một thợ sửa chữa ô tô trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, kiến nghị: “Cơ quan chức năng cần tuyên truyền, phổ biến tới người dân các giải pháp chấn chỉnh chợ Trời, trong đó vai trò của chính quyền phường là rất quan trọng".

Ông Trần Hùng, Phó chánh văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia, cho rằng: “Phải tăng cường công tác quản lý, xử lý thật mạnh tay và công khai minh bạch trước báo chí nếu phát hiện hộ nào kinh doanh hàng trộm cắp, không rõ nguồn gốc. Không một cơ quan nào lại khuyến khích việc kinh doanh hàng trộm cắp, không rõ nguồn gốc”.

Tuy nhiên, theo luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng luật sư Khánh Hưng (số 19 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội), việc chấn chỉnh chợ Trời là cần thiết song phải bảo đảm quyền tự do kinh doanh của người dân: “Tôi đồng tình với chủ trương dẹp bỏ hoạt động buôn bán hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tại chợ Trời vì nó có thể tiếp tay cho kẻ xấu tuồn những mặt hàng trộm cắp vào thị trường làm gia tăng nạn trộm cắp. Thế nhưng thực tế, thị trường này đang rất phát triển, có những làng chuyên “mổ” ô tô, xe gắn máy… rồi đem bán linh kiện cho chợ Trời, thì người bán đồ này ở chợ Trời đâu có vi phạm pháp luật. Vì vậy, việc chấn chỉnh chợ Trời phải có giải pháp đồng bộ, hành lang pháp lý đầy đủ. Chúng ta không nên cực đoan hóa, chỉ nhìn phiến diện về thị trường đồ cũ”.

Bài và ảnh: HẢI HOÀNG - HOÀNG NHƯỠNG