Cần giải pháp đồng bộ để hạn chế hành vi chống người thi hành công vụ

Thực trạng đáng báo động

Báo cáo về tình hình tội phạm trong năm 2015, Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an) cho biết: Tình hình chung, tội phạm đã được kiềm chế nhưng một số loại tội phạm lại diễn biến hết sức phức tạp. Trong số đó, tội phạm chống người thi hành công vụ gia tăng cả về số vụ và tính chất nghiêm trọng. Theo Cục Cảnh sát giao thông (CSGT), Bộ Công an, trong năm 2015, toàn quốc xảy ra 37 vụ chống người thi hành công vụ làm 9 cán bộ, chiến sĩ CSGT bị thương. Thống kê các vụ chống người thi hành công vụ đối với lực lượng CSGT: Hà Nội 12 vụ; Lâm Đồng 3 vụ; An Giang, Đồng Nai, Tuyên Quang, Gia Lai và Phú Thọ mỗi nơi 2 vụ; Lào Cai, Bình Phước, Hậu Giang, Kon Tum, TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bắc Kạn, Vĩnh Long, Quảng Bình, Đồng Tháp, Ninh Bình và Sóc Trăng, mỗi nơi xảy ra 1 vụ.

Thực tế cho thấy, tội phạm chống người thi hành công vụ gia tăng tỷ lệ thuận với việc lực lượng công an tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát bảo đảm an ninh, trật tự an toàn giao thông. Nhiều vụ, đối tượng chống đối rất manh động, hung hãn. Có thể kể đến một số vụ việc liên tục xảy ra như vụ ngày 16-8-2015, Tổ tuần tra phòng, chống tội phạm ấp Bình Tiền 1, xã Đức Hòa Hạ (huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) bị đối tượng dùng súng bắn điện tự chế tấn công làm một đội viên dân phòng bị thương. Trưa 25-8-2015, lái xe tắc-xi Nguyễn Văn Dũng (sinh năm 1984, trú tại Sóc Sơn) điều khiển xe đâm vào CSGT rồi bỏ chạy, gây náo loạn nhiều tuyến phố giữa trung tâm Hà Nội. Ngày 3-11-2015, Công an TP Lạng Sơn đã khởi tố, tạm giam Nguyễn Ngọc Khánh (sinh năm 1993, trú ở TP Lạng Sơn) về hành vi “chống người thi hành công vụ”. Trước đó 2 ngày, Khánh vi phạm trật tự an toàn giao thông, khi bị xử lý đã lăng mạ, hành hung CSGT. Đêm 19-12-2015, trên Quốc lộ 39 (địa phận huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên), Bùi Văn Sang (34 tuổi, trú tại đường Kim Ngưu, phường Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội) điều khiển xe ô tô BMW-X5 biển kiểm soát 30A-7593 gây tai nạn rồi bỏ chạy. Khi tổ công tác Phòng CSGT, Công an tỉnh Hưng Yên phát tín hiệu dừng xe, đối tượng này không chấp hành mà lái xe đâm thẳng vào xe CSGT làm Thượng úy Bùi Đức Toàn bất tỉnh, gục trên đường. Ngày 12-12-2015, xe tải nhỏ biển kiểm soát 89L-0211 do tài xế Đoàn Văn Chuyên (24 tuổi, ở huyện Văn Lâm, Hưng Yên) điều khiển chạy trên Quốc lộ 5 tới phường Phúc Đồng (Long Biên, Hà Nội) va chạm với xe Toyota 4 chỗ ngồi. Đang cắm chốt gần đó, tổ công tác thuộc đội 5, Phòng CSGT, Công an TP Hà Nội ra tín hiệu dừng phương tiện, nhưng Chuyên đã lái xe đâm thẳng vào Thượng úy Nguyễn Quốc Đạt, kéo lê dưới đường hàng chục mét rồi cán qua người, tiếp tục chạy về hướng trung tâm thành phố đến khi bị bắt giữ…

Cần giải pháp đồng bộ

Qua một số vụ việc có thể thấy, những hành vi đó rõ ràng xuất phát từ ý thức chấp hành pháp luật của một số đối tượng còn kém, coi thường pháp luật, coi thường lực lượng làm nhiệm vụ; tội phạm ngày càng manh động, trong khi các hình thức xử lý chưa thực sự tương xứng. Một trong những nguyên nhân xuất phát từ công tác đào tạo, sát hạch và cấp phép lái xe tuy đã được chấn chỉnh nhưng vẫn còn nhiều thiếu sót, chưa chặt chẽ, nhất là giáo dục đạo đức, văn hóa ứng xử cho lái xe và huấn luyện kỹ năng lái xe chưa được chú trọng đúng mức. Do đó thái độ, đạo đức của một bộ phận lái xe ngày càng xuống cấp, hung hãn, sẵn sàng chống đối, lăng mạ, cản trở người thi hành công vụ.

Bên cạnh đó, một bộ phận cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát (TTKS) không tuân thủ quy trình công tác, vi phạm các nguyên tắc tiến hành công việc; văn hóa giao tiếp ứng xử, kỹ năng xử lý, giải quyết tình huống còn hạn chế… làm cho người tham gia giao thông và người vi phạm ức chế, bức xúc dẫn đến hành vi cản trở, chống đối. Song về mặt pháp lý, theo lực lượng thực thi công vụ, chế tài xử lý các hành vi “chống người thi hành công vụ” còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe (đa số các đối tượng chỉ bị xử lý hành chính do hậu quả gây ra chưa được xác định ở mức nghiêm trọng). Mặt khác, do nhiều yếu tố, chính lực lượng làm nhiệm vụ còn e ngại khi trấn áp đối tượng...

Rõ ràng mức độ nguy hại của hành vi “chống người thi hành công vụ” chưa được đánh giá đúng mức, việc giải quyết các nguyên nhân cơ bản trên chậm được thực hiện. Vì vậy, biện pháp để khắc phục là các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho công dân, đồng thời sớm bổ sung, điều chỉnh các quy định pháp luật theo hướng tăng nặng mức xử phạt với tội chống người thi hành công vụ để tăng tính răn đe. Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cần hoàn thiện hơn nữa về mặt “hình ảnh” để lễ tiết, tác phong không những đúng mực mà còn đẹp, uy nghiêm, thể hiện văn hóa ứng xử tốt, tránh kích động đối tượng côn đồ, đồng thời được nhân dân giúp đỡ nhiều hơn.

Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Đỗ Thanh Bình, Phó cục trưởng Cục CSGT, Bộ Công an cho biết: Để phòng ngừa, ngăn chặn, hạn chế tình trạng chống người thi hành công vụ trong hoạt động TTKS của lực lượng CSGT, cần tăng cường tuyên truyền pháp luật giao thông và các quy định của pháp luật về công tác TTKS của lực lượng CSGT để nhân dân hiểu, có ý thức chấp hành và hợp tác với lực lượng TTKS khi làm nhiệm vụ; xử lý nghiêm các hành vi chống người thi hành công vụ, đề xuất đưa ra xét xử điểm, công khai lưu động để có tác dụng răn đe, giáo dục chung. Lực lượng CSGT cần tăng cường năng lực cưỡng chế, trấn áp có hiệu quả các hành vi chống người thi hành công vụ; trang bị đủ các trang thiết bị nghiệp vụ, vũ khí, công cụ hỗ trợ cho lực lượng CSGT làm nhiệm vụ TTKS; thường xuyên quán triệt, giáo dục cán bộ, chiến sĩ trong khi thực hiện nhiệm vụ TTKS phải thực hiện theo đúng quy trình và thông tư, hướng dẫn của Bộ Công an. Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lễ tiết, tác phong cho cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ TTKS; tăng cường sự giám sát của các cấp lãnh đạo, chỉ huy với công tác TTKS, phòng, chống tiêu cực trong hoạt động TTKS; lựa chọn cán bộ, chiến sĩ có trình độ, năng lực, sức khỏe, phẩm chất tốt để bố trí vào công tác TTKS nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động này. Bên cạnh đó, định kỳ tổ chức, bồi dưỡng nghiệp vụ pháp luật, võ thuật cho cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ ngoài đường; từng bước trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ. Bố trí những cán bộ, chiến sĩ có năng lực, có phương pháp xử lý linh hoạt ở những bộ phận tiếp xúc với nhân dân; cán bộ, chiến sĩ phải nêu cao tinh thần cảnh giác, chuẩn bị đầy đủ phương tiện, vũ khí, công cụ hỗ trợ chủ động tự phòng ngừa, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của mình.

PHAN ANH