Sau khi được cấp đất, gia đình bà trồng điều, keo, mít và dựng một căn nhà gỗ. Ngày 14-7-1996, để có vốn sản xuất, bà Ba thế chấp vườn cây và căn nhà gỗ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khánh Vĩnh, vay 4 triệu đồng. Ngày 13-10-1998, đất của bà Ba được UBND huyện Khánh Vĩnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số 00008 QSDĐ/CB-KV, với tổng diện tích 9.315m2, gồm hai thửa: Thửa đất số 10, tờ bản đồ số 02 với 8.785m2 đất nông nghiệp và thửa đất số 31, tờ bản đồ số 05 với 530m2 đất ở. Cuối tháng 11-1998, bà Ba giao nộp GCNQSDĐ cho ngân hàng, nhằm hoàn thiện hồ sơ thế chấp.

leftcenterrightdel
 Bà Ka Thị Ba và con trai Hà Xương trao đổi với phóng viên tại thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng bị gia đình bà Ka Thị Thanh chiếm đoạt.

Năm 1999, xảy ra tranh chấp về quyền sử dụng hai thửa đất trên giữa gia đình ông Ba Thân (vợ là Ka Thị Thanh), trú cùng thôn Đá Trắng với gia đình bà Ka Thị Ba. Ngày 27-8-1999, tại biên bản tường thuật giải quyết vụ tranh chấp, có xác nhận của cấp ủy, chính quyền, mặt trận và các tổ chức đoàn thể xã Cầu Bà đã khẳng định: Thửa đất trên, nguyên là đất xây dựng UBND xã, đến năm 1986 UBND xã chuyển đến vị trí mới, sau đó giao cho gia đình bà Ka Thị Ba (chồng là ông Hà Lý) quản lý, sử dụng; không phải đất của gia đình ông Ba Thân và bà Ka Thị Thanh. Biên bản có xác nhận của ông Hà Lanh, Bí thư chi bộ, Chủ tịch UBND xã; ông Cha Nga A, Chủ tịch MTTQ xã Cầu Bà.

Thế nhưng, ngày 4-12-2001, UBND huyện Khánh Vĩnh đưa ra phương án chia cho mỗi hộ một nửa. Đương nhiên, gia đình bà Ka Thị Ba không chấp thuận. Điều phi lý hơn, ngày 6-12-2001, trong khi không chấp thuận phương án của UBND huyện Khánh Vĩnh về việc giải quyết vụ việc thì xuất hiện đơn được cho là của gia đình bà Ka Thị Ba có tiêu đề “Đơn xin trả miếng đất đang tranh chấp”, với nội dung: “Gia đình tôi tự nguyện trả lại toàn bộ miếng đất nói trên cho Nhà nước quản lý và không được cấp cho bất kỳ gia đình nào!”. Làm việc với chúng tôi, bà Ka Thị Ba và các con của bà gồm: Hà Xương, Ka Thị Nhơn, Ka Thị Mương và Ka Thị Hưng khẳng định không hề biết và cũng không ký vào lá đơn nêu trên. Điều đáng nói là bà Ba cùng các con của bà (gồm bà Nhơn, bà Mương, bà Hưng) đều không biết chữ, lâu nay phải điểm chỉ vào các văn bản, chứ không thể ký (!). Trong số các con của bà, chỉ có con trai Hà Xương học hết lớp 2, nhưng cũng một mực quả quyết không hề ký vào đơn xin trả đất. Nhận thấy “đơn xin trả đất” có dấu hiệu giả mạo, ngày 26-3-2002, UBND huyện Khánh Vĩnh ban hành Quyết định số 68/2002/QĐ-UB về việc thu hồi thửa đất số 10, tờ bản đồ 02, diện tích 8.785m2, GCNQSDĐ số 00008 QSDĐ/CB-KV của gia đình bà Ka Thị Ba. Lý do thu hồi: “Đất đang tranh chấp, nay hộ bà Ka Thị Ba tự nguyện trả lại” và giao UBND xã Cầu Bà có trách nhiệm quản lý theo Điều 8, Điều 33 Luật Đất đai.

Tuy nhiên, ngày 7-10-2016, UBND huyện Khánh Vĩnh ban hành Quyết định số 759/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Trường Tiểu học Cầu Bà thì trong danh sách nhận tiền đền bù không phải gia đình bà Ba, mà thay vào đó là 3 hộ (con của bà Ka Thị Thanh), gồm: Ka Thị Đen, Ka Thị Thiên và Ka Thị Ven (vợ của Cao Văn Định, khi đó làm Trưởng công an xã), với tổng diện tích đất thu hồi 3.418m2, tổng số tiền được nhận hơn 801 triệu đồng. Hiện nay, ngoài diện tích đã nhận tiền đền bù, các con của bà Ka Thị Thanh còn chiếm đoạt 5.897m2/9.315m2 đất do gia đình bà Ka Thị Ba quản lý, sử dụng; trong đó có cả thửa đất số 31, tờ bản đồ số 05 với 530m2 đất ở.

Tại Văn bản số 2696/UBND-KT ngày 13-9-2019 của UBND huyện Khánh Vĩnh về việc trả lời đơn kiến nghị của bà Ka Thị Ba, do Phó chủ tịch UBND huyện Nguyễn Văn Thuận ký, cũng khẳng định: Việc hộ bà Ka Thị Ba quản lý, sử dụng và được cấp quyền sử dụng đất cho hai thửa đất là đúng. Cũng tại văn bản này, UBND huyện Khánh Vĩnh cho rằng: “Do công tác quản lý của UBND xã Cầu Bà không chặt chẽ, đã để hộ bà Ka Thị Thanh lấn chiếm sử dụng từ năm 2002 đến nay và chia cho các con là Ka Thị Đen, Ka Thị Thiên, Ka Thị Ven canh tác từ năm 2002 đến nay”.

Từ điều tra diễn biến vụ việc và dựa trên kết luận của UBND huyện Khánh Vĩnh tại Văn bản số 2696/UBND-KT ngày 13-9-2019, chúng tôi cho rằng đã đủ căn cứ để khẳng định quyền lợi hợp pháp của gia đình bà Ka Thị Ba đối với diện tích đất nêu trên. Gia đình bà Ka Thị Ba không chỉ bị chiếm đất mà còn bị chiếm đoạt khoản tiền đền bù hơn 801 triệu đồng. Ở đây, việc giải quyết vụ tranh chấp đất đã không tuân thủ quy định pháp luật; thậm chí có dấu hiệu giả chữ ký, lập khống văn bản, dẫn đến gây thất thoát ngân sách nhà nước (số tiền hơn 801 triệu đồng), do đền bù sai đối tượng.

Báo Quân đội nhân dân đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa sớm vào cuộc làm rõ, xử lý nghiêm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng cho người dân.

Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH