Mặc dù tỉnh Gia Lai đã có nhiều văn bản “cấm xe công nông, xe độ chế lưu thông trên các tuyến quốc lộ, đường tỉnh, đường nội thị”, nhưng trên nhiều tuyến quốc lộ, tỉnh lộ… qua địa bàn, không khó để chứng kiến những chiếc xe công nông, xe độ chế tự do chạy trên đường, vi phạm an toàn giao thông, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn...
Hung thần “bảy không”
Trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, đoạn đi qua Biển Hồ, xã Gào-thành phố Plei-cu, đoạn chạy qua huyện Chư Păh, Chư Prông… có khá nhiều xe công nông, xe độ chế "bảy không" (không có đăng ký, không có quản lý, không còi, không đèn, không xi nhan, tài xế không có bằng lái và không an toàn) chở lúa, cà phê và nguy hiểm hơn là chở cả người băng băng trên đường. Những chiếc xe này đã gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông. Điển hình như đêm 27-11-2015, xảy ra vụ tai nạn giao thông thảm khốc trên Đường Hồ Chí Minh (đoạn qua địa bàn xã Ia Khươi, huyện Chư Păh), làm cả 14 người trên một xe công nông bị hất xuống đường, 5 người tử vong (Báo Quân đội nhân dân đã phản ánh). Trước đó vào ngày 8-10, một xe công nông chở 25 người đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai để thăm người thân đang nằm điều trị tại viện, khi trở về đến đoạn đường qua xã Hà Lòng (Đăk Đoa) thì bị nạn. Vụ tai nạn làm 25 người bị thương phải đưa đi cấp cứu, trong đó có 15 người bị thương nặng. Ngày 30-1-2015, tại Tỉnh lộ 666, một chiếc xe công nông sau khi mất phanh, bị lật úp đã cướp đi 2 sinh mạng, làm 9 người bị thương nặng…
Xe công nông chở người và hàng hóa lưu thông tại Plei-cu – Gia Lai.
Kiên quyết ngăn chặn, xử lý
Gia Lai là địa phương có diện tích trồng cây công, nông nghiệp lớn, như: Cà phê, cao su, mì (sắn); địa hình đồi núi quanh co, phức tạp. Có những nơi không phương tiện vận tải hiện đại nào có thể lăn bánh đến ngoài xe công nông và xe độ chế. Do đó, bà con nông dân ở các bản làng thường sắm cho gia đình chiếc xe công nông, xe độ chế để phục vụ việc trồng, chăm sóc, thu hoạch sản phẩm cũng như vận chuyển sản phẩm đi tiêu thụ. Đây là vấn đề nan giải, đòi hỏi chính quyền địa phương có biện pháp quản lý thích hợp nhằm hạn chế tai nạn giao thông do xe công nông, xe độ chế gây nên.
Trước tình hình đó, UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo các địa phương rà soát, thống kê và tăng cường quản lý loại xe này; tích cực vận động, tuyên truyền đến các chủ phương tiện cam kết thực hiện các quy định của pháp luật về xe tự chế, xe công nông, nhất là quy định các loại xe này không tham gia giao thông trên các tuyến Quốc lộ, đường tỉnh, đường nội thị. Địa phương nào còn để xảy ra tình trạng xe công nông chở người; xe công nông lưu thông trên tuyến quốc lộ, đường tỉnh, trong thị trấn, thị xã và thành phố thì Chủ tịch UBND và Trưởng Công an các huyện, thị xã, thành phố phải kiểm điểm trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh, Giám đốc Công an tỉnh.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hữu Quế, Phó trưởng ban An toàn Giao thông, Giám đốc Sở Giao thông vận tải tỉnh Gia Lai cho biết: “Chúng tôi đang tích cực triển khai thực hiện các quy định của Chính phủ về quản lý xe máy kéo, xe công nông. Chỉ đạo các cơ quan ban ngành thực hiện các giải pháp quản lý xe máy kéo, xe công nông và thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn giao thông. Yêu cầu các trung tâm đào tạo lái xe tăng cường tuyển sinh đào tạo lái xe mô tô hạng A1 cho bà con đồng bào dân tộc thiểu số. Khẩn trương thực hiện việc đầu tư trang thiết bị để bảo đảm triển khai đào tạo lái xe máy kéo nhỏ hạng A4. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm pháp luật về trật tự ATGT”.
Theo chúng tôi, để giải quyết dứt điểm tình trạng xe công nông, xe độ chế hoạt động vi phạm pháp luật về ATGT, chính quyền các địa phương và cơ quan chức năng cần có những biện pháp quản lý kiên quyết và đồng bộ. Ngoài việc hướng dẫn người dân chọn các loại xe thay thế phù hợp, cần chú trọng tuyên truyền sâu rộng tác hại của xe công nông, xe tự chế đến từng người dân, có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm như tịch thu phương tiện...
Bài và ảnh: LÊ QUANG HỒI