Cần bảo đảm quyền lợi của các hộ dân bị thu hồi đất

QĐND - Trường Mầm non thị trấn Ea Knốp, huyện Ea Kar (Đắc Lắc), khởi công xây dựng tháng 8-2012. Theo kế hoạch, công trình hoàn thành đưa vào sử dụng đầu năm học 2013-2014, nhưng từ cuối năm 2012 đến nay, công trình phải dừng thi công do những vướng mắc trong giải phóng mặt bằng.

Qua điều tra của chúng tôi, được biết để có mặt bằng thi công trường mầm non, thị trấn Ea Knốp tiến hành giải tỏa một phần diện tích đất đang sử dụng của 49 hộ dân thuộc Tổ dân phố 1. Nguồn gốc đất của các hộ dân này được Xí nghiệp Liên hợp nông-công-lâm nghiệp 333 (trước đó là Sư đoàn 333, thuộc Quân khu 5; sau này chuyển thành Công ty Mía đường 333, thuộc Tổng công ty Cà phê Việt Nam) cấp cho cán bộ, công nhân viên đơn vị làm nhà ở từ năm 1991 và 1992.

Các hộ dân phản ánh với báo chí bên ngôi trường xây dựng dang dở.

Sau khi chuyển giao đất về cho địa phương quản lý, từ năm 2009 đến 2012, UBND huyện Ea Kar tiến hành cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho 49 hộ dân thuộc Tổ dân phố 1, thị trấn Ea Knốp, nhưng không đúng theo diện tích đất thực tế. Cụ thể, hộ CCB Nguyễn Mạnh Quế, ngày 12-2-1992 được cấp 500m2 đất để làm nhà ở, ngày 27-10-1994, UBND huyện Ea Kar có Quyết định số 401/QĐ-UB chuẩn y diện tích trên. Nhưng, ngày 5-1-2012, UBND huyện Ea Kar cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Quế chỉ công nhận 355m2, diện tích còn lại bỏ ngoài sổ sách. Hộ CCB Nguyễn Xuân Phương, ngày 3-3-1992 được Xí nghiệp Liên hợp nông-công-lâm nghiệp 333 cấp 250m2 đất làm nhà ở, đến ngày 31-7-2009, được cấp GCNQSDĐ 150m2, còn lại 96m2 bỏ ngoài sổ sách. Hộ ông Tạ Văn Thùy, từ năm 1991 đến nay sử dụng ổn định hơn 360m2 đất ở, nhưng ngày 13-3-2010 cũng chỉ được cấp GCNQSDĐ 160m2. Tương tự, hộ ông Phan Xuân Đức, thực tế sử dụng 227,5m2, ngày 1-4-2010 được cấp GCNQSDĐ 140m2 đất ở. Ông Trịnh Hùng Cường, Khóm trưởng khóm 3, Tổ dân phố 1 bức xúc: “Bản thân gia đình tôi sử dụng 250m2 đất có nguồn gốc được cấp từ tháng 2-1992, nhưng cũng chỉ được cấp GCNQSDĐ 145m2, còn lại 105m2 gia đình vẫn quản lý sử dụng, nhưng nay thu hồi xây trường học thì quy thành đất lấn chiếm không được đền bù !”.

Làm việc với chúng tôi ngày 18-2-2014, ông Nguyễn Ngọc Duẩn, Phó trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, Giám đốc Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện Ea Kar lý giải: “Việc cấp diện tích đất ở cho hộ ông Nguyễn Mạnh Quế và một số hộ không đúng như thực tế sử dụng là do Hội đồng xét cấp GCNQSDĐ của thị trấn Ea Knốp thực hiện. Hiện nay, người dân có ý kiến thắc mắc, chúng tôi đang chuyển cho UBND thị trấn Ea Knốp giải quyết". Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ea Kar cũng không cung cấp được căn cứ pháp lý (quyết định giao đất, bảng liệt kê thửa đất, vị trí, diện tích đất và trích lục bản đồ địa chính) khẳng định khu đất xây dựng trường mẫu giáo thị trấn Ea Knốp do UBND thị trấn Ea Knốp quản lý. Với cách làm như trên cho thấy, việc quản lý đất đai và cấp GCNQSDĐ của huyện Ea Kar còn nhiều lỏng lẻo và tùy tiện, nên dẫn đến tình trạng cấp GCNQSDĐ không tuân thủ quy định của Luật Đất đai.

Do xác định đất các hộ dân quản lý sử dụng từ năm 1992 đến nay, nhưng nằm ngoài GCNQSDĐ là đất lấn chiếm, nên khi xây dựng trường mầm non, UBND thị trấn Ea Knốp đã ban hành Thông báo số 28/TB-UBND, ngày 20-6-2012 “Về việc trả lại diện tích công trình xây dựng lấn chiếm trên đất công, thuộc quyền quản lý của Nhà nước, tại vị trí từ hộ ông Nguyễn Mạnh Quế đến trường tiểu học Nguyễn Huệ”. Thông báo còn yêu cầu các hộ dân tự tháo dỡ trả lại mặt bằng trong thời gian từ 22-6-2012 đến 12-7-2012. Với lý do các hộ Tạ Văn Thùy, Phan Xuân Đức và Nguyễn Xuân Phương không chấp hành thông báo trên, nên UBND thị trấn Ea Knốp ban hành Thông báo số 56/TB-UBND, ngày 17-10-2012 nội dung: “Kể từ ngày 17-10-2012, UBND thị trấn Ea Knốp sẽ tạm dừng tất cả mọi giao dịch và quyền lợi của công dân đối với Nhà nước của 3 hộ”. Như vậy, Thông báo số 56/TB-UBND của UBND thị trấn Ea Knốp là trái quy định của pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Trao đổi với chúng tôi ngày 1-4-2014, CCB Nguyễn Xuân Phương cho biết: "Từ cuối năm 2012 đến nay, UBND thị trấn Ea Knốp liên tục ban hành các thông báo, quyết định xử phạt hành chính, quyết định thanh tra và lập tờ trình xin chủ trương cưỡng chế khu đất của các hộ dân Tổ dân phố 1. Cơ quan thanh tra huyện Ea Kar cũng đã nhiều lần làm việc với các hộ dân có khiếu nại, nhưng chưa đưa ra quyết định giải quyết thấu tình đạt lý!".

Qua điều tra thực tế, cũng như căn cứ vào những văn bản, tài liệu thu thập được, chúng tôi cho rằng UBND huyện Ea Kar cần rà soát, điều chỉnh lại việc cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân tại Tổ dân phố 1, thị trấn Ea Knốp. UBND thị trấn Ea Knốp và UBND huyện Ea Kar cần lập phương án giải phóng mặt bằng và phải có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền, căn cứ trên nguồn gốc và thực tế sử dụng của các hộ dân, đền bù giá trị đất, tài sản trên đất theo đúng quy định của pháp luật.

Bài và ảnh: BÌNH ĐỊNH - PHAN THẮM