Các cơ quan quản lý nói gì?

QĐND - Chiều 11-12, tại cuộc họp trực tuyến của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia về công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2015, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng ban Chỉ đạo 389 Quốc gia tiếp tục nhắc đích danh vụ Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Thuận Phong (Công ty Thuận Phong) ở Đồng Nai có dấu hiệu sai phạm trong sản xuất phân bón, việc xử lý kéo dài 8 tháng là quá chậm trễ. Phó thủ tướng từng đặt câu hỏi trong cuộc họp trước đó: “Sự việc rõ như ban ngày, tại sao không xử lý đến nơi đến chốn được”? Để tiếp tục làm sáng tỏ thông tin về vụ việc, Báo Quân đội nhân dân trích đăng ý kiến của một số cơ quan chức năng.

Ông Nguyễn Như Cường, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn):

Hàm lượng chất chính từ 70% trở xuống là hàng giả

Đối với hai loại phân bón của Công ty Thuận Phong, căn cứ theo tên phân bón và thành phần, chỉ tiêu công bố thì loại phân bón cao cấp nanon (chế phẩm sinh học) và phân bón siêu hạt hoa đều là hai loại phân bón sinh học, có axit humic và axit amin là những chỉ tiêu chất lượng chính theo quy định tại khoản 3, Điều 3, Thông tư số 41/201/TT-BNNPTNT ngày 13-11-2014 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Quy định tại điểm b, khoản 8, Điều 3, Nghị định số 185/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã ghi rõ: Hàng giả bao gồm: “Hàng hóa có hàm lượng định lượng chất chính hoặc tổng các chất dinh dưỡng hoặc đặc tính kỹ thuật cơ bản khác chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với tiêu chuẩn chất lượng hoặc quy chuẩn kỹ thuật đã đăng ký, công bố áp dụng hoặc ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa”. Theo quy định trên, không cần thiết phải tính “tổng các chất dinh dưỡng và cách tính tổng các chất dinh dưỡng” bởi vì chỉ cần xác định hàm lượng định lượng chất chính chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với công bố áp dụng hoặc ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa là đã xác định được đó là phân bón giả hay không.

Ông Trần Việt Thanh, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ:

Giả mạo bao bì, nơi sản xuất, vi phạm sở hữu công nghiệp

Tại Công văn số 3645/KHCN-TĐC ngày 30-9-2015 gửi Văn phòng Chính phủ do Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Việt Thanh ký nêu rõ: Về số phân bón do Công ty Thuận Phong nhập khẩu, tại khoản 1, Điều 10, Nghị định số 89/2006/NĐ-CP của Chính phủ quy định rõ: “Hàng hóa được sản xuất, lắp ráp, chế biến, đóng gói tại Việt Nam để lưu thông trong nước thì tổ chức, cá nhân sản xuất hàng hoá phải chịu trách nhiệm về việc ghi nhãn”.

Tại điểm a, khoản 4, mục 1, Thông tư số 09/2007/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 89/2006/NĐ-CP ngày 30 tháng 8 năm 2006 của Chính phủ về nhãn hàng hóa quy định: “Hàng hóa sản xuất, lắp ráp, chế biến, đóng gói tại Việt Nam để lưu thông trong nước thì tổ chức, cá nhân hoàn thiện hàng hóa hoặc thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa trước khi đưa vào lưu thông phải thực hiện ghi nhãn hàng hóa”.

Cơ quan chức năng kiểm tra kho sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong. Ảnh: Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cung cấp.

Tại điểm d, khoản 3, mục II, Thông tư số 09/2007/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định: “Hàng hóa do hai hay nhiều tổ chức, cá nhân cùng sản xuất thì ghi tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa trước khi đưa vào lưu thông. Trường hợp tổ chức, cá nhân thực hiện các công đoạn để hoàn thiện hàng hóa trước khi đưa vào lưu thông như lắp ráp, đóng gói, đóng chai thì trên nhãn phải ghi tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân lắp ráp, đóng gói, đóng chai đó và có quyền ghi tên hoặc tên và địa chỉ, nhãn hiệu hàng hóa, thương hiệu và các nội dung khác của tổ chức, cá nhân sản xuất ra hàng hóa trước khi lắp ráp, đóng gói, đóng chai khi được các tổ chức này cho phép”.

Căn cứ các quy định trên, Công ty Thuận Phong có trách nhiệm ghi nhãn hàng hóa của mình đối với các lô phân bón nhập khẩu được đóng chai tại Công ty Thuận Phong. Việc Công ty Thuận Phong đóng chai, dán nhãn chính bằng tiếng Anh là nhãn gốc nhập khẩu tại Hoa Kỳ, dán nhãn phụ bằng tiếng Việt là hành vi giả mạo bao bì hàng hóa của thương nhân khác, giả mạo nơi sản xuất, đóng gói hàng hóa.

Theo quy định tại điểm đ, điểm e, khoản 8, Điều 3 Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15-11-2013 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thì hàng hóa của nhãn vi phạm như trên là hàng giả.

Về sở hữu công nghiệp, việc Công ty Thuận Phong sử dụng dấu hiệu ® trên sản phẩm phân bón mang nhãn hiệu “Huma Gro” là hành vi vi phạm quy định về chỉ dẫn bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp, quy định tại Điều 6 Nghị định số 99/2013/NĐ-CP ngày 29-8-2013.

Theo Luật Sở hữu trí tuệ, quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu “Huma Gro” cho sản phẩm “phân bón” ở Việt Nam chưa được xác lập cho Công ty BHN, do đó, Công ty BHN không có quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu trên tại Việt Nam để chuyển giao cho chủ thể khác dưới bất kỳ hợp đồng nào và việc tự thỏa thuận chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu “Huma Gro” trên lãnh thổ Việt Nam giữa Công ty BHN và Công ty Thuận Phong không có giá trị với cơ quan quản lý của Việt Nam.

Ông Vũ Đại Dương, Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa (Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng - Bộ Khoa học và Công nghệ):

Chưa có chứng nhận hợp quy, nhập khẩu trái phép

Sự việc Công ty Thuận Phong thực ra không quá phức tạp. Nhãn hàng hóa của Công ty Thuận Phong là giả, vì vậy sản phẩm của Thuận Phong là hàng giả, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có kết luận bằng văn bản. Sản phẩm của Công ty Thuận Phong dán đầy đủ nhãn gốc, nhãn phụ khiến người tiêu dùng hiểu rằng, đây là hàng nhập khẩu nguyên chai. Do đó, hành động công ty tự in các loại nhãn, tem, bao bì và dán lên sản phẩm là hành vi giả mạo về nhãn, vì vậy nó là hàng giả. Toàn bộ tem, nhãn, bao bì, đóng gói đều ở Việt Nam, tại sao không ghi bằng tiếng Việt mà lại ghi bằng tiếng Anh và dán thêm nhãn phụ?”. Mặt khác, theo quy định pháp luật hiện hành, phân bón là sản phẩm hàng hóa nhóm 2, nhập khẩu phải có chứng nhận hợp quy, nhưng không hiểu bằng cách nào mà Công ty Thuận Phong nhập khẩu phân bón về Việt Nam khi chưa được chứng nhận hợp quy?

Thiếu tướng Nguyễn Đình Được, Phó chánh Thanh tra Bộ Quốc phòng,  Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 1389 (Bộ Quốc phòng):

Đủ yếu tố cấu thành tội kinh doanh trái phép

Việc sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong không có giấy phép sản xuất được cơ quan có thẩm quyền cho phép, mạo nhận tổ chức không có thật để ghi trên nhãn hàng hóa phân bón ra thị trường “Khu Kinh tế quốc phòng”, đã tiến hành sản xuất và bán ra thị trường với số lượng lớn (từ năm 2012 đến tháng 4-2015) là vi phạm pháp luật theo quy định tại khoản 1, Điều 6 và điểm a, khoản 4, Điều 8, Nghị định số 185/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ người tiêu dùng: “Kinh doanh không đúng địa điểm và kinh doanh chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh”. Mặt khác, giá trị hàng hóa kinh doanh lớn. Vì vậy, Công ty Thuận Phong đủ yếu tố cấu thành tội kinh doanh trái phép theo quy định tại Điều 159, Bộ luật Hình sự.

Doanh nghiệp in Trần Kim, địa chỉ tại Biên Hòa, Đồng Nai có hợp đồng ký với Công ty Thuận Phong về việc in ấn toàn bộ nhãn mác các loại phân bón có nguồn gốc từ Mỹ. Trong báo cáo của Công an tỉnh Đồng Nai không đề cập đến việc điều tra, xác minh doanh nghiệp này thực hiện việc sản xuất tem, nhãn, bao bì giả.

Khi Bộ Khoa học và Công nghệ đã có kết luận tại Công văn số 3645/KHCN-TĐC ngày 30-9-2015 là Công ty Thuận Phong sản xuất hàng giả nhưng Công an tỉnh Đồng Nai không nêu trong báo cáo để xử lý vụ việc. Tại thời điểm kiểm tra (ngày 24-5-2015), Đoàn kiểm tra niêm phong 4 CPU (cây máy tính) chuyển Công an tỉnh Đồng Nai để khai thác thông tin; việc đốt, tiêu hủy các loại nhãn mác phân bón của Công ty Thuận Phong nhưng trong các báo cáo của công an tỉnh không nêu nội dung này.

Quyết định xử phạt của UBND tỉnh An Giang đối với Công ty Thuận Phong về việc sản xuất phân bón giả. Ảnh: Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cung cấp.

Công ty Thuận Phong có các sai phạm: Sản xuất giả (giả nhãn mác, giả công dụng); sản xuất, kinh doanh hàng giả chất lượng (về chất chính của một số loại phân bón trong số 19/29 mẫu qua thử nghiệm nhiều loại nhỏ hơn 70%); số lượng và khối lượng hàng vi phạm lớn; hậu quả sai phạm làm ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều người nông dân nghèo.

Đây là vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp, phạm vi ảnh hưởng rộng đến nhiều tỉnh, được dư luận và các phương tiện thông tin đại chúng rất quan tâm. Đến nay, Công an tỉnh Đồng Nai đã làm hết khả năng nhưng vẫn chưa đạt được tính đồng thuận cao với các cơ quan chức năng của bộ, ngành Trung ương. Đề nghị Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng ban Chỉ đạo 389 Quốc gia xem xét, chuyển giao vụ việc cho Tổng cục An ninh-Điều tra/Bộ Công an xử lý.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Khánh, nguyên Giám đốc Công an tỉnh Đồng Nai:

Có dấu hiệu tội phạm hình sự

Quá trình kiểm tra cho thấy nhiều dấu hiệu khuất tất trong quá trình sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong. Nếu không có sai phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón thì tại sao khi đoàn kiểm tra vào làm việc và lập biên bản lại có chuyện nhân viên của công ty tiêu hủy số nhãn mác sản phẩm. Ngoài ra, sản phẩm của Công ty Thuận Phong là nhập khẩu, nhưng nhãn mác lại được in ấn ngay tại TP Biên Hòa. Trong khi đó, tại thời điểm đoàn kiểm tra vào làm việc, phía Công ty Thuận Phong không xuất trình được các giấy tờ liên quan đến sản phẩm. Anh là nhà sản xuất thì giấy tờ pháp lý về sản phẩm phải luôn để kè kè bên mình chứ? Mặt khác, hàng hóa của Thuận Phong được nhập khẩu từ tháng 8-2014, nhưng công ty này đã bán sản phẩm từ tháng 1-2014, vậy khoảng thời gian đó công ty này đã bán gì, cơ quan điều tra cần phải làm rõ?

Công ty Thuận Phong đã có “tiền sử” về hành vi sản xuất hàng giả. Mặc dù thời hạn để áp dụng vào việc xử lý đối với hành vi của công ty đã hết, nhưng cơ quan điều tra cũng phải cân nhắc thông tin này để có biện pháp xử lý cho phù hợp. Đây là những cứ liệu rất quan trọng để cơ quan điều tra xem xét củng cố hồ sơ trước khi ra quyết định xử lý đối với sai phạm của Công ty Thuận Phong. 

CÔNG MINH (ghi)