Dòng sông kêu cứu
Sông Đồng Nai là một trong những dòng sông lớn, chảy qua nhiều tỉnh, thành phố ở khu vực miền Đông Nam Bộ, trong đó có một nhánh sông chảy qua địa phận thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Hằng năm, sông cung cấp nguồn nước ngọt và bồi đắp lượng phù sa lớn, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp và đời sống sinh hoạt của người dân vùng ven sông. Thế nhưng, những năm gần đây, nhất là từ đầu năm đến nay, tình trạng khai thác cát bừa bãi trên sông diễn ra tràn lan, khiến nhiều đoạn bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng, gây tác động xấu đến môi trường sống và sạt lở đất sản xuất nông nghiệp của người dân dọc hai bên bờ sông. Các hộ dân mất đất đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị đến các cơ quan chức năng, nhưng tình trạng khai thác cát, sạn trái phép trên sông vẫn ngang nhiên hoành hành, tình trạng sạt lở đất vẫn tiếp diễn.
Phương tiện khai thác cát trái phép bị lực lượng chức năng bắt giữ.
Tại mảnh vườn ven sông của ông Tô Văn Sáu, ở ấp Thạnh Hiệp, xã Thạnh Hội, thị xã Tân Uyên, một số cây xoài, mận bị đổ nghiêng ngả, bật tung cả gốc, nằm chơi vơi trên mặt nước. Ông Sáu bức xúc cho biết: “Thời gian đầu, các tàu hút cát trái phép chỉ hút cát, sạn ở mạn TP Biên Hòa, nay bên đó đã cạn kiệt nên họ di chuyển sang nhánh sông thuộc địa phận thị xã Tân Uyên. Vườn nằm sát bờ sông, nên gia đình tôi trồng ít cây ăn quả để có thu nhập lúc về già, nhưng đang kỳ ra hoa kết trái thì bị sạt lở xuống sông hết cả. Khi thấy các tàu hút cát ngay trước cửa nhà mình tôi có ý kiến, nhưng những chủ tàu chẳng coi ai ra gì, vẫn nghênh ngang khai thác. Mùa mưa lũ sắp về rồi, chúng tôi rất lo”.
Cần xử lý mạnh tay hơn
Có thể nói, hiện nay thị xã Tân Uyên là một trong những địa bàn “nóng” về nạn khai thác cát, sạn trái phép. "Cát tặc" hoạt động rất tinh vi và áp dụng nhiều mánh khóe nhằm qua mặt các lực lượng chức năng. Vừa qua, để giải quyết nạn "cát tặc" trên địa bàn, UBND thị xã Tân Uyên đã phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể có liên quan thực hiện ký kết và triển khai một số kế hoạch. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo UBND thị xã Tân Uyên, lực lượng công an thị xã đã phối hợp cùng Phòng Tài nguyên và Môi trường và một số ban, ngành, đoàn thể có liên quan thành lập các đội tuần tra phòng chống bơm hút trộm cát trên sông Đồng Nai. Các đội tuần tra này có chức năng phát hiện và xử lý kịp thời các tàu, ghe bơm hút cát trái phép.
Sạt lở đất trồng của người dân ven sông trên địa bàn xã Thạnh Hội, thị xã Tân Uyên.
Thượng tá Nguyễn Thanh Tùng, Phó trưởng Công an thị xã Tân Uyên cho biết: “Đối với “cát tặc” cần phải xử lý mạnh tay. Chúng tôi không chỉ xử lý hành chính, mà còn tiến hành thu giữ nhiều phương tiện tàu, ghe bơm hút cát lậu. Tính từ đầu năm đến nay, lực lượng cơ quan chức năng thị xã Tân Uyên đã phát hiện, xử lý được 11 vụ, tạm giữ 7 đối tượng. Mới đây, sau khi nhận được tin báo của quần chúng nhân dân về việc trên khúc sông thuộc địa bàn phường Thạnh Phước, xã Thạnh Hội xuất hiện 1 ghe gỗ, nghi vấn đang khai thác cát trái phép, Công an thị xã Tân Uyên đã tổ chức đợt ra quân tuần tra, kiểm soát khép kín tuyến đường thủy này. Khi tổ công tác áp sát tiếp cận đối tượng, yêu cầu kiểm tra hành chính, thì các đối tượng này đã nhảy xuống sông tẩu thoát, để lại ghe gỗ có chiều dài 11m và một máy bơm hút cát... Công an thị xã Tân Uyên đã tiến hành lập biên bản kiểm tra hành chính vắng chủ, tạm giữ tang vật, phương tiện và đang điều tra làm rõ vụ việc. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cát lậu vẫn còn tiềm ẩn diễn biến phức tạp và thủ đoạn ngày càng tinh vi. Hay trước đó, trong khi tuần tra trên sông Đồng Nai đoạn qua phường Thái Hòa, tổ công tác phát hiện 1 ghe gỗ đang khai thác cát lậu. Thấy lực lượng chức năng, các đối tượng trên ghe cũng nhảy xuống sông tẩu thoát, để lại chiếc ghe gỗ và đầu bơm hút cát, máy chạy ghe... Vụ việc đang tiếp tục được cơ quan công an điều tra làm rõ.
Việc khai thác cát, sạn trái phép trên sông Đồng Nai đoạn chảy qua địa bàn thị xã Tân Uyên đang có diễn biến phức tạp gây bức xúc cho dư luận xã hội ở địa phương này. Chính quyền và nhân dân địa phương mong mỏi từng ngày lực lượng chức năng ra quân xử lý triệt để nạn khai thác cát trái phép, bảo vệ đất đai, hoa màu của người dân và trả lại sự bình yên cho dòng sông.
Bài và ảnh: BẢO HOÀNG