Báo động nạn đánh bắt hải sản trái phép tại đầm Nha Phu

Đánh bắt theo kiểu tận diệt

Có mặt ở đầm Nha Phu vào khoảng 2 giờ một ngày đầu tháng 3, chúng tôi được tận mắt chứng kiến nỗi vất vả mưu sinh của ngư dân địa phương nơi đây. Trên đầm Nha Phu thưa thớt vài ánh đèn mờ đục phát ra từ các ghe thả lưới, ngư dân Trần Thanh Phát (thôn Lệ Cam, xã Ninh Lộc, thị xã Ninh Hòa) than vãn: “Tôi thả lưới từ chập tối đến giờ, nhưng chỉ được mấy ki-lô-gam cá nhỏ xíu, không đủ tiền dầu. Đầm Nha Phu trước đây rất nhiều cá, tôm, là nơi đánh bắt gần bờ chủ yếu của ngư dân các xã: Ninh Ích, Ninh Lộc, Ninh Hà, Ninh Phú... nhưng mấy năm trở lại đây nguồn thủy sản cạn kiệt, dân đánh bắt ven bờ gần như đói!”.

 Đăng đó giăng ở đầm Nha Phu.

Đầm Nha Phu vốn được mệnh danh là “túi cá” của vùng Ninh Hòa. Đầm rộng gần 1.500ha, tiếp giáp giữa vịnh Nha Trang và Vân Phong, có địa hình đa dạng như: Đảo, suối, biển, hồ, núi, vịnh... là nơi sinh sống của nhiều loài thủy sản. Mấy năm trở lại đây, tình trạng khai thác trái phép tràn lan khiến cho nguồn thủy sản dần cạn kiệt.

Chỉ tay về những bóng đèn đom đóm, anh Phát than thở: “Những bóng đèn leo lét ngoài kia là đèn dụ cá của đăng đáy. Ngư cụ này mà giăng thì từ con cá bằng tăm nhang, đến cua, ghẹ mới tập đi cũng bị bắt hết. Cứ như vậy vài năm nữa chắc đầm chỉ còn bùn với nước”.

Trời dần về sáng, các cọc đăng đáy ùn ùn kéo tới, giăng mắc khắp nơi. Trên vùng đầm giáp ranh giữa xã Ninh Lộc và xã Ninh Phú, có hàng trăm giàn đăng hiện diện. Khu vực mặt nước xã Ninh Lộc giăng dày ken, không còn lối cho ghe thuyền đi vào đánh bắt. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, người làm nghề đăng chủ yếu ở thôn Tân Thủy, xã Ninh Lộc và thôn Tân Đảo, xã Ninh Ích. Đầu tư một giàn lưới tốn khoảng 30 triệu đồng nên chỉ có những gia đình khá giả mới đủ điều kiện mua đăng đáy. Do kiểu đánh bắt này thu sản lượng lớn và việc ngăn chặn kém hiệu quả của các cơ quan chức năng nên có hộ mua đến hàng chục bộ đăng đáy để đánh bắt. Chính tình trạng này khiến sản lượng thủy sản trên đầm ngày càng bị sụt giảm, đe dọa nghiêm trọng tới hệ sinh thái của đầm Nha Phu.

Chính quyền cần kiên quyết xử lý

Trời mờ sáng, trên vùng nước xã Ninh Phú, những chiếc ghe giã cào tiến vào gần bờ thôn Lệ Cam để cào sò huyết. Mỗi ghe cào sò có hai người, trong đó một người cầm lái và một người dùng khung hình trụ có chiều dài từ 1,2-1,5m để cào sò. Ghe kéo lê khung cào, cuốn theo bùn đất, rong tảo, sò, ghẹ... Sau mỗi vệt chạy của ghe, khói phụt ra đen kịt, bùn đất dưới đáy đầm bị xới tung, nước sủi lên đục ngầu, nhưng sản phẩm họ thu được chẳng là bao. Nhìn mặt nước đầm Nha Phu, nhiều người không khỏi xót xa vì đầm bị tàn phá không thương tiếc.

Cảnh đánh bắt trái phép đang diễn ra, bỗng xuất hiện một chiếc ghe máy lao tới từ bờ biển thôn Lệ Cam, xã Ninh Phú, mấy ghe cào sò hốt hoảng quay đầu bỏ chạy. Cảnh rượt đuổi diễn ra hỗn loạn, bất chấp nguy hiểm, những chiếc ghe cào lạng lách, tạt đầu ghe máy. Đến giữa đầm, toàn bộ ghe cào tăng tốc chạy mất. Bị tạt nước ướt hết quần áo, ông Võ Vinh Quang thuộc Tổ đồng quản lý nghề cá bền vững xã Ninh Phú, bức xúc: “Vì bất bình với việc các ghe cào hủy hoại môi trường nên chúng tôi thường xuyên chạy ra để xua đuổi. Nhưng tình trạng này không thuyên giảm, mà ngày càng có chiều hướng gia tăng. Ngày nào ghe cào cũng hoạt động khiến cá, tôm trong đầm bị chết rất nhiều. Ngay cả việc nuôi trồng thủy sản của bà con cũng bị thiệt hại".

Tiếp xúc với nhiều người dân xã Ninh Ích, chúng tôi được biết thêm, tại đây đã xảy ra không ít vụ xô xát giữa những người nuôi trồng, đánh bắt thủy, hải sản chân chính với các đối tượng khai thác trái phép. Ông Trương Du Lẽ, Tổ trưởng Tổ đồng quản lý nghề cá bền vững xã Ninh Phú, cho biết: “Bức xúc trước việc phá hoại đầm Nha Phu của các ghe giã cào, nhiều lần ngư dân thôn Lệ Cam đã ra bắt ghe của những đối tượng khai thác trái phép, tuy vậy người dân đã bị các đối tượng chống trả quyết liệt. Gần dịp Tết vừa qua, trong quá trình xua đuổi các đối tượng khai thác sò trái phép, hai chiếc xuồng đánh cá của ngư dân đã bị đâm chìm. Thậm chí, có những đối tượng còn lấy luôn cả ghe của người dân Ninh Phú về để đập phá”.

Trước thực trạng đầm Nha Phu bị khai thác trái phép đến cạn kiệt và những xung đột phát sinh gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự, đề nghị các cơ quan chức năng địa phương sớm có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Bài và ảnh: VĂN TUẤN - ĐÌNH LÂM