Báo động đỏ về quản lý, sử dụng vốn góp sở hữu

QĐND - Đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận là một trong những công trình trọng điểm ở phía Nam với tổng mức đầu tư khoảng 14.678 tỷ đồng, do 6 nhà thầu tư nhân thực hiện theo hình thức BOT, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2018. Thế nhưng, sau nửa năm tái triển khai, dự án hầu như vẫn "giậm chân tại chỗ", không chỉ vậy còn có những dấu hiệu sai phạm đến mức “báo động đỏ” về quản lý, sử dụng vốn sở hữu.

Nửa năm vẫn “giậm chân tại chỗ”

Tại cuộc họp kiểm điểm tiến độ mới đây, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể đã phê phán gay gắt khi hầu hết mốc tiến độ quan trọng về công tác góp vốn và giải phóng mặt bằng của dự án đều bị "vỡ". Báo cáo của Tổng công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long (CIMP)-đơn vị quản lý dự án, cho biết: Đến cuối tháng 8-2015, Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận mới góp được 1.408/1.542 tỷ đồng vốn chủ sở hữu, đạt 91,29% yêu cầu. Đại diện CIMP Cửu Long còn nhấn mạnh, sau 6 tháng tái khởi động, các nhà đầu tư vẫn chưa báo cáo, chưa thực hiện quy định phải hoàn thành huy động đủ 100% vốn chủ sở hữu. Suốt 3 tháng qua, CIMP Cửu Long đã nhiều lần phát văn bản đề nghị nhà đầu tư gửi xác nhận số dư tiền tài khoản tại ngân hàng nhưng Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận không thực hiện. Công tác giải phóng mặt bằng cũng thất bại, không hoàn thành trước ngày 15-8-2015 như yêu cầu của Bộ GTVT.

Chưa hề xây lắp, nhưng đã rút 480 tỷ đồng?

Một nguyên nhân quan trọng gây ra sự chậm trễ trên là do việc quản lý, sử dụng vốn sở hữu có dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng. Trong bản báo cáo gửi Bộ GTVT mới đây, ông Lưu Xuân Thủy, Trưởng ban Kiểm soát Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận nêu rõ: Việc triển khai dự án bị đình trệ do giải phóng mặt bằng trên hiện trường không thực hiện được, doanh nghiệp chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư, dự án không thu xếp được vốn tín dụng. Đặc biệt, trong số vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư đã góp để triển khai dự án, Ban điều hành đã tự ý chỉ định và ký nhiều hợp đồng xây lắp có giá trị lớn để hợp thức hóa và giải ngân tạm ứng với giá trị nhiều trăm tỷ đồng, trong khi chưa được Bộ GTVT và các ban chuyên môn của Bộ GTVT phê duyệt kế hoạch đấu thầu hay chỉ định thầu, đồng thời việc thực hiện cũng không xin ý kiến cổ đông thông qua. Còn trong báo cáo gửi Bộ GTVT ngày 25-8-2015, ông Tổng giám đốc cho biết, chỉ chi tiền tạm ứng cho đền bù, giải phóng mặt bằng khoảng 98 tỷ đồng. Tuy nhiên, được biết, chỉ riêng hợp đồng xây lắp số 09/HĐXD-BOT/TL-MT ký ngày 22-6-2015, Tổng giám đốc đã chi tạm ứng hai lần với trị giá 480 tỷ đồng trong khi chưa thông qua cổ đông và hội đồng quản trị công ty chưa có nghị quyết về việc sử dụng vốn.

Mô hình đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận

“Việc giải ngân như trên đã vi phạm nguyên tắc và mục đích quản lý, sử dụng vốn và dẫn đến nguy cơ sử dụng vốn sai mục đích, thất thoát vốn làm ảnh hưởng đến quá trình thực hiện dự án. Trong thời gian chưa kiểm tra, làm rõ các nội dung trên, để bảo đảm an toàn nguồn vốn cho triển khai dự án, cần thực hiện việc tạm ngừng các hoạt động triển khai để thanh tra, làm rõ và có biện pháp khắc phục”-ông Lưu Xuân Thủy khẳng định và kiến nghị.

Làm rõ trách nhiệm của Giám đốc Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận

Mặc dù đại diện Ban Kiểm soát đã có công văn liên tục đốc thúc, yêu cầu Giám đốc Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận giải trình, làm rõ việc chuyển tiền thiếu minh bạch nhưng đến nay, cả ông Phan Anh Dũng, Giám đốc và ông Đoàn Minh Toàn, Kế toán trưởng công ty, những người liên quan trực tiếp đến sự việc vẫn im lặng. Ngày 16-9 vừa qua, ông Nguyễn Thanh Tâm, thành viên Ban Kiểm soát, đại diện Công ty BMT (một đơn vị tham gia liên danh) đã tiếp tục có công văn lần 2 nhắc nhở giải trình khoản tiền 480 tỷ đồng. Theo đó, việc làm trên của Giám đốc Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận (người của Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Tuấn Lộc đề cử) đã vi phạm pháp luật, sử dụng vốn sai mục đích, cố ý làm trái, tự ý chuyển tiền, gây thiệt hại đến các nhà đầu tư khác do dự án không được triển khai và có nguy cơ mất vốn chủ sở hữu.  Việc chi tạm ứng hàng trăm tỷ đồng để chuyển tiền cho công ty khác khiến các nhà đầu tư nghi ngờ đã có xảy ra việc rút vốn sở hữu để chuyển cho “sân sau” của Công ty Tuấn Lộc. Theo ông Nguyễn Thanh Tâm, tài khoản ngân hàng của Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận chỉ có Giám đốc và Kế toán trưởng được phép truy xuất nên phải làm rõ trách nhiệm của hai người này.

Cũng theo báo cáo của Ban Kiểm soát Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận, một nhà thầu tham gia liên danh BOT do bức xúc với việc quản lý vốn sở hữu có nhiều sai phạm đã xin thôi không tham gia dự án và xin rút số vốn hơn 150 tỷ đồng đã đóng góp khỏi dự án vì theo quy chế của liên danh, số vốn góp chỉ được chi cho việc giải phóng mặt bằng nhưng đã bị rút ra “làm việc khác”.       

Về dự án này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng, kết quả triển khai dự án quá chậm trong khi ý kiến chỉ đạo của Bộ GTVT rất quyết liệt và rõ ràng, Ban điều hành và Hội đồng quản trị Công ty BOT Trung Lương - Mỹ Thuận thiếu chuyên nghiệp. Bộ sẽ có biện pháp mạnh để xử lý; thậm chí có phương án thay thế Ban quản lý dự án cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận trong trường hợp dự án này vẫn không có tiến triển gì trong thời gian tới.

Bài và ảnh: BẢO MINH