Thuê xe, mời người dân đi khám

Theo tìm hiểu của chúng tôi tại tỉnh Thanh Hóa, tình trạng các cơ sở y tế về địa phương (nhất là các xã khó khăn, vùng sâu, vùng xa) vận động người dân có thẻ BHYT đi KCB đã xảy ra từ lâu. Những người có thẻ BHYT thuộc các nhóm đối tượng không đồng chi trả đặc biệt được “coi trọng”. Theo đó, các bệnh viện: Đa khoa Hàm Rồng, Đa khoa ACA, Đa khoa Thanh Hà, Mắt Bắc Trung Nam… thường thuê xe khách về các huyện Triệu Sơn, Hoằng Hóa, Ngọc Lặc, Hậu Lộc, Bá Thước… để đưa đón người dân. Ông Đỗ Thành Trung, người dân xã Triệu Thành, huyện Triệu Sơn cho biết: “Năm 2015, tôi và nhiều người khác trong xã có thẻ BHYT được xe ô tô đến tận nhà đón đi khám mắt tại Bệnh viện Mắt Bắc Trung Nam. Chúng tôi đều được miễn phí tiền xe, tiền ăn trưa”.

Theo báo cáo 6 tháng đầu năm 2016 của BHXH tỉnh Thanh Hóa, toàn tỉnh có 1.583.091 lượt người đi KCBBHYT tại các cơ sở KCB BHYT trong tỉnh (nội trú 341.156 lượt người, ngoại trú 1.241.935 lượt người), tăng hơn so với cùng kỳ năm 2015 là 199.536 lượt người, tương đương 14,5%. Quỹ BHYT được sử dụng 974 tỷ đồng, nhưng chi phí KCB BHYT là 1.369 tỷ đồng, trong đó chi tại tỉnh 1.196 tỷ đồng, chi KCB BHYT ở Trung ương và các tỉnh khác 173 tỷ đồng. Cân đối quỹ BHYT 6 tháng đầu năm 2016, Thanh Hóa bị âm quỹ 395 tỷ đồng. So với cùng kỳ 2015 chi phí phát sinh tại tỉnh gia tăng 406 tỷ đồng. Bình quân chi phí cho một lượt điều trị cả nội trú và ngoại trú đều tăng, trong đó bình quân nội trú 6 tháng đầu năm 2016 là 2.298.241 đồng/người/đợt điều trị, tăng 25%; bình quân ngoại trú 6 tháng đầu năm 2016 là 331.875 đồng/đơn, tăng 47% và chênh lệch cao hơn so với bình quân chung 6 tháng đầu năm 2016 của toàn quốc là 135.956 đồng (bằng 59%).

Trước vấn đề này, ngày 27-8, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng đã có cuộc họp với các ngành liên quan. Phát biểu tại cuộc họp, ông Xứng cho rằng, có những dấu hiệu bất thường trong gia tăng chi phí KCB BHYT, theo đó có thể dẫn đến tình trạng âm quỹ BHYT. Nguyên nhân dẫn đến sự việc trên trước hết thuộc về trách nhiệm các bên trong việc tổ chức thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn tỉnh, trong đó có trách nhiệm của cơ quan tham mưu quản lý, của cơ sở KCB và người tham gia BHYT.

Còn tại tỉnh Bắc Giang, 6 tháng đầu năm 2016, quỹ BHYT bội chi gần 80 tỷ đồng. Nhiều đơn vị như Bệnh viện Điều dưỡng và Phục hồi chức năng Bắc Giang, số lượt người đến KCB tăng 3.000%, chi phí tăng 1.800%; Phòng khám Đa khoa Anh Quất tăng gần 2.800% lượt người KCB, chi phí tăng gần 6.300% so với cùng kỳ năm 2015.

Theo thông tin chúng tôi tìm hiểu, tại Bệnh viện Y học cổ truyền Lan Q, trụ sở ở TP Bắc Giang, bệnh viện này kết hợp với Hội Người cao tuổi ở các địa phương để “gom” người cao tuổi đi KCB. Mỗi người đi khám, Hội Người cao tuổi ở huyện, xã, thôn được hỗ trợ 20.000 đồng/cấp; bệnh viện hỗ trợ 60.000 đồng/người tiền xe ô tô đưa đón. Với cách làm này, Bệnh viện Y học cổ truyền Lan Q có mức tăng lượt KCB nội trú lên 135%, mức chi phí tăng đến hơn 1.237% so với cùng kỳ năm trước, tổng số tiền vượt quỹ sau khi đã trừ chi phí tăng giá dịch vụ y tế hơn 3,38 tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Thân Đức Lại, Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang, cho biết: “Sau khi rà soát, chúng tôi đã từ chối thanh toán hơn 1 tỷ đồng đối với Bệnh viện Y học cổ truyền Lan Q. Ngoài các bệnh viện trên, hầu hết các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đều phát sinh quỹ BHYT”.

Một hình thức trục lợi quỹ BHYT mới cũng vừa được BHXH tỉnh Cà Mau phát hiện. Đó là việc  một số người dân sử dụng giấy chứng sinh - loại giấy chỉ ghi tên mẹ không ghi tên con để đưa nhiều cháu bé khác nhau giả làm bệnh nhân đến khám. Sau khi rà soát, BHXH tỉnh Cà Mau đã phát hiện, không ít cháu bé được bố mẹ cho đi khám rất nhiều lần/tháng, thậm chí có em đi khám tới 2 lần/ngày và lần nào cũng được siêu âm, chụp cộng hưởng từ, được phát thuốc. Có những lần, cơ quan bảo hiểm phải chi trả hàng triệu đồng tiền KCB và cấp phát thuốc cho những trường hợp này.

Ông Nguyễn Viết Tạo, Giám đốc BHXH tỉnh Cà Mau cho biết: “Bố mẹ các cháu sử dụng giấy chứng sinh khi đi khám nên chúng tôi không thể kiểm soát được vì không có mã số. Thông thường, nếu sử dụng thẻ BHYT, các sở y tế sẽ phát hiện ngay nếu đi khám nhiều lần khi làm thủ tục nhập mã và kịp thời ngăn chặn”.

leftcenterrightdel
Nhiều cơ sở y tế, trong đó có Bệnh viện Điều dưỡng và Phục hồi chức năng Bắc Giang có mức tăng chi phí khám BHYT cao bất thường. Ảnh: VĂN PHÚ 

Nhiều nơi, nhiều cấp độ trục lợi

Theo BHXH Việt Nam, chi phí KCB 6 tháng đầu năm 2016 tăng 40% so với cùng kỳ năm 2015, tổng số tiền tăng thêm 8.545 tỷ đồng. Nếu chia theo loại hình chi phí ngoại trú, nội trú thì chi phí gia tăng đột biến tại khu vực KCB nội trú (41%). Nếu chia theo khu vực chi phí, khu vực KCB đa tuyến đến nội tỉnh (chi phí của bệnh nhân đi KCB ngoài nơi KCB ban đầu tại các cơ sở trên địa bàn tỉnh) tăng 50%. Hầu hết các địa phương đều gia tăng chi phí KCB. Đặc biệt, có tới 37 tỉnh, thành phố có số chi vượt quỹ KCB BHYT của địa phương, với tổng số tiền vượt quỹ gần 3.404 tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên Báo QĐND, ông Lê Văn Phúc, Phó trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT, BHXH Việt Nam cho biết: “Việc ban hành các Thông tư số 40/2015/TT-BYT, Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC là một chủ trương đúng của ngành y tế nhằm nâng cao chất lượng KCB và phục vụ người dân. Thế nhưng, nhiều cơ sở y tế lại lợi dụng các chủ trương này để trục lợi quỹ BHYT”.

Theo đó, tình trạng thống kê không đúng dịch vụ kỹ thuật đã sử dụng khiến quỹ BHYT phải chi trả chênh hàng tỷ đồng. Chẳng hạn, có bệnh viện chỉ thực hiện “Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu bằng máy đếm tự động” (mức giá được phê duyệt 40.000 đồng/lần), nhưng lại thống kê áp giá thanh toán với cơ quan BHXH là “Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu bằng máy đếm tự động hoàn toàn” với mức giá 60.000 đồng/lần. Số tiền chênh lệch trong hai năm 2014 và 2015 riêng tại đơn vị này lên đến 2,735 tỷ đồng. Năm 2015 và 6 tháng đầu năm nay, BHXH Việt Nam đã thu hồi về quỹ BHYT hàng chục tỷ đồng từ việc phát hiện tình trạng lạm dụng trong KCB. Riêng 6 tháng đầu năm nay đã thu hồi 26,9 tỷ đồng.

Ông Phạm Lương Sơn, Phó tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT xảy ra ở nhiều cơ sở y tế trên toàn quốc với nhiều cấp độ khác nhau. Các xét nghiệm cận lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh (chụp CT-Scanner, MRI…) thường xuyên được nhiều cơ sở chỉ định cho người có thẻ BHYT đăng ký KCB ban đầu ở nơi khác. Đây cũng là một chiêu trò “hút khách” của các cơ sở này, đặc biệt là các cơ sở y tế tư nhân. Qua kiểm tra, đã phát hiện có bệnh nhân 1 tháng đi khám bệnh 27 lần, hay có trường hợp bệnh nhân khám ngày 2-3 lần trong cùng một bệnh viện huyện để lấy thuốc rồi bán lại cho hiệu thuốc…

 (còn nữa)

Nhóm phóng viên Phòng Bạn đọc-CTV