Trong khoa điều trị những bệnh nhân Covid-19 nặng, nếu có một bệnh nhân cải thiện là cả khoa truyền tin nhau ngay, mừng cho bệnh nhân và cũng là nguồn động viên cho mình. Tôi từ hôm vào, ngày nào cũng tìm xem có ca nào khá lên không để kể cho mọi người nghe. Tuy nhiên, ca bệnh hôm nay tôi kể lại là một bất ngờ. Bất ngờ vì ngay khi nhận buồng, mọi người đã bảo: Ca này nặng đấy nhé, tràn khí trung thất, tràn khí dưới da. Tức là bệnh nhân này nói nôm na đã bị con Covid-19 “ăn” thủng phổi. Nếu trong mấy ngày tới bệnh nhân có nặng lên thì cũng không thở máy được, vì đang tràn khí màng phổi. Như vậy, theo cách hiểu thông thường của y khoa, khả năng tử vong của bệnh nhân là rất cao.
Tôi khám bệnh, anh ngước đầu lên nhìn tôi khẩn khoản, nói không ra hơi: “Bác sĩ cứu tôi với”. Tôi bảo: “Được rồi, phải thật yên tâm nằm thở đi, không lo nghĩ linh tinh. Thở theo hướng dẫn của bác sĩ, cố gắng hít càng nhiều oxy vào phổi càng tốt”. Động viên bệnh nhân như vậy, nhưng tôi lo điều không may nhất sẽ đến với anh. Xét nghiệm thì thấy các chỉ số của bão cytokine (hội chứng viêm toàn thân cấp tính) đang hoành hành dữ dội. Hai lá phổi viêm trắng xóa thì bệnh nhân thở vào đâu. Chúng tôi phải dùng tối đa oxy hỗ trợ: Thở oxy dòng cao HFNC 60 lít/phút, rồi lại chụp thêm ra ngoài một cái mặt nạ oxy 15 lít/phút. Oxy phun ào ào như thác lũ nhưng phổi viêm nặng như thế, có ngấm được vào máu đâu nên bệnh nhân rất “đói” oxy, người mệt lả đi và khó chịu. Nhưng bệnh nhân rất cố gắng, làm theo đúng hướng dẫn, nằm sấp suốt ngày, hổn hển hớp từng ngụm oxy, cố giành sự sống. Đến bữa, dù không muốn ăn nhưng anh rất nghe lời, cố gắng ăn để lấy sức. Thấy anh có cử chỉ muốn ăn cháo, tôi nhấc vội mặt nạ oxy ra bón cho anh thìa cháo. Anh há mồm nuốt vội, rồi lại chụp ngay cái mặt nạ oxy xuống. Cứ như thế, chúng tôi thực hiện tuần tự: Vội vàng nuốt nhanh để úp mặt nạ oxy vào thở, rồi lại vội vàng bỏ mặt nạ xuống nuốt nhanh thìa cháo, cứ lặp đi lặp lại đến khi hết gần bát cháo nhỏ loãng thì cả bệnh nhân và bác sĩ mỏi nhừ tay.
Điều tôi đặc biệt ấn tượng ở bệnh nhân này là anh rất có nghị lực, biết chịu đựng, không hoảng loạn, không than vãn, kêu ca. Sáng nào tôi vào cũng thấy anh nằm sấp, hai vòi phun oxy kêu phè phè, đầu đẫm mồ hôi, nhưng vẫn không từ bỏ. Cái cảm giác khó thở là trải nghiệm kinh khủng nhất, ít ai giữ được bình tĩnh. Nhưng càng la lối, càng kêu ca thì bệnh nhân càng thở gấp, phổi càng tổn thương nặng lên. Nếu một lần bạn chứng kiến người bệnh không thở được, ánh mắt hoảng loạn, mồ hôi vã ra ướt đầm người thì chắc chắn, bạn sẽ thấy oxy quan trọng với chúng ta như thế nào.
Và thật bất ngờ, anh kiên trì vượt qua lằn ranh sinh-tử. Anh khỏe dần lên. SpO2 tăng dần, tăng dần. Chúng tôi giảm dần liều oxy. Tôi vỗ vai anh động viên: “Giỏi lắm. Sắp thành công rồi, sắp về với gia đình rồi”. Anh ngước nhìn lên: “Bác sĩ cố cứu tôi nhé”. Tôi gật đầu nói với anh: “Yên tâm đi”. Nhưng thật ra, tôi nghĩ, anh ấy đang tự cứu mình rất tốt.
Sáng nay, thấy liều oxy đã giảm khá nhiều, tôi bảo anh: “Bây giờ tôi bỏ cái máy này đi nhé, anh tập thở giảm dần oxy nhé. Nếu thấy khó thở thì bảo bác sĩ ngay”. Tôi phải nói vậy bởi các bạn nên biết người khó thở sợ bị cắt mất nguồn oxy lắm. Nhưng ánh mắt anh ánh lên vẻ quyết tâm, trả lời tôi rất dứt khoát: “Vâng. Bác sĩ cho tôi tập thở đi ạ”. Tôi ngưng cái máy oxy dòng cao, anh chỉ còn thở oxy qua mặt nạ. Mười lăm phút trôi qua, oxy máu vẫn không giảm mấy, anh vẫn thở đều, không phải gắng sức. Thành công rồi! Tôi vỗ nhẹ vào người anh: “Anh giỏi lắm! Sắp thành công rồi. Cố gắng “cai” oxy, âm tính vài lần là sớm được về với gia đình”. Anh mỉm cười rạng rỡ, tay nắm vòi phun oxy không dùng đến giơ lên, như minh chứng cho quyết tâm sống của mình.
Chiều nay theo chỉ đạo của trưởng khoa, chúng tôi đẩy anh đi chụp cắt lớp CT phổi. Nhìn phổi của anh đông đặc gần hết chỉ còn một chút phổi lành, thế mà anh cai oxy dòng cao được. Thật là kỳ diệu!
Bác sĩ QUAN THẾ DÂN (Bệnh viện dã chiến hồi sức cấp cứu Bình Dương)