Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA) chính thức có hiệu lực từ ngày 1-8-2020. Sau hai năm Hiệp định EVFTA có hiệu lực, nhiều ngành hàng như giày dép, dệt may, thủy sản, gỗ, rau quả… đều đã tận dụng khá tốt và gia tăng được kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, mặt hàng nông sản, thực phẩm, rau quả xuất khẩu của Việt Nam đang tăng trưởng cao ở mức từ 20-30%/năm và không bị hạn chế về chủng loại, sản lượng.
Chia sẻ tại tọa đàm, ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, đến nay là tròn hai năm thực thi Hiệp định EVFTA và đó cũng là thời gian dịch Covid-19 xảy ra, tác động sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu cũng như kinh tế Việt Nam.
Tuy vậy, ông Trần Thanh Hải khẳng định đến nay, kết quả khá khả quan. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong hai năm vừa qua, tính từ thời điểm Hiệp định có hiệu lực, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) cũng đạt khoảng 83 tỷ USD, với mức tăng trưởng xấp xỉ 15%.
“Hiệp định này có tác động rất lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu nói chung. EU là thị trường tiêu thụ rất nhiều sản phẩm của Việt Nam, trong đó có các sản phẩm như thủy sản, lúa gạo. Bên cạnh đó, thị trường EU cũng là một thị trường đa dạng và các sản phẩm công nghiệp cũng được tiêu thụ lớn”, ông Trần Thanh Hải nói.
Đáng chú ý, theo ông Trần Thanh Hải, trong hai năm vừa qua, đa số các mặt hàng của chúng ta xuất khẩu sang EU đều có mức tăng trưởng rất cao, đặc biệt với một số nhóm hàng như: Sắt thép tăng trưởng lên đến 200%, cà phê tăng 75,2%, hạt tiêu tăng trưởng 55,8%.
Riêng đối với các nhóm hàng truyền thống thì chúng ta đã xuất khẩu mạnh từ trước khi có hiệp định như dệt may, gia dày, đồ gỗ, cũng đạt mức tăng trưởng từ khoảng 10-15%. Chỉ có một nhóm hàng bị giảm sút do tác động của dịch Covid-19 là điện thoại và linh kiện. Tuy nhiên, về tổng thể, theo ông Trần Thanh Hải, tác động của hiệp định là một xung lực rất tốt cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam.
Còn ông Ngô Chung Khanh, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cũng khẳng định, với những thành tích xuất khẩu vừa qua thì có thể nói, chúng ta đã tận dụng tương đối tốt hiệp định này; và các doanh nghiệp Việt Nam cũng biết thay đổi tư duy, định hướng thị trường, định hướng mặt hàng.
Thế nhưng, theo ông Ngô Chung Khanh, nếu xét dư địa của chúng ta tại thị trường EU thì có thể thấy dư địa còn rất lớn: Thị phần rau quả chưa đến 4%, thủy sản đến 8%; riêng xuất khẩu gạo vào EU rất thấp; trước EVFTA, chúng ta không cạnh tranh được với gạo các nước từ Campuchia. Mặt khác, chúng ta vẫn đang tập trung quá nhiều vào thị trường truyền thống, trong khi thị trường EU rất lớn và hiệu quả thì chúng ta lại chưa tập trung, khiến dư địa tăng trưởng còn rất lớn.
THẢO PHƯƠNG