QĐND - Chư Prông là một trong ba huyện biên giới của tỉnh Gia Lai, giáp với nước bạn Cam-pu-chia. Huyện được đặt theo tên của một ngọn núi lớn (Chư là núi, Prông là lớn). Xưa, những cánh rừng già bạt ngàn dưới chân núi Chư Prông và dòng Ia Đrăng đã bị bom đạn chiến tranh tàn phá thành vùng đất trống, đồi núi trọc hoang vu, ít bóng người. Nay màu xanh cây trái đã phủ đầy trên diện tích 1.700km2 đất, cơ sở hạ tầng “điện, đường, trường, trạm” đã hội tụ đầy đủ, minh chứng cho cuộc sống hạnh phúc của bà con đồng bào các dân tộc.

Nhắc đến Chư Prông (Gia Lai), không những người dân trong nước mà nhiều người nước ngoài nhớ đến Chiến thắng Plei Me vang dội của quân và dân ta trong cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược. Từ ngày 14 đến 17-11-1965, dưới chân núi Chư Prông, các đơn vị thuộc Sư đoàn 304 đã tiêu diệt gọn Tiểu đoàn 2 và đánh thiệt hại nặng Tiểu đoàn 1 thuộc Sư đoàn Kỵ binh bay số 1 của quân đội Mỹ. Khoảng 1.200 lính Mỹ bị thương vong, 26 máy bay Mỹ bị bắn rơi. Trận Plei Me là nỗi ám ảnh không thể nào quên của hàng nghìn lính Mỹ tham chiến tại chiến trường Tây Nguyên.

Đường vào Ia Đrăng - Chư Prông hôm nay.

 

Điều kỳ diệu 40 năm qua mà quân và dân Chư Prông làm nên là đã biến vùng đất hoang tàn sau chiến tranh thành vùng kinh tế nhiều thành phần, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa phát triển. Cơ sở hạ tầng có hướng phát triển mới: 100% số xã có điện lưới quốc gia, có trạm y tế, có đường ô tô đến trung tâm xã, có trường tiểu học, có điểm bưu điện văn hóa, có chợ bán buôn… Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân trong 5 năm qua đạt hơn 17%, phần lớn các chỉ tiêu kinh tế đều đạt và vượt kế hoạch. Sản xuất nông nghiệp của huyện Chư Prông phát triển khá nhanh và bền vững. Cùng với việc bảo đảm lương thực tiêu dùng cho bà con địa phương, đến nay, huyện đã hình thành được một số vùng sản xuất hàng hóa tập trung, thâm canh cây công nghiệp như: Cà phê, cao su, điều, hồ tiêu… với diện tích hơn 52.151ha (riêng cà phê hơn 14.000ha). Trong đó, diện tích trồng mới cao su là 198ha, 90ha hồ tiêu, 150ha cà phê và 10ha cây ăn quả… Năng suất cà phê đạt từ 16-20 tấn/ha. Hàng trăm gia đình thu nhập bình quân từ 100-500 triệu đồng/năm. Năm 2014, huyện đã giảm được 2,27% số hộ nghèo, từ 14,62% xuống còn 12,35%. Kinh tế phát triển thì các hủ tục lạc hậu cũng được bà con loại bỏ, thay vào đó là nếp sống văn hóa thôn, làng lành mạnh; trật tự an ninh được giữ vững, làm tiền đề để xây dựng thành công chương trình nông thôn mới.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Viết Hội, Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch UBND huyện Chư Prông, cho biết: “Xác định nông nghiệp có vị trí đặc biệt quan trọng, không những cho hiện tại mà còn cho lâu dài, nên chúng tôi đã tập trung đầu tư và phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. Duy trì phát triển cây công nghiệp dài ngày theo hướng đúng quy hoạch, phát triển hợp lý, gắn với áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ để nâng cao hiệu quả, vừa phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và thị trường, nhưng vẫn bảo đảm chất lượng. Phát huy các cơ chế, chính sách về đầu tư sản xuất, khuyến nông, khuyến lâm… để người dân phát triển sản xuất, kinh doanh, buôn bán, vươn lên làm giàu chính đáng. Bên cạnh đó, phải tập trung cho giáo dục - đào tạo nhằm nâng cao trình độ dân trí. Có biện pháp thật cụ thể để đào tạo nghề, tư vấn nghề nghiệp, nâng cao nhận thức việc làm cho người dân, để họ thực sự là người chủ của vườn cây, chủ của doanh nghiệp, đoàn kết cùng nhau xây dựng cuộc sống ấm no, bình đẳng, hạnh phúc”.

Con đường đến xã Ia Vê đã được bê tông hóa, hai bên là những vườn cao su, cà phê xanh tốt. Gặp chúng tôi, “tỷ phú chân đất" Rơ Mah Chun ở làng O Ngol vui vẻ cho biết: “Bà con mình được hưởng lợi từ chương trình xây dựng nông thôn mới. Mặc dù thuộc diện vùng sâu, nhưng xã đã có bệnh xá, trường học, chợ buôn bán, đường sá được làm mới rộng mở, đi lại thuận lợi. Đến nay, xã Ia Vê có 120ha hồ tiêu, 980ha cà phê và 100ha cao su tiểu điền, chưa kể các loại cây trồng khác và rau màu. Nhiều hộ đồng bào Gia Rai giàu lên như nhà ông Rơ Mah Thuận, Ksor Hinh, H’B Lâm… mỗi năm thu về khoảng 200-300 triệu đồng từ cà phê, hồ tiêu và cao su. Riêng nhà mình đã trồng được 600 trụ tiêu và 1,5ha cà phê, hơn 1ha cao su tiểu điền. Mỗi năm thu gần 400 triệu đồng. Có tiền, bà con trong làng xây nhà mới, mua xe máy để đi làm, ti vi, tủ lạnh, đầu tư cho con cháu đi học và cho sản xuất những mùa vụ tiếp theo”.

40 năm đi qua, vùng chiến địa nổi tiếng một thời Chư Prông - Plei Me xưa nay đã đổi thay. Làng thanh niên lập nghiệp Ia Mơ; dòng thác Xung Khoeng thơ mộng ở Ia Me; công trình thủy lợi Ia Mơr, một công trình được coi là “đại thủy nông” chỉ đứng sau thủy lợi Ayun hạ trên địa bàn Tây Nguyên; thung lũng Ia Đrăng và Khu tưởng niệm chứng tích Plei Me… không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn là những điểm du lịch về với “Gia Lai - Tây Nguyên”.

Bài, ảnh: LÊ QUANG HỒI