QĐND Online – Ngày 24-5, bên hành lang Quốc hội, đại biểu Quốc hội đoàn Khánh Hòa, TS Vũ Viết Ngoạn, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia đã trao đổi với phóng viên về tự chủ kinh tế, giảm nhập siêu, giảm lệ thuộc vào kinh tế nước ngoài của nền kinh tế Việt Nam…

PV: Theo ông cần phải làm thế nào để Việt Nam không còn phụ thuộc vào kinh tế nước ngoài, phát huy được nội lực trong nước thúc đẩy sản xuất góp phần làm cho kinh tế phát triển ổn định, bền vững…

TS Vũ Viết Ngoạn: Trước đây, chúng ta tạo được động lực phát triển, chủ yếu là do thay đổi mối quan hệ sản xuất, trao quyền tự chủ nhiều hơn cho người nông dân, tạo điều kiện cho phát triển tư nhân, công nhận 5 thành phần kinh tế. Nhưng đến nay, những nhân tố đó không còn là yếu tố để tạo ra thay đổi đột phá mà cần nâng cao chất lượng, năng suất lao động của Việt Nam. Chính vì vậy, Việt Nam đặt ra tái cơ cấu. Trong tái cơ cấu, yếu tố quan trọng là vấn đề thể chế, bỏ được tất cả các rào cản phát triển. Cần bỏ được những rào cản ảnh hưởng, hạn chế phát triển của mọi tổ chức, cá nhân để phát huy được sự năng động sáng tạo của mọi thành phần kinh tế và mọi chủ thể của nền kinh tế.

TS Vũ Viết Ngoạn trao đổi với phóng viên

Thực tế mấy năm gần đây, do tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu và suy thoái kinh tế thế giới, cộng với yếu tố nội tại có nhiều bất cập, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam phụ thuộc nước ngoài. Nó làm cho tỷ trọng đóng góp tăng trưởng của khu vực nước ngoài ngày càng tăng. Điều đó cũng cho thấy, doanh nghiệp trong nước đang khó khăn và tỷ trọng đóng góp đang ngày càng giảm đi. Việc này dần làm mất đi tính tự chủ nền kinh tế.

Chính vì vậy, bây giờ là lúc chúng ta phải tạo điều kiện cho toàn bộ nền kinh tế nói chúng và mọi chủ thể, trong đó có nhà đầu tư nước ngoài và trong nước phát triển. Đồng thời có giải pháp hết sức tinh tế, tạo điều kiện cho các chủ thể, trực tiếp là người trong nước có điều kiện phát triển tốt hơn.

PV: Hiện tại Việt Nam đang nhập siêu lớn. Dựa vào phân tích cơ cấu nhập siêu, cần làm gì để giảm nhập siêu, thưa ông?

TS Vũ Viết Ngoạn: Hiện nay, để giảm nhập siêu, quan trọng nhất vẫn là tái cơ cấu. Chúng ta cần phân tích kỹ thực tế nhập khẩu, xuất khẩu của chúng ta hiện nay để có điều chỉnh sản xuất phù hợp. Chún ta cần tập trung nghiên cứu để phát triển sản xuất trong nước những mặt hàng hoàn toàn có khả năng sản xuất. Chúng ta không nhất thiết phải nhập những mặt hàng hết sức đơn giản, như cái tăm, đôi đũa…

Về nhập nguyên liệu sản xuất, chúng ta cũng cần cân nhắc, nghiên cứu để tìm đa dạng hóa các thị trường. Muốn thế cần có lộ trình và thời gian.

Một điểm nữa hết sức quan trọng đó là hàng công nghiệp phụ trợ của chúng ta hiện nay rất kém. Chúng ta sản xuất những mặt hàng mang tính chất gia công, lắp gép, lắp ráp. Hệ quả là giá trị gia tăng thấp và nhập siêu cao. Chính vì vậy cần phát triển công nghiệp phụ trợ.

Thêm vào nữa là chúng ta phải đa dạng hóa các nhà đầu từ nước ngoài để có thể tham gia được vào chuỗi sản xuất hàng hóa toàn cầu.

PV: Thưa ông, nếu bây giờ chúng ta bắt đầu đặt ra câu chuyện tự chủ kinh tế trong nước không phụ thuộc kinh tế nước ngoài, thì mất bao lâu mới tự chủ được?

TS Vũ Viết Ngoạn: Thực ra không phải bây giờ mới đặt ra vấn đề tự chủ kinh tế mà là giờ đây nó rõ nét hơn. Còn về mặt nhận thức, chúng ta đã nhận ra từ lâu lắm rồi, Đảng và Nhà nước luôn luôn đặt ra việc tự chủ kinh tế. Nhưng nó chưa thẩm thấu vào trong bộ óc của từng tổ chức, cá nhân, người chịu trách nhiệm ở các cấp trong hệ thống chính trị, công dân của chúng ta. Giờ là thời khắc, mỗi người tự nhận rõ trách nhiệm. Tôi nghĩ rằng, chúng ta đồng lòng, quyết tâm thì sẽ đẩy nhanh được tiến độ. Đặt ra một khung thời gian cụ thể thế nào thì rất khó có thể nói, nhưng tôi nghĩ với sự đoàn kết, thống nhất cao cùng nhận thức rõ, chuyển nhận thức thành hàng động sẽ giúp chúng ta thoát khỏi hạn chế, khó khăn.

PV: Xin cảm ơn ông!

XUÂN DŨNG (ghi)