Doanh nghiệp gặp khó

Để thích nghi với yêu cầu phòng, chống dịch (PCD) ở mức cao nhất, các DN của nhiều tỉnh, thành phố như: TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Cà Mau... đã thực hiện phương châm “3 tại chỗ” gồm: Sản xuất tại chỗ-ăn tại chỗ-nghỉ ngơi hoặc thực hiện giải pháp “một cung đường-hai điểm đến”-chỉ duy nhất một cung đường vận chuyển tập trung công nhân từ nơi sản xuất đến nơi ở của công nhân nhằm giữ vững an toàn hoạt động sản xuất. Nhờ chủ động chuẩn bị phương án “3 tại chỗ” từ sớm, Công ty Cổ phần (CP) Thực phẩm Vĩnh Thành Đạt (quận 12, TP Hồ Chí Minh) vẫn duy trì được hoạt động SXKD trong suốt thời gian qua. Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Trương Chí Thiện, Tổng giám đốc Công ty CP Thực phẩm Vĩnh Thành Đạt cho biết, từ cuối tháng 6-2021, khi dịch diễn biến phức tạp, công ty đã xây dựng kế hoạch dự phòng theo hướng “3 tại chỗ”, sắp xếp chỗ ăn ở cho hơn 100 công nhân. Theo đó, công ty xây dựng nhà máy thành hai khu sản xuất riêng biệt. Bộ phận giao hàng được bố trí chỗ ăn, ở tách biệt với khu vực sản xuất và công nhân của công ty thường xuyên được thực hiện xét nghiệm Covid-19.

Tuy nhiên, theo ghi nhận, không phải DN nào cũng có đủ điều kiện để thực hiện ngay các giải pháp nêu trên, nhất là đối với DN có số lượng công nhân lên tới hàng nghìn người. Cũng nỗ lực thực hiện phương án “3 tại chỗ”, Công ty CP Sài Gòn Food (huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh) đã phải dừng hoạt động 2/5 nhà máy để lấy chỗ làm nơi ở cho hơn 400 công nhân. Tuy nhiên, theo phản ánh của DN, hiện việc thu xếp thực hiện “3 tại chỗ” và thu xếp chi phí xét nghiệm thường xuyên cho hơn 1.700 công nhân là điều rất khó khăn. Công suất nhà máy hiện chỉ duy trì được khoảng hơn 10%. Các đơn hàng xuất khẩu hiện đã phải dừng. “Thời điểm này, các đối tác tạo điều kiện để giãn, hoãn đơn hàng nhưng nếu tình hình này tiếp tục kéo dài, hệ lụy sẽ rất lớn, có thể mất đơn hàng”, đại diện Công ty CP Sài Gòn Food cho biết.

 Hoạt động sản xuất tại Công ty CP Thực phẩm Vĩnh Thành Đạt. Ảnh: ĐẠT THIỆN

Một trong những vấn đề nổi cộm khác cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động SXKD của DN, đó là thiếu sự đồng bộ, nhất quán trong những quy định, chính sách áp dụng của các địa phương. Đặc trưng của ngành công nghiệp là tính kết nối sản xuất theo chuỗi không phân biệt địa giới hành chính. Do đó, khi các địa phương áp dụng các chính sách, quy định khác nhau về giãn cách, kiểm soát lưu thông hàng hóa, quy định về thực phẩm thiết yếu... càng gây thêm khó khăn cho DN trong giao dịch, lưu thông hàng hóa. Chẳng hạn, mặt hàng sữa được xếp vào nhóm hàng hóa thiết yếu ở tỉnh này, nhưng không thuộc nhóm hàng hóa thiết yếu ở tỉnh khác nên các DN sữa cũng không thể giao hàng đến đại lý...

Cùng với đó, DN vận tải hiện đang rối như tơ vò vì có sự khác biệt giữa các địa phương trong áp dụng biện pháp PCD và cách hiểu văn bản hướng dẫn. Điển hình như quy định của TP Hải Phòng tại Công văn khẩn số 4958/UBND-VX ngày 24-7, trong đó quy định “cách ly y tế tập trung 14 ngày đối với tất cả những người về/đi qua Hà Nội”, bất kể là diện đối tượng nào. Đối với trường hợp từ Hà Nội về mà có giấy xét nghiệm âm tính với Covid-19, bằng phương pháp RT-PCR do các cơ sở được phép xét nghiệm khẳng định Covid-19 tại Hà Nội cấp thì Hải Phòng sẽ xem xét giải quyết theo từng trường hợp cụ thể. Vì thế, toàn bộ hoạt động vận tải hàng hóa giữa Hà Nội-Hải Phòng bị đặt vào tình trạng hết sức căng thẳng bởi các lái xe chở hàng đều sẽ bị áp quy định này, trong khi Hải Phòng là cửa ngõ xuất nhập khẩu lớn nhất phía Bắc, cũng là nơi tập trung nhiều nhà máy sản xuất. Các tình huống đổi tài xế, sang tải... đều được DN đặt ra, nhưng không phải công ty nào cũng đủ điều kiện và số lượng tài xế để bố trí từng chặng. Và nhiều loại hàng hóa cũng không thể sang tải ở các chốt chặn quanh Hải Phòng vì việc sang tải phải cần thiết bị nâng cẩu, hỗ trợ đặc thù chỉ ở cảng hay trong từng khu sản xuất mới có.

Ngoài ra, theo ông Trần Văn Hào, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty CP Vận tải Thái Việt Trung, có tình trạng vênh nhau về cách hiểu quy định xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp nào, thời hạn ra sao, mỗi địa phương lại áp dụng cách thức khác nhau. Đó là chưa kể khi xuống tới các cơ sở nhà máy, mỗi nơi lại có thêm quy định khác. Hay đối với giải pháp cấp thẻ “luồng xanh” của Hà Nội, dù đã được áp dụng song vẫn còn tình trạng ách tắc tại các điểm chốt dịch, các phương tiện có đủ điều kiện vẫn phải dừng lại đứng chờ cùng với các xe khác. “Các quy định này đều có hiệu lực nhanh, DN không sao xoay xở kịp, thiệt hại cho cả đơn vị vận tải và chủ hàng là vô cùng lớn. DN mong muốn quy định của Chính phủ và bộ, ngành cần có hướng dẫn cụ thể, thống nhất cách làm từ trên xuống dưới”, ông Trần Văn Hào phản ánh.

Tháo gỡ từng khó khăn cho sản xuất, lưu thông

Theo phản ánh của Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), dịch bùng phát tập trung chủ yếu ở các tỉnh có số lượng lớn khu công nghiệp, DN chế biến chế tạo, đã khiến hoạt động sản xuất bị gián đoạn. Nhiều DN phải dừng sản xuất, ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng, đặc biệt các đơn hàng xuất khẩu. Thực tế cho thấy, nếu không có giải pháp giúp DN sớm quay trở lại sản xuất, khách hàng sẽ dừng, hủy đơn hàng để chuyển sang nước khác. Và đến khi dịch được kiểm soát, DN khó có thể nối lại các mối quan hệ kinh doanh đã mất.

Đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN, ông Trương Chí Thiện cho rằng, để tránh tình trạng người lao động phải di chuyển nhiều lần đi xét nghiệm Covid-19, đồng thời góp phần giảm tải cho hệ thống y tế, đề nghị các địa phương giao quyền chủ động cho DN thực hiện nhiệm vụ xét nghiệm ngay tại DN và chịu trách nhiệm về kết quả. Các DN chắc chắn sẽ thực hiện nghiêm túc hoạt động này, bởi nó gắn liền với an toàn của DN. Còn đại diện Công ty CP Sài Gòn Food đề nghị, bên cạnh giải pháp “3 tại chỗ”, “một cung đường, hai địa điểm”, cần có những biện pháp thay thế linh hoạt hơn, phù hợp với đặc điểm của từng địa phương, trên cơ sở bảo đảm duy trì hoạt động SXKD, cơ sở sản xuất đủ điều kiện về PCD và an toàn cho người lao động.

Nhận định nguyên nhân chính gây ra ùn tắc giao thông tại một số chốt kiểm soát tại Hà Nội là chưa có phương án phân luồng từ sớm, từ xa, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh cho biết, Hà Nội sẽ triển khai phân luồng từ xa và không kiểm tra xe có mã QR Code “luồng xanh”; xem xét mở thêm những trạm kiểm soát đường ngang, ngõ tắt để kiểm soát phương tiện vào nội đô...

Để gỡ vướng cho hoạt động lưu thông hàng hóa, Phó thủ tướng Lê Văn Thành vừa ký văn bản chỉ đạo các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không thực hiện kiểm tra đối với các phương tiện vận chuyển hàng hóa thiết yếu, lương thực, thực phẩm phục vụ đời sống người dân (đã được dán giấy nhận diện có mã QR Code của ngành giao thông vận tải) trên các tuyến đường cao tốc, quốc lộ, tỉnh lộ, đường giao thông liên huyện, giao thông đô thị trên phạm vi cả nước. Việc kiểm tra chỉ được thực hiện tại các điểm giao nhận hàng hóa, bảo đảm tuân thủ đầy đủ yêu cầu PCD... Cũng liên quan tới vấn đề tháo gỡ cho vận tải hàng hóa, ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đề nghị, công tác chống dịch cần có sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương nhưng phải trên cơ sở chia sẻ, phân tích, tính toán khoa học để thực hiện mục tiêu kép Chính phủ đã đề ra.

Để thúc đẩy hơn nữa các hoạt động sản xuất, các hiệp hội ngành hàng cũng kiến nghị mong muốn được áp dụng linh hoạt quy định về giờ làm thêm trong thời kỳ dịch bệnh; cho phép DN có thể làm thêm nhiều hơn quy định trong tháng nhưng vẫn bảo đảm không quá tổng thời gian làm thêm trong cả năm do nghỉ dịch lâu các DN phải làm tăng ca cho kịp tiến độ giao hàng; đưa các đối tượng trong ngành logistics thuộc diện ưu tiên cao hơn trong danh sách tiêm vaccine nhằm bảo đảm dòng lưu thông hàng hóa được thông suốt, để tránh đứt gãy kinh tế. Ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam đề nghị, chiến lược tiêm chủng vaccine cần đẩy nhanh hơn, nhất là tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, trên cơ sở DN tự chịu chi phí nhằm bảo đảm an toàn cho người lao động và để DN có thể sớm quay trở lại ổn định hoạt động SXKD.

VŨ DUNG