Giữ nhịp cho nền kinh tế
Để thực hiện mục tiêu kép, một trong những yêu cầu quan trọng nhất là không để đứt gãy chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị. Theo PGS, TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Viện trưởng Viện Công nghệ tài chính, Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh, ngành hàng không là một ngành có sứ mệnh rất lớn trong việc duy trì chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị. Khi kinh tế thế giới phục hồi, Việt Nam phải tận dụng cơ hội để lấy lại đà tăng trưởng. Một trong những ngành có thể tạo ra yếu tố thắng lợi đó chính là hàng không. Giải cứu ngành hàng không là để giải cứu các ngành nghề khác liên quan và duy trì đà tăng trưởng cho nền kinh tế.
Tại tọa đàm trực tuyến về giải pháp cấp bách để giữ cánh cho hàng không Việt, TS Nguyễn Sỹ Hưng, Chuyên gia hàng không, lý giải: Hàng không là một trong thành phần quan trọng của hạ tầng giao thông đất nước, mang lại hiệu quả lớn về đầu tư và kinh tế. Về mặt đối ngoại, hàng không là một công cụ rất quan trọng, là cây cầu, bàn tay nối dài để thực hiện chính sách đối ngoại của Việt Nam, bên cạnh nhiệm vụ thu hút du lịch, đầu tư, hàng không còn có sứ mệnh kết nối ngoại giao văn hóa, chính trị, quân sự...
Dù gặp khó khăn vì dịch Covid-19 nhưng hàng không đóng góp tích cực trong việc kích cầu du lịch, giải cứu công dân, an sinh xã hội, chuyên chở miễn phí vaccine, thiết bị y tế… Hàng không là động lực của nền kinh tế. Các hãng hàng không như Vietnam Airlines, Vietjet là thương hiệu quốc gia, đóng góp hàng năm cho ngân sách rất lớn, trực tiếp và gián tiếp lên tới 7.000-8.000 tỷ đồng/năm. Bình quân mỗi nhân sự hàng không sẽ góp phần tạo việc làm cho hơn 20 người khác…
    |
 |
|
Các hãng hàng không Việt Nam cần những giải pháp hỗ trợ kịp thời để sẵn sàng cơ hội phục hồi. Ảnh: VŨ PHONG |
Một số ý kiến chuyên gia kinh tế cũng nhìn nhận, hàng không có triển vọng lớn để phát triển bùng nổ sau khi dịch bệnh được kiểm soát, đặc biệt là hàng không tư nhân. Ở Thái Lan, dân số tương đương 75% Việt Nam, nhưng có đến 15 hãng hàng không. Tỷ lệ người dân Việt Nam sử dụng máy bay để di chuyển vẫn còn thấp, dư địa phát triển của thị trường hàng không Việt Nam còn rất lớn. “Nếu không có giải pháp từ phía Nhà nước thì vô hình chung, chúng ta hạ thấp vị thế của ngành hàng không Việt Nam và gây ra khó khăn khi phục hồi”, TS Nguyễn Sỹ Hưng chia sẻ. Hỗ trợ hãng hàng không tức là tăng cơ hội phục hồi, bật dậy sau dịch của nền kinh tế.
Cần tạo hành lang pháp lý cho giải pháp hỗ trợ
Chia sẻ tại tọa đàm, TS Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhìn nhận, có hãng hàng không đủ điều kiện, đáp ứng được đối tượng vay, có tài sản đảm bảo, nhưng vẫn không được tiếp cận vay vốn. Nhiều cơ chế, chính sách hiện nay không thích ứng với tình hình đại dịch, gây khó cho hàng không duy trì nội lực và bứt tốc sau dịch.
Ngoài các giải pháp tự thân như nhượng tài sản, bán cổ phiếu, cổ phần, phát hành trái phiếu… theo các chuyên gia, giải pháp cấp bách, quan trọng nhất Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan hữu quan cần có cơ chế, tạo hành lang pháp lý khai thông nguồn vốn hỗ trợ lãi suất cho hàng không. Trước tiên, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cần sửa đổi, kéo thời hạn giãn, hoãn nợ theo Thông tư 03/2021/TT-NHNN, có thể đến năm 2022 theo diễn biến của dịch để các hãng bay không bị rơi vào nhóm nợ xấu. Theo TS Nguyễn Quốc Hùng, cơ cấu nợ theo Thông tư 03 của NHNN đã hết hạn, thời điểm cơ cấu cũng không phù hợp. Không những khó khăn vì dịch Covid-19, các hãng hàng không lại tiếp tục khó khăn vì bị nhóm nợ quá hạn, không được cơ cấu, trả nợ kịp thời và phân loại sai nhóm nợ. Các hãng hàng không cần được tiếp cận vốn rẻ thì quy định hiện nay đang khiến các hãng phải chịu chi phí vay vốn cao hơn thông thường.
Bên cạnh đó, cần tháo gỡ cơ chế theo hướng cho phép ngân hàng cho vay và hãng hàng không tự thoả thuận các điều kiện về tài sản đảm bảo, phương án đầu tư, sử dụng vốn mà không bị cơ quan chức năng bắt lỗi theo những quy định khắt khe của ngành ngân hàng. Từ đó ngân hàng thương mại và hãng hàng không được chủ động bàn, thỏa thuận về vốn vay, lãi vay trên cơ sở điều kiện, lợi thế cụ thể của từng hãng...
Từ tháng 10-2020, Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam đã đề xuất gói vay 25.000 tỷ đồng ưu đãi lãi suất 4% cho các hãng hàng không. TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế đề xuất, Quốc hội, Chính phủ cần xem xét, có phương án hỗ trợ phù hợp, khả thi đối với các hãng hàng không tư nhân, cho vay hỗ trợ lãi suất khoảng 3-4%/năm, thời hạn vay vốn từ 1-2 năm. Cùng với đó, xem xét cho phép Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) đầu tư vốn dạng mua cổ phần và sẽ thoái vốn khi doanh nghiệp đã ổn định. Đồng thời, việc miễn giảm một số thuế, phí cần được xem xét kéo dài phù hợp tình hình thực tế.
Hỗ trợ cho hàng không cần được xác định là khoản đầu tư cả trước mắt và lâu dài, là giải pháp để nuôi dưỡng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Tuy bị ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19 nhưng ngành hàng không đang nỗ lực để duy trì hoạt động, đóng góp rất lớn cho kinh tế-xã hội và công tác phòng, chống dịch. Hỗ trợ các hãng hàng không tiếp cận với nguồn vốn, đặc biệt là vốn rẻ cũng giúp tăng cơ hội cho ngành hàng không Việt Nam phục hồi, nâng cao năng lực cạnh tranh và với vai trò đặc biệt quan trọng của hàng không, đây sẽ là ngành hỗ trợ nền kinh tế bật dậy sau dịch.
BẢO LINH