QĐND Online – Đây là nội dung được các chuyên gia phân tích sâu và khẳng định trong buổi Tọa đàm Chiến lược tăng trưởng xanh do Viện Nghiên cứu Phát triển kinh doanh (Hiệp hội Công thương TP Hà Nội) phối hợp với Viện HSF (Đức) tổ chức ngày 31-10.

TS Đặng Đức Đạm, Phó chủ tịch BDI chỉ ra, việc Thủ tướng Chính phủ ra quyết định phê duyệt “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2050” ngày 25-9-2012 đã thể hiện ý thức về bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm nhiên liệu, năng lượng của Việt Nam. Từ đó tới nay, Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động thực hiện chiến lược này. Đây là những hoạt động đúng đắn giúp cho đất nước phát triển bền vững, môi trường được bảo vệ.

Quang cảnh buổi tọa đàm.

Ông Axel Neubert, Trưởng đại diện Viện HSF tại Hà Nội cũng khẳng định, Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa, điều cơ bản không được quên là nguồn lực tự nhiên và môi trường. Chúng ta phải đảm bảo rằng, các thế hệ sau phải được hưởng lợi từ nguồn lực tự nhiên và môi trường đang có hiện nay. Thực tế cho thấy, chi phí sử dụng tài nguyên ngày càng đắt đỏ nên việc sử dụng hiệu quả tài nguyên ngày càng quan trọng đối với các nền kinh tế. Nhưng trong quan niệm nhiều người, bảo vệ môi trường sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình phát triển. Tuy nhiên, kinh nghiệm thực tế của nhiều quốc gia cho thấy, việc phát triển kinh tế không đi đôi với phát triển môi trường bền vững sẽ tạo tác động tiêu cực lớn trong tương lai và việc này đã hiện diện ở nhiều nước trên thế giới.

Sau khi chỉ ra những hệ quả xấu của nhiều nước trên thế giới về không có ý thức bảo vệ môi trường, yêu cầu bức thiết của phát triển xanh, cũng như kinh nghiệm phát triển xanh của nhiều nước, TS Nguyễn Minh Phong, Phó Vụ trưởng, Phó ban tuyên truyền lý luận Báo Nhân Dân khẳng định: Phát triển xanh vừa là đòi hỏi bắt buộc nhưng cũng vừa là động lực và cơ hội cho các nước phát triển. Theo TS Nguyễn Minh Phong, lực lượng truyền thông của Việt Nam cần phải tích cực hơn nữa và đi tiên phong trong việc tuyên truyền, góp phần thay đổi nhận thức trong xã hội về bảo vệ môi trường cũng như ý thức, tự giác góp phần vào phát triển xanh.

Các đại biểu đều khẳng định, định hướng tăng trưởng xanh đối với Việt Nam được thực hiện càng sớm càng tốt. Bởi vì nó không chỉ liên quan đến vấn đề xanh hóa sản xuất mà còn tác động đến ý thức của người dân, xanh hóa lối sống và tiêu dùng. Tuy nhiên, các đại biểu cũng thống nhất, việc thực hiện tăng trưởng xanh phải phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Do thúc đẩy tăng trưởng xanh đòi hỏi chi phí lớn và có sự đánh đổi mục tiêu với tăng trưởng nâu (việc tăng trưởng khai thác quá nhiều năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch và các nguồn tài nguyên thiên nhiên). Khi nền kinh tế có nền tảng vững chắc thì có thể đẩy nhanh chuyển hướng sang nền kinh tế xanh, nhưng khi kinh tế còn hạn chế như Việt Nam hiện nay, cần phải xem xét kỹ. Để chuyển từ nền kinh tế nâu sang nền kinh tế xanh, Việt Nam cần sắp xếp lại nền kinh tế. Quá trình này buộc phải giảm tốc độ tăng trưởng hoặc tự nó làm giảm tăng trưởng trong ngắn hạn và nó sẽ ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của người lao động. Đối với Việt Nam, một nước thu nhập trung bình còn thấp thì áp lực đẩy nhanh tăng trưởng để thoát khỏi đói nghèo và đuổi kịp các nước là rất cao. Chính vì vậy, cần phải có sự chuyển hướng hài hòa, nếu không Việt Nam sẽ gặp những vấn đề xã hội do sự chuyển đổi này gây ra.

TS Đặng Duy Thịnh chỉ ra: Tăng trưởng xanh là nội dung quan trọng cần hướng tới trong quá trình thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam hiện nay. Kinh nghiệm phát triển của các nước cho thấy, việc chuyển sang nền kinh tế xanh tạo ra tiềm năng to lớn cho phát triển bền vững và giảm đói nghèo. Chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng tăng trưởng xanh là sự khẳng định thực hiện chiến lược kinh tế-xã hội của Việt Nam giai đoạn 2011-2020. Tất nhiên, quá trình này đòi hỏi phải có sự đổi mới thực sự trong tư duy phát triển và quyết liệt trong hành động cụ thể”.

Nói về phát triển xanh, không thể không nói đến việc sử dụng năng lượng một cách hiệu quả cùng với năng lượng tái tạo. Ths Phạm Thị Hà nhấn mạnh: “Phát triển năng lượng tái tạo, khó mấy cũng phải làm”. Theo Ths Phạm Thị Hà: Nhằm đáp ứng mục tiêu tăng trưởng trong trung hạn, Việt Nam cần tiếp tục khai thác các nguồn năng lượng truyền thống. Về dài hạn, Việt Nam cần xây dựng chiến lược và lộ trình phát triển các nguồn năng lượng mới. Trong chiến lược này, chi phí kinh tế (bao gồm cả chi phí trong và chi phí ngoài về môi trường, xã hội) cần phải được phân tích một cách kỹ lưỡng, có tính đến những phát triển mới về mặt công nghệ, cũng như trữ lượng và biến động giá cả các nguồn năng lượng thay thế. Trong các nguồn năng lượng mới này, năng lượng gió nổi lên như một lựa chọn xứng đáng và vì vậy cần được đánh giá một cách đầy đủ. Việt Nam có nhiều thuận lợi để phát triển năng lượng gió. Việc không đầu tư nghiên cứu và phát triển điện gió sẽ là một sự lãng phí rất lớn trong khi nguy cơ thiếu điện luôn thường trực, ảnh hưởng đến tốc độ trăng trưởng kinh tế và năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong khi đó, hiện nay chiến lược quốc gia về điện dường như mới chỉ quan tâm tới thủy điện lớn và điện hạt nhân-những nguồn năng lượng có mức đầu tư ban đầu rất lớn và ẩn chứa nhiều rủi ro về cả mặt môi trường và xã hội.

Bài và ảnh: XUÂN DŨNG