QĐND – Ngày 17-11, Quốc hội đã bắt đầu hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ tám. Phiên họp được phát thanh, truyền hình trực tiếp thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri và nhân dân.

Các kiến nghị của cử tri đều được trả lời

Phát biểu mở đầu phiên chất vấn chiều 17-11, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng khẳng định: Hoạt động chất vấn luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của các vị đại biểu Quốc hội và cử tri, nhân dân cả nước. Tại kỳ họp này, đã có 165 chất vấn của 60 đại biểu Quốc hội gửi tới Thủ tướng và các vị bộ trưởng.

Tại phiên chất vấn, các đại biểu Quốc hội đã nghe Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Đức Hiền trình bày báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII.

Báo cáo nêu rõ: Đến trước Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, các cơ quan, tổ chức khác ở Trung ương đã xem xét, giải quyết, trả lời 1.795/1.795 kiến nghị, đạt 100%. Chính phủ, các bộ, ngành đã nghiên cứu, tiếp thu, giải quyết 617/1.662 kiến nghị, chiếm 37,12%; 153/1.662 kiến nghị, chiếm 9,2% đang được nghiên cứu, tiếp thu giải quyết; 79/1.662 kiến nghị, chiếm 4,75% đã được ghi nhận, sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình ban hành chính sách, pháp luật; 811/1.662 kiến nghị, chiếm 48,79% đã được giải trình, cung cấp thông tin với cử tri và 2/1.662 kiến nghị, chiếm 0,12% cần có sự phối hợp giữa các bộ, ngành Trung ương với chính quyền địa phương để giải quyết.

Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc báo cáo trước Quốc hội sáng 17-11. Ảnh do Văn phòng Quốc hội cung cấp.

Qua kết quả việc giải quyết kiến nghị của cử tri cho thấy, Chính phủ, các bộ trưởng, trưởng ngành, các cơ quan của Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao với trách nhiệm của mình, ngay sau khi nhận được kiến nghị của cử tri đã kịp thời chỉ đạo, khẩn trương tổ chức nghiên cứu, tiếp thu, giải quyết, trả lời cơ bản đầy đủ, rõ ràng về những vấn đề cử tri kiến nghị; trực tiếp ký văn bản trả lời, bảo đảm thời gian theo quy định của pháp luật.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết kiến nghị của cử tri, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị sửa đổi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội theo hướng quy định cụ thể về thẩm quyền giám sát và phối hợp giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri; trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền giải quyết và chế tài về việc không giải quyết hoặc để chậm việc giải quyết kiến nghị của cử tri..., nhằm tạo thêm cơ sở pháp lý cho việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát về lĩnh vực này.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trên cơ sở tập hợp kiến nghị của cử tri trình Quốc hội và trách nhiệm được quy định tại Nghị quyết Liên tịch số 525 về tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, tăng cường phối hợp với Ủy ban thường vụ Quốc hội trong hoạt động giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri; đồng thời hướng dẫn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp phối hợp với đoàn đại biểu Quốc hội nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổ chức để đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri và tổng hợp kiến nghị cử tri, phản ánh đầy đủ ý kiến, kiến nghị của cử tri với Quốc hội...

Cùng giải bài toán nông nghiệp

Báo cáo của Chính phủ do Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày sáng 17-11 cho thấy, thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn, Thủ tướng Chính phủ và từng thành viên Chính phủ đã nghiêm túc chấp hành, khẩn trương cụ thể hóa thành các cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện gắn với việc triển khai đồng bộ các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, đạt được những kết quả tích cực.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, Chính phủ luôn quan tâm bố trí ngân sách Nhà nước và thực hiện nhiều giải pháp tăng cường huy động nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn; tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là các công trình trọng yếu về giao thông, thủy lợi, đê sông, đê biển, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao năng lực phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu…

Thảo luận báo cáo của Chính phủ, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, dù đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn vẫn còn tiềm ẩn nhiều khó khăn.

Tiến sĩ Trần Du Lịch (Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh) phân tích: Lợi thế về tự nhiên của Việt Nam lớn nhất vẫn là lợi thế trong nông nghiệp, bao gồm cả ngư nghiệp, tuy nhiên dường như bài toán phát triển này chưa được đặt ra một cách tổng thể, vẫn là câu chuyện muôn thuở được mùa mất giá, được giá mất mùa… Đại biểu cho rằng, nếu không thay đổi phương thức sản xuất sẽ không đưa được công nghệ, tín dụng vào, không giảm được giá thành và sẽ không giải quyết được bài toán này, do vậy rất cần có những giải pháp tổng thể, đồng bộ.

Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) sau khi đề cập đến việc chậm trồng rừng thay thế, chậm giao đất giao rừng, người dân chưa sống được bằng nghề rừng… đã nêu kiến nghị Chính phủ phải có báo cáo rõ nguyên nhân và trách nhiệm của từng cấp, từng ngành để có những giải pháp mạnh.

Giải trình về các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho biết: Trước yêu cầu chính đáng của nhân dân, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách để nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp, tạo điều kiện cho nông dân ở vùng trồng lúa chuyển đổi sang các cây trồng khác nếu họ xác định được là có thu nhập cao hơn.

Về vấn đề trồng rừng, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, nhận thấy trồng rừng có hiệu quả, người dân và doanh nghiệp đã tự bỏ tiền ra đầu tư, Nhà nước chỉ hỗ trợ các vùng khó khăn và hộ nghèo. Tuy nhiên, năng suất rừng trồng còn thấp, do vậy thu nhập của người trồng rừng chưa cao. Bộ đã có chủ trương nâng cao hiệu quả trồng rừng bằng cách thực hiện các chính sách trồng rừng gỗ lớn thay vì trồng rừng như hiện nay và tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao khoa học kỹ thuật để giúp người trồng rừng đạt năng suất và hiệu quả cao hơn. Về trồng rừng thay thế, đến nay, trong tổng số 76.000ha rừng cần trồng, cả nước mới trồng được 6000ha, có phương án trồng 4000ha, như vậy là rất chậm. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận trách nhiệm để xảy ra việc chậm trễ này; đồng thời đề nghị các địa phương quyết liệt hơn trong việc đôn đốc các doanh nghiệp có sử dụng rừng chuyển đổi phải tích cực xây dựng phương án thực hiện.

Quyết liệt xử lý các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp

Báo cáo trước Quốc hội những công việc đã làm để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Đối với lĩnh vực thanh tra, Chính phủ đã tổ chức các hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Chỉ thị số 35/CT-TW của Bộ Chính trị, Luật Tiếp công dân và đôn đốc, chỉ đạo xử lý các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, tồn đọng, kéo dài. Chỉ đạo người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc việc tiếp công dân, tổ chức đối thoại công khai và thực hiện đồng bộ các giải pháp để giải quyết dứt điểm các vụ việc.

Các bộ, ngành, địa phương đã ban hành kế hoạch và thành lập các đoàn thanh tra, tổ công tác để giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo. Tại nhiều địa phương, các cấp chính quyền với sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy đảng, sự vào cuộc quyết liệt của đoàn đại biểu Quốc hội, hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể và đoàn luật sư đã tạo chuyển biến tích cực trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đến nay đã giải quyết 500/528 vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài, đạt tỷ lệ 94,7%. Thanh tra Chính phủ đã ban hành kế hoạch tiếp tục giải quyết các vụ việc tồn đọng, phức tạp khác; các bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra, rà soát 532 vụ việc, trong đó có 241 vụ việc đủ điều kiện chấm dứt thụ lý…

Trước ý kiến của một số đại biểu Quốc hội về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh đã giải trình. Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, trong năm 2014, đã phát sinh hơn 81 nghìn đơn khiếu nại, tố cáo. Số lượng vụ việc và số người khiếu nại, tố cáo có giảm so với năm trước, nhưng tình hình khiếu nại, tố cáo phức tạp, gay gắt, đông người, tạo điểm nóng vẫn chưa giảm. Nguyên nhân là do các quy định hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai vẫn chưa theo kịp tình hình thực tế, công tác quản lý đất đai còn nhiều yếu kém. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, trình độ, năng lực của cán bộ còn chưa tốt, công tác tiếp dân chưa kịp thời…

Phát biểu cuối phiên họp sáng 17-11, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Chính phủ trân trọng lắng nghe, nghiêm túc tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu và sẽ nỗ lực tập trung cao hơn vào công tác chỉ đạo, điều hành, nhất là những vấn đề đang tồn tại.

Không phát điện cầm chừng các dự án thủy điện lớn

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng là vị bộ trưởng đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội.

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Đỗ Văn Đương (TP Hồ Chí Minh) về có ý kiến phản ảnh nhiều nhà máy thủy điện công suất lớn của Nhà nước hoạt động cầm chừng, trong khi mua điện của doanh nghiệp ngoài quốc doanh, thậm chí còn nhập khẩu từ bên ngoài, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định: “Không có cơ sở cho việc nói rằng chúng ta phát điện cầm chừng các dự án thủy điện lớn trong khi lại đi mua điện của các dự án thủy điện nhỏ và mua điện nhập khẩu”.

Liên quan đến vấn đề chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng của một số đại biểu chất vấn, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng đây là vấn đề nhức nhối, tồn tại nhiều năm nay. Theo Bộ trưởng, nguyên nhân có nhiều, trong đó có phương tiện, công cụ hỗ trợ cho lực lượng quản lý thị trương vừa yếu, vừa thiếu và không đầy đủ cho nên hiệu quả đấu tranh chưa cao. Bộ trưởng cũng không loại trừ nguyên nhân trong đội ngũ quản lý thị trường, mặc dù thường xuyên được Bộ nhắc nhở, kiểm tra, nhưng vẫn có tình trạng tiêu cực, làm việc chưa hết trách nhiệm, thậm chí bao che cho các hành vi sai phạm; sự phối hợp ở một số địa phương chưa nhất quán. Bộ trưởng hứa, trong thời gian tới, ngành Công Thương sẽ hết sức nỗ lực cố gắng để cải thiện tình hình này.

Công nghiệp phụ trợ vẫn còn nhiều yếu kém

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên-Huế) về vấn đề công nghiệp phụ trợ, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận công nghiệp phụ trợ trong thời gian vừa qua vẫn còn nhiều yếu kém. Nguyên nhân của hiện trạng này do cơ chế, chính sách có nhưng chưa đầy đủ, vì thế chưa tạo thuận lợi cho công nghiệp phụ trợ phát triển. Bộ trưởng cho rằng, công nghiệp phụ trợ chủ yếu là phụ tùng, linh kiện. Để phát triển được các lĩnh vực này đòi hỏi phải có quy mô sản xuất khá, đủ để sản xuất với số lượng nhiều. Qua đó, giá thành mới có thể cạnh tranh được và tổ chức sản xuất thuận lợi hơn. Tuy nhiên trong thời gian vừa qua, trong nhiều sản phẩm hàng hóa, dung lượng của thị trường chưa đủ.

Một nguyên nhân khác được Bộ trưởng đề cập tới là với xu thế thương mại hóa toàn cầu ngày càng phát triển, sự phân công trong chuỗi sản phẩm, chuỗi giá trị gia tăng trên toàn cầu ngày càng đi vào xác định, quyết định bởi các doanh nghiệp lớn. Vì thế các doanh nghiệp đa quốc gia sản xuất các sản phẩm hàng hóa đã sử dụng mạng lưới các doanh nghiệp vệ tinh, mạng lưới các doanh nghiệp phụ trợ, hình thành sẵn có để chuyên cung cấp cho tập đoàn đa quốc gia này. Bộ trưởng cho rằng: “Chúng ta đều đi sau, nên việc len chân được vào chuỗi giá trị toàn cầu cũng là điều hết sức khó khăn, trong bối cảnh đất nước sức còn đang yếu, kinh nghiệm chưa nhiều”.

ĐỖ PHÚ THỌ