Bên cạnh đó, luật cần quy định cụ thể thời gian hoàn thành việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất từ quy hoạch sử dụng đất cấp trên cho cấp dưới, làm cơ sở lập quy hoạch sử dụng đất cấp dưới.

Đơn cử như Kỳ quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, ngày 9-3-2022, Thủ tướng Chính phủ mới có Quyết định số 326/QĐ-TTg phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất cho các địa phương, như vậy là chậm hơn một năm so với năm đầu tiên của kỳ quy hoạch, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện lập, điều chỉnh quy hoạch của các địa phương.

leftcenterrightdel
Cần làm rõ giới hạn của việc điều chỉnh, phân cấp, phân quyền trong điều chỉnh quy hoạch. Ảnh: TTXVN 

Về các chỉ tiêu sử dụng đất hiện nay, Trung ương phân bổ cho cấp tỉnh 19 loại đất. Trung ương nên cân nhắc chỉ phân bổ chỉ tiêu cho cấp tỉnh đối với các loại đất sau: Đất trồng lúa (để bảo đảm an ninh lương thực), đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất (để bảo đảm tỷ lệ độ che phủ rừng, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học), đất quốc phòng, đất an ninh, đất khu công nghiệp (để tạo việc làm cho người lao động), đất xây dựng kho dự trữ quốc gia, đất có di tích lịch sử-văn hóa và các dự án công trình của Trung ương đặt tại địa phương.

Các loại đất còn lại giao địa phương tự xác định, bảo đảm tính linh hoạt trong việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất phát huy nguồn lực đất đai trong phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ môi trường của địa phương theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW. Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp giám sát chặt chẽ việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Về thu hồi đất, trưng dụng đất (quy định tại Chương VI, từ Điều 77 đến Điều 88) cần làm rõ hơn khái niệm về các trường hợp Nhà nước được thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Điều 78 dự thảo luật đang liệt kê các trường hợp dự án Nhà nước được thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, liệt kê như vậy có thể vẫn còn thiếu một số trường hợp khác khi Luật Đất đai có hiệu lực thi hành.

Tôi kiến nghị xem xét sửa đổi, bổ sung nội dung này theo hướng Nhà nước chỉ thực hiện thu hồi đất đối với các dự án đầu tư công và các dự án không có yếu tố kinh doanh để Luật Đất đai có thể bao trùm được hết các trường hợp dự án phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng sau khi triển khai thi hành luật.

Về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất (quy định tại Chương IX, từ Điều 116 đến Điều 128), tôi đề nghị bổ sung căn cứ giao đất, cho thuê đất (khoản 2 Điều 116): Báo cáo kết quả hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng theo tiến độ đầu tư dự án để tránh trường hợp quy định không rõ ràng việc giao đất một lần hay nhiều lần cho một dự án.

Để thống nhất, đồng bộ với Luật Đầu tư (Điều 29, Luật Đầu tư) đang có hiệu lực, tôi đề nghị xem xét bổ sung nội dung dự thảo luật theo hướng quy định rõ việc giao đất cho nhà đầu tư đối với trường hợp dự án thực hiện “lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư” không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, không thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Bởi thực tế hiện nay có phát sinh các dự án không thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đấu thầu; việc giao đất cho nhà đầu tư theo hình thức chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư hoặc khi tổ chức đấu giá, đấu thầu chỉ có một nhà đầu tư tham gia.

QUANG DUY (ghi)