Niềm vui từ những “quả ngọt đầu mùa"

QĐND - Trao đổi tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới được tổ chức hôm qua (16-5), các đại biểu tham dự đều cho rằng, Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới đã mang lại diện mạo mới cho nông thôn, nâng cao đời sống tinh thần và vật chất cho nông dân…

Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Lê Đình Sơn gây ấn tượng mạnh với hội nghị khi phát biểu đầy tự tin, chắc chắn: Trong nông nghiệp không phải là không làm giàu được. Trái lại, nếu biết cách, người làm nông nghiệp có thể làm giàu rất nhanh. “Hà Tĩnh có những hộ đạt thu nhập 3 tỷ đồng mỗi năm nhờ chăn nuôi lợn”, ông Sơn cho biết.

Theo tổng kết của UBND tỉnh Hà Tĩnh, sau 3 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới, địa phương này đã hình thành 2.521 mô hình sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, thu nhập từ 100 triệu đồng/năm đến 60 tỷ đồng/năm; có những mô hình mang tính đột phá như mô hình rau củ quả công nghệ cao trên vùng đất cát hoang hóa ven biển cho thu nhập từ 250 triệu đồng đến 300 triệu đồng/ha/năm.

Từ việc nỗ lực triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới, trên cả nước đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất điển hình, tạo nên bước chuyển mạnh về chất trong việc cải thiện và nâng cao thu nhập cho nông dân.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát nói, nhiều địa phương trên cả nước đã quan tâm nghiên cứu, nhân rộng các mô hình phát triển sản xuất hiệu quả cao. Bộ trưởng lấy ví dụ, TP Hồ Chí Minh, Lâm Đồng đang triển khai mạnh các mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao. Lâm Đồng có 10.000ha, chiếm 11% tổng diện tích, có mức thu từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng/ha/năm.

Cùng với sự trợ giúp của Nhà nước và nỗ lực của các địa phương, thu nhập của cư dân nông thôn trong năm 2013 đã tăng gấp 1,8 lần so với năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo nông thôn đến hết năm 2013 là 12,6%, giảm bình quân 2%/năm so với năm 2008.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao kết quả này và cho rằng nâng cao thu nhập cho nông dân là mục tiêu rất quan trọng của Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới. Thủ tướng cũng đánh giá cao kết quả giảm nghèo trong 3 năm qua ở khu vực nông thôn, trong khi đây là 3 năm rất khó khăn vì phải chịu ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu.

Trồng hoa trong nhà kính-mô hình sản xuất mới tại xã Thụy Hương, Chương Mỹ, Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Kiểm.

Không chỉ mang lại cơ hội làm giàu cho nông dân, Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới trong 3 năm qua còn giúp diện mạo cơ sở hạ tầng khu vực nông thôn có sự thay đổi rất rõ nét.

Phát biểu tại hội nghị, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Đặng Huy Hậu cho hay, với cơ chế Nhà nước và nhân dân cùng làm, 3 năm qua, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất vùng nông thôn của Quảng Ninh đã được đầu tư xây dựng mạnh, cải thiện cơ bản điều kiện đi lại, học tập, chăm sóc sức khỏe, sinh hoạt văn hóa, tinh thần, bộ mặt của vùng nông thôn có sự thay đổi đáng kể. Cụ thể, Quảng Ninh có 1.207km đường giao thông xã, liên xã và 1.555km đường liên thôn được cứng hóa, 96% thôn được sử dụng điện lưới quốc gia, 100% xã có cơ sở vật chất bảo đảm phục vụ tốt nhu cầu hoạt động văn hóa truyền thống hay trao đổi hàng hóa, 80% diện tích đất sản xuất nông nghiệp chủ động được tưới tiêu…

Bộ trưởng Cao Đức Phát đánh giá, sau hơn 3 năm thực hiện, chương trình đã góp phần phát triển nhanh hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội ở nhiều vùng nông thôn, nổi bật là đầu tư phát triển giao thông nông thôn, thủy lợi, điện.

Chính sự phát triển của cơ sở hạ tầng nông thôn là một trong những điều kiện quan trọng để nông dân phát triển sản xuất, trao đổi hàng hóa, nâng cao thu nhập. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dùng từ “đổi đời” để nói về cuộc sống của nông dân sau khi cơ sở hạ tầng được hoàn thiện ở các vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa.

Tuy vậy, Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới chưa mang lại nhiều “quả ngọt” cho người nông dân và khu vực nông thôn như mong đợi ban đầu.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý, mục tiêu đặt ra đến năm 2015 phải phấn đấu xây dựng được 20% xã nông thôn mới và đến năm 2020 nâng lên 40%. Tuy nhiên, đến năm 2013, cả nước mới chỉ có 185 xã đạt đủ 19 tiêu chí, chiếm tỷ lệ 2,05%. “Như vậy, mục tiêu này khó thực hiện được, như thế là chúng ta thực hiện còn chậm, đòi hỏi phải có nỗ lực rất lớn”, Thủ tướng nói.

Trong khi đó, công tác tổ chức chỉ đạo thực hiện còn thiếu chương trình, kế hoạch cụ thể, chưa quyết liệt. Thủ tướng nói, tại hội nghị này, các đại biểu đã được nghe tổng kết có tới hơn 9000 mô hình, trong đó có những mô hình rất tốt được lựa chọn báo cáo trước hội nghị. Tuy nhiên, việc sơ kết, tổng kết, đánh giá, nhân rộng mô hình thực tiễn còn chậm.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới chính là sự cụ thể hóa của Chính phủ Nghị quyết số 26/NQ-TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. 19 tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới nhằm mục tiêu công nghiệp hóa nông nghiệp, hiện đại hóa nông thôn trong tiến trình chung phấn đấu đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2020. Muốn đạt được mục tiêu ấy, trước hết phải công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Đó cũng chính là nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân, nhân dân trên địa bàn nông thôn. Phát triển bền vững nông nghiệp cũng chính là nền tảng phát triển bền vững cho cả nền kinh tế.

Do vậy, Thủ tướng đặc biệt lưu ý, phải đưa khoa học, công nghệ vào phát triển sản xuất nông nghiệp nhằm tăng năng suất, hiệu quả, nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Thủ tướng nêu ví dụ, giống lúa tốt ở vựa lúa Đồng bằng sông Cửu Long mới chỉ bảo đảm được hơn 30%, giống lúa lai ở miền Bắc mới chỉ đạt được 26% diện tích gieo trồng. Nếu đưa khoa học, công nghệ vào sản xuất, tạo ra được nhiều giống lúa tốt cho năng suất, chất lượng sản phẩm cao hơn, thì thu nhập của nông dân sẽ còn được nâng cao hơn nữa.

tướng cũng lấy ví dụ về việc người dân phải lặn biển bắt từng con tôm hùm giống để bán với giá 200.000 đồng mỗi con và đặt vấn đề, liệu các nhà khoa học có thể nghiên cứu hướng phát triển sản xuất giống tôm hùm được không? Trước đây, người dân Việt Nam cũng phải đi hớt bọt nước sông Mê Công để lấy giống cá tra, cá ba sa. Nhờ sản xuất được giống cá này, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu cá tra, cá ba sa lớn nhất thế giới, “đi đến đâu cũng nghe cá này của Việt Nam”, trong khi diện tích mặt nước nuôi cá không lớn.

Rõ ràng, Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới đã mang lại diện mạo mới cho nông thôn Việt Nam. Điển hình là thu nhập của nông dân đã tăng gần gấp 2 lần chỉ sau 3 năm. Nếu chương trình này tiếp tục được triển khai thực hiện hiệu quả, khu vực nông thôn Việt Nam hiện đại hơn là điều chúng ta có thể đạt được trong tương lai không xa. Quan trọng là cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ của nhân dân…