Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm toán

Năm 2026 là năm đầu triển khai các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026-2030, đồng thời là năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quốc hội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Kiểm toán nhà nước nhiệm kỳ mới (2025-2030).

Đặc biệt, niên độ 2025 có nhiều thay đổi về khuôn khổ pháp lý, mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cũng như sự phát triển mạnh mẽ của nhiều công nghệ số như dữ liệu lớn (Bigdata), trí tuệ nhân tạo (AI) và yêu cầu chuyển đổi số..., đòi hỏi Kiểm toán nhà nước phải đổi mới cách thức tổ chức kiểm toán mới có thể hoàn thành nhiệm vụ kiểm toán đạt chất lượng, hiệu quả với mục tiêu “Chất lượng, chất lượng hơn và chất lượng hơn nữa” gắn với phương châm “Gọn nhưng chất lượng”, “An toàn - Uy tín”.

Theo Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, một trong những giải pháp trọng tâm năm 2026 là cần đổi mới trong công tác lập và theo dõi thực hiện kế hoạch kiểm toán theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, gắn chặt với yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các vấn đề lớn trong quản lý, điều hành ngân sách nhà nước. Việc xác định nhiệm vụ kiểm toán năm, trung hạn cần dựa trên đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu, bảo đảm phù hợp với khả năng nguồn lực của Ngành.

“Cần chú trọng công tác khảo sát, lập kế hoạch kiểm toán cuộc kiểm toán, nhất là các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương và báo cáo quyết toán ngân sách địa phương, đảm bảo nắm bắt rõ cơ chế phân cấp, quản lý theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để xác định quy mô mẫu, phạm vi, đầu mối kiểm toán cho trúng, đúng với thực tế tại từng địa phương”, ông Lương nêu rõ.

Đồng thời, cần tăng cường công tác theo dõi, tổng hợp tiến độ thực hiện kế hoạch kiểm toán; chủ động rà soát, điều chỉnh phương án tổ chức kiểm toán khi có thay đổi về tổ chức bộ máy, cơ chế, chính sách. Việc tổ chức và theo dõi thực hiện kế hoạch kiểm toán cần được thực hiện theo hướng linh hoạt nhưng có kiểm soát, bảo đảm các nhiệm vụ kiểm toán trọng tâm được triển khai đúng tiến độ, chất lượng.

Việc đổi mới công tác lập và tổ chức kế hoạch kiểm toán theo hướng trên sẽ góp phần nâng cao tính chủ động, linh hoạt trong tổ chức thực hiện; đồng thời tạo điều kiện để các đơn vị trong Ngành tập trung nguồn lực cho các nhiệm vụ kiểm toán trọng tâm, hạn chế áp lực dồn vào một số thời điểm nhất định trong năm.

Giải pháp tiếp theo được Vụ trưởng Vụ Tổng hợp đề cập là đổi mới tổ chức các đoàn kiểm toán theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, chuyên sâu. Các đoàn kiểm toán cần tinh gọn về tổ chức, rõ trách nhiệm, phù hợp với tính chất, quy mô của từng cuộc kiểm toán; xây dựng phương án tổ chức kiểm toán khoa học ngay từ đầu, phân công nhiệm vụ rõ ràng.

Đối với các cuộc kiểm toán chuyên đề lớn, phạm vi rộng, cần coi trọng nâng cao chất lượng xây dựng đề cương chi tiết hướng dẫn kiểm toán để thống nhất thực hiện, phối hợp chặt chẽ, bảo đảm thống nhất trong tổ chức thực hiện và thuận lợi cho công tác theo dõi, tổng hợp kết quả kiểm toán.

HỒNG ANH