QĐND Online – Chiều 29-5, trong phiên thảo luận tại hội trường về quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2012, các đại biểu đề đồng tình: Báo cáo quyết toán NSNN năm 2012 đã được cơ quan kiểm toán Nhà nước kiểm toán, xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp, nhiều kiến nghị của kiểm toán Nhà nước đã được các cơ quan của Chính phủ xem xét tiếp thu và thực hiện theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội thông qua. Tuy nhiên, các đại biểu vẫn còn băn khoăn trước tình trạng những hạn chế, bất cập trong thu, chi ngân sách hằng năm chưa được khắc phục…

Phát biểu mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Bùi Đức Thụ (đoàn Lai Châu) chỉ ra, do chưa tính đủ số tiền hoàn thuế nên thực chất thu NSNN năm 2012 không đạt dự toán được Quốc hội quyết định, một số khoản thu quan trọng không đạt dự toán được giao, nguồn thu chưa ổn định, vững chắc. Vì thực tế số phát sinh về hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) là 89.689 tỷ đồng, nhưng Chính phủ mới đưa vào quyết toán số hoàn thuế GTGT là 70.000 tỷ đồng, thấp hơn số thực tế phát sinh 19.689 tỷ đồng. Nếu tính đủ số hoàn thuế GTGT thì thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu năm 2012 là 107.404 tỷ đồng và tổng thu cân đối NSNN năm 2012 là 734.883 tỷ đồng, bằng 99,2% dự toán được Quốc hội quyết định.

Đại biểu Võ Thị Dung (đoàn TP Hồ Chí Minh) phát biểu ý kiến. Ảnh: TTXVN

Cùng với đó, đại biểu Thụ bày tỏ băn khoăn khi kỳ họp Quốc hội nào cũng chỉ ra những hạn chế, khiếm khuyết mà đến nay vẫn còn, như: Thu ngân sách chưa nghiêm, thu chưa vững chắc; chi ngân sách chưa hiệu quả. Đại biểu Thụ đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nghiêm quy định của pháp luật và nghị quyết của Quốc hội để việc thu, chi ngân sách đạt hiệu quả cao.

Chia sẻ với các đại biểu phát biểu tại hội trường về các hạn chế trong thu, chi NSNN, đại biểu Nguyễn Thị Khá (đoàn Trà Vinh) cho rằng, những hạn chế, yếu kém này là “bài ca muôn thủa”. Đại biểu Khá đề nghị Chính phủ cần đánh giá tổng thể các nguyên nhân để đưa ra những giải pháp hợp lý, không để tình trạng này tiếp tục kéo dài.

Đại biểu Võ Thị Dung (đoàn TP Hồ Chí Minh) dành nguyên thời gian phát biểu của mình để góp ý về kỷ luật trong thu, chi ngân sách. Đại biểu Dung cho rằng, kỷ cương trong thu chi ngân sách chưa được thực hiện nghiêm. Tình trạng thất thu thuế, trốn thuế, nợ đọng thuế vẫn còn nhiều nhưng chưa được giải quyết hiệu quả. Kỷ luật chi cũng không được thực hiện tốt. Đại biểu Dung dẫn chứng việc mua xe công năm 2012, năm thắt chặt chi tiêu, nhưng vẫn mua tới 1.700 xe công mới. “Cần làm rõ việc này có vi phạm việc chi ngân sách hay không? Nếu có thì ai chịu trách nhiệm? Quốc hội có xem xét quyết toán khoản chi đó không trong trường hơp có vi phạm” đại biểu Dung kiến nghị.

Đại biểu Trương Thị Huệ (đoàn Thái Nguyên), đại biểu Danh Út (đoàn Kiên Giang) chỉ ra thực trạng đáng lo ngại đó là: Trong điều kiện thu ngân sách tăng thấp (tăng 1,9%, tương đương 14.072 tỷ đồng) thì chi quản lý hành chính tại hầu hết các địa phương đều vượt dự toán (tăng 12,5%, tương đương 9.924 tỷ đồng), trong đó có 20/34 tỉnh được kiểm toán có chi quản lý hành chính vượt trên 30% so với dự toán đầu năm. Bên cạnh đó, một số địa phương chi hỗ trợ không đúng chế độ quy định, một số địa phương hụt thu nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không triệt để việc rà soát, cắt giảm nhiệm vụ chi theo quy định của Luật NSNN. Trong khi đó, một số khoản chi quan trọng lại thực hiện thấp hơn dự toán được Quốc hội quyết định, ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và gây lãng phí nguồn lực NSNN, như: Chi giáo dục đào tạo và dạy nghề đạt 93,5% dự toán, chi sự nghiệp y tế, dân số và kế hoạch hoá gia đình đạt 96,4% dự toán, chi sự nghiệp khoa học, công nghệ đạt 82,7% dự toán, chi sự nghiệp kinh tế đạt 97,1% dự toán, chi chương trình mục tiêu quốc gia đạt 88% dự toán. Đây là các khoản chi trong nhiều năm liên tục không đạt dự toán và đã được Quốc hội thường xuyên đề cập trong các kỳ họp.

Trước thực tế này, các đại biểu cho rằng, cần phải có nghiên cứu, đánh giá một cách tổng quát, khách quan để tìm ra được nguyên nhân và những giải pháp hữu hiệu.

Trong phiên thảo luận một số đại biểu đề nghị cần có chế tài để xử lý việc vi phạm trong thu, chi ngân sách, tránh tình trạng “hòa cả làng”, hướng tới việc thu, chi ngân sách được thực hiện nghiêm, hiệu quả.

XUÂN DŨNG