QĐND-“Làng khí đốt” đó là từ mà người dân quen gọi để chỉ xã Bình Phú, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh. Gần 8 năm nay, hàng trăm hộ dân ở ấp Phú Đức 1 và Phú Đức 2 được sử dụng khí đốt miễn phí từ lòng đất. Tuy nhiên đằng sau sự tiện ích là cả nỗi lo lắng về rủi ro cháy nổ.

Khí đốt trời cho...!

Chúng tôi ghé thăm gia đình anh Nguyễn Đức Hiệp ở ấp Phú Đức 2, một trong những hộ tình cờ phát hiện ra khí đốt và đưa vào sử dụng cho sinh hoạt gia đình đầu tiên trong xã Bình Phú, anh Hiệp cho biết: Năm 2000, gia đình anh thuê một nhóm thợ đưa máy móc về khoan giếng để lấy nước sạch sử dụng. Khi nhóm thợ dùng máy khoan sâu xuống lòng đất khoảng 50 đến 60 mét thì phát hiện có luồng khí phụt lên theo đường ống khoan và thoát từ từ qua các kẽ đất. Luồng khí này không màu, không mùi nên nhóm thợ tiếp tục khoan sâu để tìm mạch nước ngầm. Khi khoan sâu khoảng hơn 100 mét thì tìm được mạch nước, thế nhưng nước lấy lên không thể sử dụng được vì phèn. Nản chí, gia đình bỏ giếng khoan một thời gian khoảng 2 đến 3 tháng thì vô tình phát hiện từ giếng một loại khí lạ cứ bay lên chung quanh mặt đất. Thấy vậy một người hàng xóm đã hướng dẫn gia đình sử dụng loại khí lạ từ đất để nấu ăn, phục vụ sinh hoạt gia đình.

Người dân khoan giếng lấy… khí đốt

Chúng tôi thấy việc sử dụng khí lạ của người dân xã Bình Phú rất đơn giản. Chỉ cần dùng một cái xô đựng nước (loại lớn) úp lên miệng giếng khoan sao cho thật kín và khoan một lỗ nhỏ, dùng ống nhựa dẫn loại khí này vào bếp để đốt. Tuy nhiên làm theo cách này nhanh hết khí nên nhiều người mua bao ni lông loại lớn về làm bao chứa khí. Từ bao chứa khí này sẽ có đường dẫn vào bếp, chỉ cần dùng 2 van nhựa (khóa và mở) chuyền vào vành hoa sen của bếp ga là sử dụng được. Khi lượng khí nhiều, áp lực bao ni lông quá căng thì có van tự xả, sử dụng được rất lâu mà không bị đứt quãng khi đang nấu nước.

Hiện nay tại hai ấp Phú Đức 1 và Phú Đức 2, xã Bình Phú có cả trăm hộ dân sử dụng theo “công nghệ” này.

Nỗi lo cháy nổ

Mỗi khi mở bếp, lửa phụt lớn rất nguy hiểm.

Theo quan sát của chúng tôi, việc sử dụng khí lạ làm chất đốt ở nhiều hộ dân hết sức thô sơ và mất an toàn. Khi đến nhiều hộ đang sử dụng, bật bếp lửa thì ngọn lửa cháy rất mạnh. Trong khi đó chung quanh bếp là những tấm lợp che bằng lá. Bên trong nhà, túi ni lông loại lớn chứa khí đốt được treo lơ lửng trên trần nhà, đây là nguy cơ hỏa hoạn rất cao. Không những vậy, ống dẫn khí và van an toàn được người dân dùng ống nhựa, lắp đặt nổi trên mặt đất, khó tránh khỏi sự hư hỏng. Chị Nguyễn Bích Vân – một người dân đang sử dụng khí đốt lạ cho biết, do làm thô sơ nên trước khi mở bếp, mở van khí và phải dùng quẹt lửa mồi thì lửa mới cháy, nếu sử dụng không quen, lửa phụt lên có khi làm cháy tóc. Ngoài ra, việc khoan giếng để lấy khí cũng đã xảy ra sự cố. Theo nhiều người kể lại, cách đây vài năm, hộ ông Sáu Vị ở ấp Phú Đức 1, khi đám thợ dùng máy khoan vào lòng đất, bỗng dưng xảy ra chuyển động trong lòng đất và một luồng khí đẩy mạnh lên làm bay cả giàn khoan, máy khoan giếng nặng đến gần một tấn nhưng rất may không thiệt hại về người.

Việc sử dụng khí lạ làm chất đốt đang diễn ra tự phát ở nhiều hộ dân xã Bình Phú, đang đặt ra hai vấn đề: sức khỏe của người dân và an toàn cháy nổ. Theo người dân địa phương, cách đây vài năm có đoàn nghiên cứu ở tỉnh Trà Vinh đến xem xét, lấy mẫu nhưng vẫn chưa đưa ra kết luận loại khí mà người dân đang sử dụng là khí gì. Ông Trường Sơn (công an ấp Phú Đức 2), cho biết:

- Trước việc sử dụng khí lạ làm chất đốt sinh hoạt, lãnh đạo UBND xã Bình Phú cũng rất lo sợ cháy nổ nên có khuyến cáo người dân không nên dùng, tuy nhiên, cũng chưa có văn bản chính thức mà chỉ nói miệng. Trong khi đó thấy lợi trước mắt, người dân cứ lấy khí lạ đun nấu mà không biết rõ loại khí đó có độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe hay không.

Trước thực trạng người dân sử dụng khí lạ làm chất đốt sinh hoạt, rất mong cơ quan chức năng của tỉnh Trà Vinh, các nhà khoa học cần sớm vào cuộc để có kết luận về loại khí và hướng dẫn người dân đang sử dụng nhằm bảo đảm sức khỏe cho mọi người và an toàn cháy nổ.

Bài và ảnh: NGUYỄN BÁ HIÊN