Giúp dân gỡ khó, thoát nghèo

Từ khi thực hiện sản xuất theo tiêu chí VietGAP, vườn lê, mận của gia đình anh Ma Seo Chẩn, thôn Giàng Chá Chải, xã Nàn Sín (Si Ma Cai, Lào Cai) đã cho trái bói, hứa hẹn những mùa vụ bội thu. Ma Seo Chẩn tâm sự: “Trước kia, vườn mận, lê trồng theo phương pháp truyền thống cho thu hoạch vài chục triệu đồng/năm. Thế nhưng, khi chị Bùi Thị Chung, Chủ tịch UBND xã Nàn Sín đến nhà vận động gia đình trồng cây ăn trái theo mô hình VietGAP để có quả lê, mận sạch, vừa dễ bán, vừa có giá trị cao hơn, thì chúng tôi quyết định trồng vườn theo hướng mới. Tuy có vất vả nhưng kỳ vọng rất lớn. Nếu thuận lợi, vườn cây VietGAP này sẽ đem lại giá trị gấp từ 1,5 đến 2,5 lần so với trước đây”.

Đây không phải là lần đầu gia đình Ma Seo Chẩn làm theo sự vận động, thay đổi mô hình trồng trọt của chính quyền địa phương. Cách đây nhiều năm, tuy vườn có, đất có nhưng do chỉ trồng hoa màu không hiệu quả nên nhà anh Chẩn quanh năm thiếu đói. Để giúp đồng bào phát triển kinh tế hộ gia đình, đồng chí Bùi Thị Chung đến tận nhà vận động, đề nghị gia đình chuyển từ trồng màu kém hiệu quả sang chuyên canh cây ăn quả lê, mận. Khi nghe vậy, ban đầu gia đình anh Chẩn rất phân vân, vì từ trước đến giờ ở vùng này, cây lê, cây mận đều mọc hoang dại, nhà nào cũng để quả rụng đầy gốc. Trồng ngô, trồng sắn, cây màu còn có lương thực dự trữ, nếu dư dả thì đổi lương thực, thực phẩm khác. Thế nhưng, vì cán bộ đến nhiều lần, lại giải thích đầu cuối, có lý có tình nên cuối cùng gia đình anh Chẩn cũng miễn cưỡng chuyển đổi mô hình canh tác mới. Chẳng bao lâu sau, với sự hỗ trợ về kỹ thuật, phân bón, vườn cây trái cho thu hoạch gấp cả chục lần trồng màu. Gia đình anh Chẩn cũng thoát nghèo từ đó.

Với cách làm tương tự, theo đồng chí Bùi Thị Chung, thời gian qua, Đảng ủy, chính quyền xã Nàn Sín đã vận động nhân dân thực hiện thành công nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, phát huy được tiềm năng, thế mạnh riêng có của địa bàn. Chính nhờ vậy, tính từ đầu năm 2020 đến nay, tỷ lệ hộ nghèo ở xã Nàn Sín giảm từ hơn 27% xuống còn hơn 21%.

 Mô hình trồng mận địa phương mang lại hiệu quả kinh tế cao cho đồng bào huyện Si Ma Cai (Lào Cai) (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021).

Trong chuyến công tác dài ngày ở các vùng miền núi Tây Bắc, chúng tôi được tham quan rất nhiều mô hình kinh tế hiệu quả, mà khởi phát của nó bắt đầu từ chính sự xung kích, sáng tạo của đội ngũ cán bộ cơ sở, với quyết tâm giúp dân “gỡ khó”, tìm hướng đổi mới phương thức canh tác sản xuất. Điển hình như: Huyện Bắc Hà (Lào Cai) có mô hình trồng cây dược liệu atiso ở xã Na Hối, phát triển du lịch từ sản phẩm hoa tam giác mạch ở xã Lử Thẩn; huyện Phù Yên (Sơn La) có mô hình nuôi vịt trời và trồng cam ở xã Huy Tường...

Qua tìm hiểu được biết, để áp dụng thành công và đưa mỗi mô hình trở thành một “đặc sản” và lợi thế riêng của các địa phương miền núi Tây Bắc, thì những cán bộ cơ sở phải “đổ mồ hôi, sôi nước mắt”, vừa đề xuất ý tưởng với cấp ủy, chính quyền, vừa nêu cao trách nhiệm, cần mẫn đến từng hộ dân để vận động đồng bào thay đổi cách nghĩ, cách làm, xóa bỏ hủ tục và phương thức canh tác manh mún, nhỏ lẻ đã có từ bao đời trước. Tiếp đó, cán bộ phải theo sát đồng bào trong sản xuất, tìm nguồn kinh phí hỗ trợ cây, con giống, đến kỹ thuật canh tác, trồng trọt và cuối cùng là tìm hướng bao tiêu sản phẩm. Cứ thế, vòng quay của một chu kỳ xây dựng mô hình sản xuất mới liên tục được khởi tạo, vận hành thành công ở nhiều miền quê nghèo khó.

Tạo cơ hội cho sự sáng tạo, bứt phá

Từ ngày có nước sạch, sức khỏe nhân dân ở thôn Tà Chử, xã Túc Đán (Trạm Tấu, Yên Bái) tốt hẳn lên. Anh Mùa A Thanh, người dân thôn Tà Chử phấn khởi nói: “Trước đây, đồng bào phải dùng nước ao để ăn uống, sinh hoạt, nên nhiều người bị bệnh đường ruột. Nay nước sạch được chính quyền đưa đến tận buôn làng và nhà dân, nên mọi người không còn đau bụng nữa”.

Theo đồng chí Khang A Chua, Phó chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu, để có được kết quả đó, thời gian qua, Huyện ủy, UBND huyện Trạm Tấu đã tích cực lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng trong việc hỗ trợ cấp ủy, chính quyền xã Túc Đán triển khai các biện pháp tháo gỡ khó khăn, gắn với thực hiện các đề án, giải pháp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương. Nhờ vậy, từ một xã đồng bào dân tộc Mông có tỷ lệ hộ nghèo hơn 90% (năm 2010), đến nay, số hộ nghèo đã giảm xuống còn hơn 60% (năm 2020). Cơ sở hạ tầng, điều kiện sinh hoạt cộng đồng, chất lượng cuộc sống cũng nhờ đó có nhiều chuyển biến tích cực, rõ nét.

Sự quan tâm, chăm lo về mọi mặt của cấp ủy, chính quyền cấp trên; sự giúp đỡ nhiệt tình của các cơ quan chuyên môn là nền tảng quan trọng để cán bộ cơ sở thực hiện đổi mới, sáng tạo và dám đột phá. Theo nhiều cán bộ cơ sở, khi sáng tạo và hiện thực một ý tưởng, xây dựng mô hình mới, cũng là lúc những cán bộ phải đương đầu với trăm bề khó khăn, thách thức. Trước hết, ý tưởng về mô hình mới không hề dễ dàng nhận được sự đồng thuận, ủng hộ từ phía người dân vốn có trình độ dân trí thấp... Từ những rào cản khách quan ấy, để cán bộ tạo được những thành công thì cần ở họ không chỉ kiến thức, trình độ, mà cả bản lĩnh, tính quyết đoán, dám đương đầu với những khó khăn, thách thức. Ông Lưu Đình Hạnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Si Ma Cai chia sẻ: “Nắm được thực tế đó, để khuyến khích sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và giúp cán bộ có đủ năng lực để bứt phá, huyện ủy, UBND và cơ quan chức năng của huyện đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng cả về trình độ quản lý nhà nước, tác phong công tác đến tập huấn, học tập kinh nghiệm, kiến thức và phương pháp thực hành dân vận ở cơ sở”. Đến nay, hầu hết cán bộ cơ sở trong huyện đều nêu cao tính tiền phong, gương mẫu, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Cùng với bồi dưỡng, tập huấn, các cấp ủy, chính quyền cũng từng bước tạo môi trường thuận lợi, nhất là ủng hộ về cơ chế, huy động nguồn lực, thường xuyên theo dõi, đồng hành cùng cán bộ để họ tự tin dùng kết quả cuối cùng để minh chứng cho ý tưởng mới và quyết sách đột phá. Hơn thế, khi nhận thấy những tín hiệu tích cực, lạc quan của mô hình, thì ngay lập tức các cấp ủy và cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc để mô hình đi đến thành công nhanh nhất, tốt nhất. Tiếp đó là nhân rộng và đặt mô hình vào đúng vị trí trong cơ cấu sản xuất, phát triển kinh tế của địa phương. Ví như từ những ý tưởng và mô hình ban đầu của cán bộ cơ sở, Đảng ủy xã Nàn Sín (Si Ma Cai) nhiệm kỳ 2020-2025 đã thực hiện thành công đề án thành lập Hợp tác xã "Nông-lâm nghiệp, dịch vụ, thương mại và dược liệu Nàn Sín". Đây là mô hình tạo nền tảng quan trọng để Nàn Sín xây dựng chuỗi sản xuất mới khép kín, từ khâu: Xây dựng niềm tin pháp lý, thực hiện quảng bá, tìm thị trường và bao tiêu các sản phẩm đặc sản cho người dân; thúc đẩy phát triển và nhân rộng các vùng nguyên liệu nông sản, dược liệu và tiến tới thực hiện liên kết với các doanh nghiệp nhằm khai thác, đổi mới, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các sản phẩm từ nguồn nguyên liệu ở địa phương... “Chúng tôi tin tưởng đề án sẽ giúp đồng bào giảm nghèo bền vững, hướng tới làm giàu trên mảnh đất quê hương mình”- đồng chí Bùi Thị Chung, Chủ tịch UBND xã Nàn Sín khẳng định.

 Bài và ảnh: VIỆT HÀ