Đây là một trong những điểm đáng chú ý trong Văn bản số 3489/BCT-ĐTĐL ngày 17-5-2019 của Bộ Công Thương gửi Chính phủ báo cáo về phương án tăng giá điện theo Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 11-5-2019 (nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4-2019). Trong đó có báo cáo về việc xây dựng, ban hành và kiểm tra thực hiện Quyết định số 648/QĐ-BCT ngày 20-3-2019 của Bộ Công Thương về việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và quy định giá bán lẻ điện.

Thực hiện đúng quy trình về áp dụng giá bán lẻ điện bình quân

Trước những phản ánh, bức xúc của người dân về việc thu tiền điện và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân tăng thêm 8,36% từ ngày 20-3, Bộ Công Thương đã lập 3 đoàn để kiểm tra tình hình thực hiện Quyết định số 648/QĐ-BCT. Báo cáo kết quả kiểm tra do Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh ký, nêu rõ: Công tác niêm yết công khai giá điện mới theo Quyết định số 648/QĐ-BCT được các đơn vị thực hiện đúng quy định tại Điều 6, Luật Giá và bảo đảm thông tin về việc điều chỉnh giá điện đến khách hàng kịp thời.

Bộ Công Thương khẳng định, công tác ghi chỉ số công tơ, chốt chỉ số, tính tiền điện trong tháng thay đổi giá, áp giá bán lẻ điện và thanh toán tiền điện được các tổng công ty điện lực, công ty điện lực thực hiện đúng quy trình kinh doanh của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cũng như tuân thủ theo Nghị định số 137/2013/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Điện lực và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực, nhất là việc ghi chỉ số công tơ, thanh toán tiền điện. Cùng với đó, qua thực tế kiểm tra, hóa đơn tiền điện của nhiều khách hàng sinh hoạt trong tháng 4-2019 tăng do 3 nguyên nhân: Sản lượng điện tiêu thụ của khách hàng tăng do thời tiết nắng nóng, nhiệt độ tăng cao; tác động của việc điều chỉnh tăng giá điện 8,36%; kỳ ghi chỉ số công tơ của tháng 4 là 31 ngày, dài hơn 3 ngày so với kỳ ghi chỉ số công tơ của tháng 3-2019. Trong đó, theo báo cáo kiểm tra của Bộ Công Thương, trong tháng 4 vừa qua, nhiệt độ trung bình toàn quốc tăng 16% so với tháng 3-2019, đây là nguyên nhân chính dẫn đến nhu cầu phụ tải điện tăng mạnh. Tổng điện thương phẩm trong tháng 4 tăng 10,26% so với cùng kỳ năm 2018 và tăng 14,23% so với tháng 3-2019.

Liên quan đến việc kiểm tra công tác kinh doanh dịch vụ, đại diện Bộ Công Thương cho rằng, ngành điện đã chuẩn bị kỹ càng, có kế hoạch đầy đủ cho việc giải đáp thắc mắc của khách hàng sử dụng điện. Theo thống kê của EVN, từ 20-3 tới ngày 4-5, EVN đã tiếp nhận và giải đáp 71.504 yêu cầu của khách hàng liên quan đến hóa đơn tiền điện. Trong đó có 14.541 kiến nghị thắc mắc về chỉ số công tơ, hóa đơn tiền điện. Kiểm tra cho thấy, các thắc mắc đã được trả lời 100%, các khách hàng đều hài lòng, đồng ý với kết quả.

Giao EVN đề xuất biểu giá bán lẻ điện mới 

Bộ Công Thương cũng cho biết, điện năng là hàng hóa đặc biệt, việc sản xuất và tiêu dùng diễn ra đồng thời, việc lưu trữ điện năng rất đắt và tốn kém. Khi huy động các nhà máy điện phát điện, về nguyên tắc ngành điện sẽ huy động các nhà máy điện có giá rẻ phát điện trước, nhà máy đắt phát điện sau cho đến khi đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng điện của khách hàng. Vì đặc điểm này nên nhiều nước, trong đó có Việt Nam, sử dụng biểu giá bán lẻ điện bậc thang để khuyến khích sử dụng tiết kiệm điện. Ước tính, tại nước ta, năm 2018, số hộ sử dụng điện ở mức 100kWh/tháng trở xuống là hơn 9 triệu hộ (chiếm khoảng 35% tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt cả nước). Do vậy, giá bán lẻ điện sinh hoạt cho bậc 1 (từ 0-50kWh) và bậc 2 (từ 51-100kWh) được tính toán tương ứng chỉ bằng 90% và 93% so với mức giá bán lẻ điện bình quân, nhằm mục tiêu hỗ trợ tiền điện cho các hộ thu nhập thấp, các bậc thang còn lại có giá cao hơn. 

Dù vậy, Bộ Công Thương cho biết, do đời sống ngày càng được cải thiện, nhu cầu điện sinh hoạt ngày càng tăng cao, do đó, thời gian tới bộ sẽ chỉ đạo EVN thống kê chi tiết thực tế sử dụng điện của khách hàng sinh hoạt trên cả nước để nghiên cứu, đề xuất biểu giá bán lẻ điện phù hợp với đại bộ phận khách hàng sử dụng điện trên cả nước, đồng thời khuyến khích sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm.

Ngoài ra, để thực hiện tốt chủ trương điều hành giá điện, từng bước lành mạnh hóa tình hình tài chính của ngành điện, hướng tới thị trường điện lực cạnh tranh, trong kiến nghị và đề xuất với Thủ tướng, Bộ Công Thương đề nghị giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp tăng cường kiểm tra, giám sát các chỉ tiêu tài chính, quản lý dòng tiền của EVN theo đúng quy định hiện hành, cũng như thực hiện việc chuyển đổi Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, bao gồm cả chức năng vận hành hệ thống điện và chức năng vận hành thị trường điện thành đơn vị hạch toán độc lập thuộc EVN. 

Cũng liên quan tới việc công khai, minh bạch thông tin về giá điện, Bộ Công Thương vừa có văn bản yêu cầu  EVN đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về việc điều chỉnh và triển khai thực hiện việc tăng giá bán lẻ điện bình quân. Theo đó, EVN tiếp tục kiểm tra, rà soát và giải đáp kịp thời, chi tiết các thắc mắc, phản ánh của khách hàng sử dụng điện liên quan đến việc áp giá, thu tiền điện... và những thông tin phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội. Trường hợp phát hiện có sai sót phải kịp thời thực hiện truy thu thoái hoàn tiền điện cho khách hàng theo đúng quy định hiện hành.

VŨ DUNG