QĐND - Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg (sau đây gọi tắt là Quyết định 48) về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lụt khu vực miền Trung, Bộ Xây dựng đã có Thông tư số 16/2014/TT-BXD hướng dẫn chi tiết để các địa phương và đối tượng được hưởng tiếp cận sớm gói hỗ trợ chính sách, bảo đảm thời gian và tiến độ từ nay đến 2016. Báo Quân đội nhân dân cung cấp đến bạn đọc những thông tin chủ yếu liên quan đến chính sách này.

Nhu cầu bức thiết

Với bà con nhân dân xã An Dân, huyện Tuy An (tỉnh Phú Yên), cơn lũ lịch sử năm 2009 vẫn là nỗi ám ảnh thường trực. Chỉ trong một đêm, hơn 300 ngôi nhà bị sập, tan hoang khắp xóm, làng. Ông Trần Hữu Hiệu, Chủ tịch UBND xã, cho biết: “Địa phương nằm trong vùng trũng, chỉ cần lũ ở mức báo động 3 là 2/3 nhà dân trong xã đã bị ngập trong nước”. Còn bà Cao Thị Lài, Phó chủ tịch UBND xã, chia sẻ: “Đời sống bà con nhân dân còn nghèo, nên việc làm nhà tránh lũ khó khăn lắm. Mấy năm nay chúng tôi thường đối phó bằng cách làm truyền thống là di dân lên vùng đồi núi cao khi thấy thủy triều dâng, còn khi lũ về đột xuất và nhanh, nhiều bà con trở tay không kịp”.

Lực lượng bộ đội và dân quân tự vệ giúp nhân dân xã Vĩnh Thành, Vĩnh Linh (Quảng Trị) sơ tán trước bão. Ảnh: Đức Dục

Mong mỏi và chờ đợi của bà con từ lâu, nên khi UBND xã An Dân triển khai Quyết định 48 về chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung, bà con mừng lắm. Bà Phạm Thị Chương, 89 tuổi ở thôn Phú Mỹ khi nghe cán bộ thôn họp dân để phổ biến tiêu chí bà đến rất sớm. Bà cho biết: “Ngôi nhà cấp 4 của gia đình tôi xây dựng từ sau ngày đất nước giải phóng, giờ đã xập xệ, xuống cấp. Tôi tuổi cao, sức yếu, nên mùa mưa lũ luôn lo nơm nớp. Nhiều đêm đang ngủ nghe tiếng động giật mình tưởng lũ về, rồi thức trắng đến sáng. Tôi rất mong được Chính phủ quan tâm để sửa chữa lại nhà và làm chòi để tránh lũ”.

Suy nghĩ của bà Chương cũng là mong muốn của người dân nghèo xã An Dân. Theo số liệu báo cáo, đến nay xã đã hoàn chỉnh hồ sơ của 55 trường hợp gửi lên cấp trên xét duyệt. Bà con xã An Dân đang mong chờ từng ngày để sớm được triển khai xây dựng những ngôi nhà phòng, tránh bão, lụt.

Khoảng 40.000 hộ dân được hỗ trợ

Tại cuộc họp triển khai Quyết định 48 của Thủ tướng Chính phủ do Bộ Xây dựng chủ trì đã xác định, sẽ có khoảng 40.000 hộ dân của 14 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung (từ Thanh Hóa đến Bình Thuận) được hỗ trợ xây dựng nhà ở phòng, chống bão, lụt. Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng: Đối tượng được hỗ trợ nhà ở phòng, tránh bão, lụt là hộ nghèo theo chuẩn nghèo tại Quyết định số 09/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có trong danh sách do UBND cấp xã quản lý tại thời điểm Quyết định số 48 có hiệu lực thi hành và là hộ độc lập, có thời gian tách hộ trước đó 2 năm (không áp dụng hộ nghèo theo quy định của địa phương); hộ chưa có nhà ở kiên cố, hoặc có nhà ở kiên cố, nhưng chưa có sàn sử dụng cao hơn mức ngập lụt thường xuyên xảy ra tại khu vực nhà ở (mức ngập lụt quy định tối thiểu là 1,5m và được xác định tính từ sàn nhà đến mực nước ngập lụt cao nhất tại vị trí xây dựng; khu vực có mức nước ngập lụt thường xuyên là khu vực có tối thiểu 2 năm liên tiếp, hoặc 3 năm không liên tiếp trong vòng 5 năm gần đây) và hộ không thuộc đối tượng được hỗ trợ nhà ở theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26-4-2013 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở.

Trong điều kiện đời sống của bà con nhân dân trong vùng ngập lụt còn nhiều khó khăn thì Quyết định 48 như “chìa khóa” giúp bà con chống chọi hiệu quả với bão, lụt, từng bước nâng cao mức sống, góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững. Về nguyên tắc hỗ trợ, mức hỗ trợ, mức cho vay theo Quyết định 48, đồng chí Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng, cho biết: “Mỗi hộ sẽ được hỗ trợ 12 triệu đồng từ ngân sách Nhà nước; những hộ đang cư trú tại các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn thì được hỗ trợ 14 triệu đồng/hộ; những hộ cư trú ở vùng đặc biệt khó khăn thì được hỗ trợ 16 triệu đồng/hộ”.

Tại khoản 2, Điều 4 của Quyết định 48 cũng quy định mức vay và phương thức cho vay. Theo đó, ngoài số tiền hỗ trợ, hộ gia đình thuộc diện đối tượng theo quy định của quyết định này có nhu cầu vay vốn, sẽ được vay tối đa 15 triệu đồng/hộ từ Ngân hàng Chính sách xã hội (lãi suất 3%/năm) với thời hạn vay 10 năm, trong đó thời gian ân hạn là 5 năm. Ngoài mức hỗ trợ và mức vay, hộ gia đình tham gia đóng góp và huy động các nguồn vốn khác từ cộng đồng để xây dựng nhà ở, phòng, tránh bão, lụt, bảo đảm quy mô và chất lượng công trình. Ông Nguyễn Thái Bình, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Phú Yên, cho biết: “Ngoài mức tiền hỗ trợ, thì chủ trương cho vay thêm sẽ góp phần giúp các hộ dân xây dựng những công trình tránh lũ chắc chắn, hiệu quả hơn”.

Theo chủ trương của Chính phủ, Quyết định 48 được triển khai trong ba năm (2014-2016). Trong năm 2014 sẽ hỗ trợ 20% số đối tượng, năm 2015 thực hiện hỗ trợ 40%, còn lại sẽ giải quyết vào năm 2016. Sau khi Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 16/2014/TT-BXD, đến thời điểm này, các địa phương đã đồng loạt triển khai việc thực hiện bình xét, lập danh sách hộ nghèo được hỗ trợ theo quy định; đồng thời lập và phê duyệt Đề án hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt. Với sự chung sức, đồng lòng, vào cuộc đồng bộ, hy vọng 40.000 hộ nghèo thuộc diện thụ hưởng theo Quyết định 48 ở 14 tỉnh, thành phố sẽ sớm thoát khỏi nỗi lo, giảm thiểu thiệt hại trong mùa mưa lũ.

 Bài và ảnh: ĐỨC DỤC