Gỡ các “nút thắt” trong dạy nghề

QĐND Online – Ngày 6-6, trong phiên thảo luận tại hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dạy nghề, các đại biểu Quốc hội đã tập trung, phân tích và tìm ra nhiều giải pháp cho các “nút thắt” trong dạy nghề hiện nay…

Dẫn chứng thực tế nhiều người dân chỉ muốn con em mình vào học đại học khiến số người đến với học nghề ngày càng ít, xã hội xảy ra tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”, các đại biểu chỉ ra nhiều nguyên nhân, trong đó có những nguyên nhân từ chính sách, quy định trong các văn bản luật chưa đi sát thực tế, chưa giải quyết được các nút thắt về giáo dục.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắc Nông Tôn Thị Ngọc Hạnh phát biểu ý kiến. Ảnh: TTXVN

Đại biểu Tôn Thị Ngọc Hạnh (đoàn Đắc Nông) phân tích: Tuy Chính phủ đã định hướng dạy nghề, đào tạo theo nhu cầu xã hội, nhưng xu hướng giáo dục đang đi là đào tạo theo nhu cầu của người học, trong khi nhu cầu của người học là ai cũng muốn học đại học. Vì vậy, thị trường đào tạo phải chạy theo nhu cầu này, chính điều này đã dẫn đến tình trạng chỗ nào cũng thành lập trường đại học trong thời gian vừa qua. Cùng với đó, nhà nước đã có nhiều chính sách phân luồng học nghề ở Luật Giáo dục, Luật Việc làm và gần đây là Chỉ thị số 10 của Bộ Chính trị ngày 5-10-2011 có nêu việc tăng cường phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và đề ra mục tiêu đến năm 2020 có ít nhất 30% học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở đi học nghề. Tuy nhiên, các chính sách phân luồng nêu trên đều chưa thực hiện được, việc phân luồng chủ yếu thông qua công tác vận động, tuyên truyền là chính. Dự án luật lần này đã đề cập đến một số chính sách cho người học, tạo sức hút đối với người học. Tuy nhiên, những chính sách này chưa đủ mạnh, chưa sát với đặc điểm, tính chất của dạy nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân như hiện nay. Do vậy, đại biểu Hạnh đề nghị, cần có thêm điều khoản luật để khuyến khích việc đào tạo theo địa chỉ, dạy nghề theo đơn đặt hàng.

Cùng góp ý về vấn đề này, đại biểu Đặng Thị Kim Liên (đoàn Yên Bái) đề nghị, “luật cần quy định sự phối hợp giữa Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong định hướng phân luồng, tuyển sinh học nghề từ trung học cơ sở, trung học phổ thông, để giảm tỷ lệ những người không có nhu cầu hoặc không có điều kiện học tiếp văn hóa mà không biết làm gì có thêm thu nhập ngoài việc lại quay về với lao động sản xuất nông nghiệp giản đơn một nắng, hai sương”. Cùng với đó, đại biểu Liên chỉ ra, cần tính đến tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật liên quan như Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Doanh nghiệp, Luật Việc làm, Bộ Luật Lao động để công tác đào tạo nghề không bị chồng chéo dẫn đến lãng phí thời gian, tiền bạc đối với hoạt động dạy nghề.

Với đại biểu Phạm Thị Thu Hồng (đoàn Bình Định) thì mối mối quan tâm lớn nhất là việc triển khai những quy định được bổ sung. Các cơ sở dạy nghề phải dạy những nghề gì và chất lượng đào tao ra sao để bảo đảm người lao động học nghề xong có thể tìm được việc làm hoặc được làm nghề mình đã được đào tạo. Đại biểu Hồng đề nghị: “Chính phủ cần phải có những quy định chặt chẽ, cũng như hậu kiểm về chất lượng dạy nghề đối với các đối tượng được thụ hưởng chính sách ưu đãi học nghề”. 

Đại biểu Lê Thị Nguyệt (đoàn Vĩnh Phúc) lại bày tỏ quan tâm của mình đến đội ngũ nhà giáo dạy nghề. Đại biểu Nguyệt góp ý, dự thảo luật phải mở ra hướng giáo viên dạy nghề phải là thày của nghề chứ không phải là giáo viên cơ hữu như hiện nay ở một số cơ sở dạy nghề. Muốn dạy cho người học có trình độ ở bậc 3 thì ít nhất giáo viên phải có trình độ ở bậc 4.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (đoàn Ninh Thuận) băn khoăn với việc dự thảo luật chưa có quy định chặt chẽ về quản lý nhà nước đối với chất lượng, hiệu quả dạy nghề của các cơ sở dạy nghề. Còn buông lỏng với việc quy định cho các cơ sở dạy nghề được tuyển người học nghề một cách tự do, không có quy định để quản lý nghề được dạy đó có phù hợp với nhu cầu xã hội hay không? quản lý người học nghề sau khi học nghề có được việc làm hay không? dự thảo luật thiếu quy định về cam kết bảo đảm chất lượng dạy nghề của các cơ sở dạy nghề, cam kết việc dạy nghề cho người học sau khi học nghề có được việc làm. Đại biểu Hương nhấn mạnh, “không quy định những vấn đề như đã nêu thì làm sao giải quyết được thực trạng sinh viên, người học nghề ra trường không tìm được việc làm?”. Từ đó đại biểu Hương bày tỏ mong muốn Ban soạn thảo nghiên cứu và có quy định hợp lý.

XUÂN DŨNG