Giá có phá quy luật?

QĐND - Sau nhiều tháng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) liên tục tăng, tháng 11 vừa qua, CPI đã giảm 0,27% so với tháng 10. CPI tháng 11-2014 chỉ tăng 2,08% so với tháng 12-2013 và tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước. Đó là tín hiệu đáng mừng. Theo quy luật, tháng cuối năm và dịp Tết Nguyên đán, giá cả thường tăng đột biến, vậy năm nay, quy luật này có bị phá?

Thành công trong quản lý giá

Mới đây, trong cuộc làm việc với một số phóng viên báo chí, trong đó có Báo Quân đội nhân dân, Giáo sư, Tiến sĩ Vương Đình Huệ, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho rằng, thành công lớn nhất của kinh tế Việt Nam trong năm 2014 là kinh tế vĩ mô ổn định vững chắc hơn năm 2013. Lạm phát thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu của Quốc hội. Chúng ta đã quản lý, điều hành giá tốt.

Theo số liệu công bố chính thức của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng tháng 11-2014 của cả nước giảm 0,27% so với tháng 10-2014, tăng 2,08% so với tháng 12-2013 và tăng 2,6% so với cùng kỳ năm 2013. Đây là mức tăng thấp nhất so với mức tăng cùng kỳ hơn 10 năm gần đây. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân 11 tháng năm 2014 tăng 4,3% so với bình quân cùng kỳ năm trước.

Báo cáo tại phiên họp đầu tiên của Ban chỉ đạo Điều hành giá được tổ chức tại Hà Nội vào sáng 9-12, đại diện Bộ Tài chính khẳng định: Công tác quản lý, điều hành giá năm 2014 đã thực hiện nghiêm túc tinh thần của Nghị quyết số 53/2013/QH13 ngày 11-11-2013 của Quốc hội về mục tiêu tổng quát phát triển kinh tế-xã hội năm 2014 là: “Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; tăng trưởng hợp lý và nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế trên cơ sở đẩy mạnh thực hiện ba đột phá chiến lược gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế…”.

Chỉ số giá tiêu dùng từ tháng 11-2013 đến tháng 11-2014.

Phát biểu tại phiên họp này, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh đánh giá: Công tác quản lý, điều hành giá năm 2014 về cơ bản đã kiên trì, quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, điều hành giá theo cơ chế thị trường có sự định hướng của Nhà nước. Các bộ, ban, ngành đã hết sức chủ động, linh hoạt, bám sát tình hình, diễn biến của thị trường, phối hợp tốt, chặt chẽ và hiệu quả với các chính sách khác như: Chính sách kiềm chế lạm phát, chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa… đã bảo đảm ổn định được nền kinh tế vĩ mô. Công tác quản lý, điều hành giá cơ bản đã đi đúng lộ trình đặt ra, cung cầu hàng hóa được bảo đảm, không để tình trạng thiếu hàng. Điều hành giá một số mặt hàng quan trọng, thiết yếu đã có những bước tiến dài, làm thay đổi nhận thức trong xã hội.

Sẽ không có biến động lớn về giá

Theo quy luật, vào tháng cuối năm và dịp Tết Nguyên đán, giá cả hàng hóa thường biến động theo hướng tăng. Thế nhưng năm nay, theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, giá cả hàng hóa sẽ không biến động lớn. Giá dầu thế giới liên tục giảm và dự báo sẽ còn tiếp tục giảm sẽ kéo theo giá xăng, dầu trong nước giảm. Giá xăng, dầu giảm sẽ tác động dây chuyền đến nhiều loại hàng hóa và dịch vụ trong nước giảm theo. Mặt khác, theo nhận định của Bộ Tài chính và Bộ Công Thương, nguồn cung hàng Tết năm nay khá dồi dào. Tập quán chi tiêu của người dân cũng thay đổi, trước kia nhiều người có quan niệm mua sắm nhiều vào dịp Tết, nay thì mua sắm quanh năm, vì thế khó có thể xảy ra “cháy hàng, sốt giá” vào dịp Tết. Tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và nhiều thành phố khác trong cả nước, nhiều doanh nghiệp đã tham gia chương trình bình ổn giá vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán. Các cửa hàng bình ổn giá luôn thu hút người tiêu dùng đến mua sắm với mức giá thấp hơn giá thị trường…

Đông đảo người dân tham quan, mua sắm tại siêu thị Co.opmart Foodcosa bán hàng bình ổn giá vừa khai trương tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh : Hùng Khoa

Theo bà Trần Thị Phương Lan, Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, năm nay thành phố tiếp tục tạm ứng 276 tỷ đồng với lãi suất 0% để dự trữ 7 nhóm mặt hàng thiết yếu, gồm: Gạo trắng thường (4000 tấn), thịt lợn (900 tấn), thịt gà, vịt (450 tấn), trứng gia cầm (5,5 triệu quả), thủy, hải sản đông lạnh (200 tấn), dầu ăn (1.500 lít), rau củ các loại (1.500 tấn). Lượng hàng hóa dự trữ sẽ đáp ứng từ 10 đến 15% nhu cầu tiêu dùng của thành phố. Bên cạnh đó, Sở Công Thương Hà Nội còn tổ chức kết nối giữa doanh nghiệp và ngân hàng để được vay lãi suất ưu đãi nhằm dự trữ hàng hóa, bình ổn thị trường. Hiện, các tổ chức tín dụng đã cam kết hỗ trợ vốn vay cho các doanh nghiệp với số tiền gần 520 tỷ đồng. Ngoài ra, Sở Công Thương còn kêu gọi các doanh nghiệp, bằng nguồn vốn tự có tham gia dự trữ 9 nhóm mặt hàng thiết yếu. Hệ thống các siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn thành phố cũng đã có kế hoạch dự trữ hàng hóa tăng từ 10-15% so với tháng thường, tổng số hàng hóa dự trữ khoảng 2,3 nghìn tỷ đồng, trong đó, hàng Việt Nam giữ vai trò chủ đạo, chiếm từ 70 đến 80%.

Mồng Một Tết Ất Mùi là ngày 19-2-2015, Tết Nguyên đán cách khá xa Tết Dương lịch nên nhu cầu mua sắm hàng hóa Tết không tập trung vào tháng 1 như mọi năm, vì thế càng có cơ sở để khẳng định vào dịp Tết Ất Mùi sắp tới, giá cả hàng hóa không biến động lớn.

Vẫn phải đề phòng các “cơn sốt giá”

Dù các chuyên gia kinh tế đã đưa ra dự báo vào dịp Tết Ất Mùi sắp tới sẽ khó có thể xảy ra tình trạng “cháy hàng, sốt giá”, nhưng các cơ quan chức năng vẫn phải đề phòng để bảo đảm cho nhân dân đón Tết được vui vẻ và tiết kiệm. Tại phiên họp của Ban chỉ đạo Điều hành giá mới đây, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh đã giao nhiệm vụ cho Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan có kế hoạch cân đối cung, cầu các mặt hàng thiết yếu, kiên quyết không để xảy ra tình trạng thiếu hàng hóa. Cơ quan quản lý thị trường phải tăng cường công tác kiểm tra niêm yết giá, bán hàng theo giá niêm yết, chống đầu cơ găm hàng, tăng giá bất hợp lý. Ngoài ra, các địa phương trong cả nước cần chủ động có kế hoạch dự trữ, chuẩn bị hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đáp ứng đủ yêu cầu cho người dân trong dịp Tết Nguyên đán 2015.

Trước đó, từ cuối tháng 10-2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 2118/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong dịp cuối năm 2014 và Tết Ất Mùi. Thủ tướng yêu cầu bộ trưởng các bộ, thủ trưởng các cơ quan liên quan và chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường phối hợp, kiểm tra, kiểm soát thường xuyên tại các cửa khẩu, đường mòn, khu kinh tế cửa khẩu, khu thương mại, khu vực tập kết hàng hóa gần biên giới, các chợ đầu mối, các tuyến đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường biển… để kịp thời phát hiện, đánh đúng, đánh trúng, xử lý nghiêm các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng…; kiên quyết xử lý nghiêm các cá nhân, tập thể thiếu tinh thần trách nhiệm, làm ngơ hoặc tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Thực hiện Công điện của Thủ tướng, Bộ Tài chính trong tháng 11 và đầu tháng 12-2014 đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương thực hiện quản lý điều hành giá theo nguyên tắc thị trường, có sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước.

ĐỖ PHÚ THỌ