Định danh hàng hóa - "chìa khóa vàng" nâng tầm thương hiệu Việt

Tại Diễn đàn “Công nghệ định danh và Truy xuất nguồn gốc-Nâng tầm Hàng Việt”, các chuyên gia, đại diện cơ quan quản lý và doanh nghiệp đã chia sẻ góc nhìn về vai trò của định danh, xác thực và truy xuất nguồn gốc trong việc xây dựng niềm tin người tiêu dùng, bảo vệ hàng Việt và thúc đẩy thương mại minh bạch, bền vững.

Ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương:

Truy xuất nguồn gốc là chìa khóa phát triển bền vững

Tôi cho rằng, việc chống hàng giả hiện nay không thể chỉ dừng ở tem, nhãn như trước. Đó chỉ là cấp độ cơ bản. Với công nghệ mới, người tiêu dùng hoàn toàn có thể theo dõi toàn bộ hành trình sản phẩm, từ sản xuất đến tay người mua, thông qua định danh và truy xuất nguồn gốc điện tử.

Ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chống hàng giả cần ứng dụng công nghệ định danh và truy xuất điện tử, tại Diễn đàn “Công nghệ định danh và Truy xuất nguồn gốc-Nâng tầm Hàng Việt”.

Hiện cơ sở dữ liệu đang được xây dựng tập trung để các bên cùng giám sát thông tin sản phẩm. Khi dữ liệu minh bạch, người tiêu dùng sẽ trở thành “người giám sát thông minh”, góp phần củng cố niềm tin thị trường và bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Truy xuất nguồn gốc không chỉ là công cụ quản lý, mà còn là chìa khóa cho phát triển bền vững. Giải pháp này giúp bảo vệ hàng Việt, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường thương mại minh bạch hơn.

Thực tế, hành vi gian lận thương mại đang thay đổi, từ chợ chuyển dần lên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Vì vậy, lực lượng quản lý thị trường phải thích ứng, tăng cường giám sát trực tuyến và ứng dụng công nghệ để phát hiện, xử lý kịp thời. Tôi tin rằng, khi công nghệ truy xuất được áp dụng rộng rãi, hàng giả sẽ không còn đất sống.

----------

Bà Trần Thanh Bình - Trưởng phòng xuất xứ hàng hóa Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương:

Xuất xứ hàng hóa là “tấm hộ chiếu thương mại” tận dụng FTA

Tôi luôn coi xuất xứ hàng hóa là “tấm hộ chiếu thương mại” tận dụng FTA của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu. Chỉ khi xác định rõ xuất xứ, hàng hóa Việt Nam mới có thể tận dụng được các ưu đãi thuế quan, mở rộng thị trường và khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Hiện nay, Việt Nam hiện có 19 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó 17 hiệp định đang thực thi.

Bà Trần Thanh Bình cho rằng xuất xứ hàng hóa chính là “tấm hộ chiếu thương mại”.

Công tác quản lý hàng hóa được chia thành hai mảng: Hàng hóa lưu thông nội địa và sản phẩm xuất nhập khẩu. Hai cơ quan là Cục Xuất nhập khẩu và Cục Quản lý Thị trường trong nước sẽ phối hợp chặt chẽ nhằm mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp, bảo vệ người tiêu dùng, đồng thời bảo đảm tuân thủ cả luật pháp trong nước và cam kết quốc tế.

Trong thực tiễn, nếu hàng hóa Việt Nam có giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) phù hợp với các FTA (như EVFTA), từ mức thuế tuyệt đối cao, ví dụ gạo có thể giảm mức thuế suất xuống 0%.

Hiện Bộ Công Thương đã ban hành hơn 40 văn bản hướng dẫn, đồng thời phân cấp thẩm quyền cấp C/O về các Ủy ban nhân dân 34 tỉnh, thành phố kể từ tháng 7-2025. Điều này giúp doanh nghiệp chủ động hơn, tiết kiệm chi phí và thời gian, không phải nộp hồ sơ tập trung tại Hà Nội như trước đây.

Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn năm 2025, vừa diễn ra ở Hà Nội, là nơi giới thiệu hàng trăm sản phẩm đã được bình chọn và tôn vinh là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia, cấp khu vực.

Công tác xác minh không chỉ dừng ở hồ sơ mà phải kiểm tra cả tại cơ sở sản xuất. Doanh nghiệp cần minh bạch nguồn nguyên liệu, quy trình chế biến, hợp đồng thu mua để khi cơ quan chức năng hoặc đối tác nước ngoài yêu cầu, có thể chứng minh rõ ràng, tránh rủi ro truy thu thuế hay bị loại khỏi ưu đãi.

Tôi khuyến nghị cộng đồng doanh nghiệp tuân thủ nghiêm quy định về xuất xứ hàng hóa, không chỉ để hưởng lợi ngắn hạn mà để xây dựng uy tín, phát triển bền vững. Khi sản phẩm Việt minh bạch và đạt chuẩn quốc tế, chúng ta bán được không chỉ hàng hóa mà cả niềm tin và thương hiệu Việt Nam.

----------

Ông Hà Nam Trung - Đại tá, Phó giám đốc Cơ sở Dữ liệu Định danh, Bộ Công an:

Bảo đảm an ninh dữ liệu xác thực và phòng chống giả mạo trên không gian số

Định danh, xác thực và truy xuất nguồn gốc hàng hóa không chỉ là công cụ kỹ thuật, mà là chìa khóa bảo đảm niềm tin của người tiêu dùng và uy tín của doanh nghiệp Việt. Khi mỗi sản phẩm có mã định danh duy nhất, toàn bộ hành trình từ sản xuất đến phân phối được minh bạch hóa, góp phần ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại.

Đại tá Hà Nam Trung phát biểu tại diễn đàn về việc bảo đảm an ninh dữ liệu xác thực và phòng, chống giả mạo.

Hiện nay, các đơn vị chuyên môn đang phối hợp để triển khai hệ thống định danh hàng hóa quốc gia, trong đó Trung tâm Dữ liệu Quốc gia giữ vai trò nòng cốt trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất. Chúng tôi hướng đến việc ứng dụng các công nghệ hiện đại như Blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI), mã QR động để theo dõi, lưu trữ và xác thực thông tin hàng hóa một cách chính xác, an toàn và minh bạch.

Các đại biểu tham dự diễn đàn.

Theo tôi, việc định danh không chỉ có ý nghĩa về mặt quản lý nhà nước mà còn là lợi thế cạnh tranh trực tiếp cho doanh nghiệp. Khi có hệ thống dữ liệu truy xuất nguồn gốc, doanh nghiệp có thể chứng minh chất lượng, bảo đảm tiêu chuẩn quốc tế và dễ dàng đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản. Đồng thời, người tiêu dùng trong nước cũng được bảo vệ quyền lợi, khi họ có thể tự tra cứu thông tin xuất xứ, nguyên liệu, quy trình sản xuất của sản phẩm mình mua.

Khi hệ thống định danh và truy xuất nguồn gốc hàng hóa được hoàn thiện và vận hành đồng bộ trên phạm vi toàn quốc, niềm tin vào hàng Việt sẽ được củng cố mạnh mẽ. Đây cũng là một bước tiến quan trọng để nâng tầm thương hiệu Việt Nam, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số và xây dựng nền thương mại minh bạch, hiện đại, vì người tiêu dùng.

Bài, ảnh: MINH HIẾU, PHƯƠNG HÀ, MAI ANH, PHƯƠNG DUNG, THANH VÂN

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Kinh tế xem các tin, bài liên quan.