Đẩy mạnh tiết kiệm chi, cắt giảm trái phiếu chưa phân bổ

Đại biểu Hoàng Quang Hàm bày tỏ lo lắng về thực trạng nợ công sát trần (62,2%), thu ngân sách có thể không đạt kế hoạch trung hạn. Nợ công dự báo đến năm 2020 vào khoảng 4,2 triệu tỷ đồng; trả lãi vay hằng năm chiếm 7-8% tổng chi ngân sách. Như vậy, bình quân một năm trả lãi hơn 100.000 tỷ đồng, trong khi ngân sách trung ương nhiều năm không có thặng dư trả nợ, nguồn trả nợ từ vay mới, nợ chồng lên nợ. Dự báo đến năm 2020 không khắc phục được nợ, nguồn vay lên tới 252.000 tỷ đồng.

Do đó, đại biểu Hoàng Quang Hàm đề nghị Chính phủ cần đẩy mạnh tiết kiệm chi, kiểm soát chặt chẽ việc ký kết và sử dụng vốn vay ODA, đồng thời cân nhắc cắt giảm 13.000 tỷ đồng trái phiếu chưa phân bổ.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Đoàn Phú Thọ) phát biểu tại hội trường. Ảnh: Quốc hội.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm cũng cho hay, nhiều cử tri cho rằng mức tăng trưởng những năm gần đây không hợp lý, tăng trưởng giữa các quý đột ngột, không theo logic thông thường. Cuối năm tăng trưởng rất cao, đầu năm sau thì đột ngột giảm xuống. Cụ thể: Quý IV năm 2015, cả nước tăng trưởng đạt 7,01% thì quý I năm 2016 rơi xuống 5,48%. Mức tăng trưởng này tăng dần ở quý sau và đạt 6,68% ở quý IV năm 2016, nhưng lại đột ngột giảm ở quý tiếp theo. "Với số liệu thống kê trên, cử tri cho có sự bất thường trong biến động tăng trưởng GDP, thể hiện việc tăng trưởng có điểm nghẽn bất hợp lý, trái quy luật thông thường. Vì vậy, đề nghị Chính phủ làm rõ và có biện pháp khắc phục ngay để tránh việc tương tự", đại biểu Hoàng Quang Hàm nhấn mạnh.

Cũng theo đại biểu tỉnh Phú Thọ, năm 2018, trong điều kiện nguồn lực hạn hẹp, phần lớn là tiền vay thì phân bổ cho đầu tư phát triển lại dàn trải; ngân sách dành 80.000 tỷ đồng dành cho các công trình quan trọng quốc gia nhưng đã 3 năm chưa bố trí và giải ngân được vốn. “Kỳ họp này sẽ thông qua báo cáo khả thi của dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành và chủ trương đầu tư cao tốc Bắc-Nam, tuy nhiên vẫn chưa bố trí vốn trong kế hoạch năm 2018 nên không có nguồn tiền để thực hiện các dự án này. Chính phủ cần nhìn nhận nghiêm túc và có giải pháp nếu muốn đạt mục tiêu phát triển", đại biểu nói.

Ghi nhận sự đóng góp của đầu tư nước ngoài (FDI) vào nền kinh tế là đáng ghi nhận, nhưng đại biểu Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) cho rằng, sau “cơn địa chấn thu hút FDI” là mối lo về mối liên hệ giữa FDI và tăng trưởng. Đại biểu phân tích, 25 năm qua, khu vực FDI từ chỗ đóng góp 2% GDP (năm 1992) lên 20% (năm 2016), giải quyết việc làm cho hơn 2 triệu lao động, góp phần tăng bình quân thu nhập đầu người lên hơn 2.000 USD... Thế nhưng, đại biểu chỉ rõ, khu vực này chỉ đóng góp vào 15-19% ngân sách, thấp nhất trong các khu vực. Phần nhiều doanh nghiệp FDI báo thua lỗ, nhưng điều “ngược đời” là càng thua lỗ thì càng mở rộng sản xuất. Nhiều doanh nghiệp mang tiếng công nghệ cao nhưng phần lớn lại là gia công, lắp ráp. Đại biểu băn khoăn: “Chúng ta cung cấp nhiều ưu đãi đặc thù cho FDI nhưng liệu có xứng đáng?”

Trong khi các doanh nghiệp ngoại nhận nhiều ưu đãi còn doanh nghiệp tư nhân trong nước lại đứng trước hàng loạt rào cản. “Nếu không đơn giản hóa thủ tục hành chính thì mục tiêu có một triệu doanh nghiệp thành lập mới vào năm 2020 thì chỉ có ý nghĩa về mặt con số”, đại biểu lo ngại và kiến nghị, không thu hút đầu tư nước ngoài bằng mọi giá mà phải chọn lọc, đưa ra cam kết chuyển giao công nghệ, tỉ lệ nội địa hóa chặt chẽ hơn với các doanh nghiệp FDI.

Còn đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) dành nhiều thời gian để nói về nhược điểm của bộ máy. Đó là tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”. Theo đó, Chính phủ, người đứng đầu Chính phủ quyết liệt, quyết tâm nhưng bộ máy bên dưới lại thờ ơ, không làm tròn nhiệm vụ. Đại biểu dẫn chứng tình trạng buôn lậu, cụ thể là buôn lậu thuốc lá và nạn phá rừng. Mang một bịch thuốc lá mà đại biểu mua được trong 3 ngày đi khảo sát tình trạng buôn thuốc lá lậu tại các tỉnh phía Nam, đại biểu tỉnh Ninh Thuận cho biết, tình trạng buôn lậu đang rất sôi động, trên đất liền và trên biển, gây thiệt hại lớn nhưng không có thống kê và có giải pháp hữu hiệu. “Tôi thấy vận chuyển công khai ở những cung đường nhất định, theo giờ nhất định. Xe máy của bọn buôn lậu chạy rầm rầm với tốc độ kinh hoàng, dù chúng tôi chụp ảnh, quay phim", đại biểu Nguyễn Sỹ Cương cho biết. "Tôi chỉ mong một lần được gặp lực lượng chức năng đi kiểm tra, kiểm soát trong 3 ngày nhưng đáng tiếc là không gặp. Nếu không tăng cường thì việc này sẽ còn gia tăng, đặc biệt sắp Tết".

Về việc phá rừng, đại biểu cũng cho rằng quyết định của Chính phủ cũng bị vô hiệu hóa. Đại biểu bày tỏ trăn trở: “Nếu không có tiếp tay của chính quyền sở tại, của kiểm lâm, thì không thể có chuyện lâm tặc tàn phá như vậy. Một trạm kiểm lâm có 80-100 xe máy đi qua đoạn rừng. Còn bao lâu thì hết rừng? Rừng bị phá tan hoang, lãnh đạo địa phương mới đến xem xét, chỉ đạo mà không phải chịu trách nhiệm gì, thì bao giờ mới đóng cửa được rừng như chỉ đạo của Thủ tướng”.

THẢO NGUYỄN