Đánh giá công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề

Hội thảo thu hút sự tham dự của khoảng hơn 40 khách mời gồm đại biểu các cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) là thành viên ASEANSAI gồm Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philipines; đại diện lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định, Hà Tĩnh và các đại biểu đến từ Kiểm toán nhà nước Việt Nam. 

Hiện nay, các quốc gia Đông Nam Á đang chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của các cụm công nghiệp và làng nghề trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và đẩy mạnh xuất khẩu. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng mang đến những thách thức lớn về môi trường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát hiệu quả. 

Phó tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung phát biểu tại hội thảo.

Theo Phó tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung, thời gian qua, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã thực hiện các cuộc kiểm toán môi trường nhằm đánh giá công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề ở nhiều địa phương, ghi nhận nhiều kết quả nổi bật và đưa ra những đánh giá, kiến nghị quan trọng.

Bà Datuk Wan Suraya Wan Mohd Radzi, Tổng Kiểm toán nhà nước Malaysia, Chủ tịch Ủy ban chia sẻ kiến thức ASEANSAI cho biết, yếu tố môi trường là nền móng cho sự tồn tại và phát triển của toàn xã hội. Do đó, việc bảo vệ môi trường không chỉ là một vấn đề cần làm, đó còn là một nhiệm vụ thể hiện đạo đức của mỗi cá nhân, tập thể. 

Tại hội thảo, các diễn giả đến từ các SAI Brunei, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Việt Nam, Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định, Hà Tĩnh trình bày các bài tham luận, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về vai trò của các SAI trong việc thúc đẩy kiểm toán môi trường và nâng cao công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề - những nơi đang chuyển mình mạnh mẽ từ các ngành nghề thủ công truyền thống sang sản xuất công nghiệp hiện đại.

Quang cảnh hội thảo.

Xuất phát từ thực trạng và những thách thức hiện hữu trong công tác quản lý môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề, trong những năm gần đây, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã thực hiện các cuộc kiểm toán môi trường với nội dung công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề.

Trong đó, năm 2022, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã tiến hành kiểm toán công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp, làng nghề trên địa bàn thị xã Từ Sơn (tỉnh Bắc Ninh) và huyện Hoài Đức (thành phố Hà Nội) trong giai đoạn 2019-2021. Đến năm 2023, cuộc kiểm toán mở rộng quy mô đến các cụm công nghiệp và làng nghề của các tỉnh Bắc Giang, Nam Định, Thái Bình và Hà Tĩnh giai đoạn 2020-2022. 

Hai cuộc kiểm toán đã cơ bản đánh giá toàn diện về tính tuân thủ, hiệu lực và hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại địa bàn các tỉnh. 

Qua đó, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã chỉ ra những bất cập, hạn chế trong chính sách, trong công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề, như: Các địa phương chưa xây dựng, ban hành đầy đủ văn bản, quy định liên quan đến công tác bảo vệ môi trường làng nghề, cụm công nghiệp; một số văn bản đã được ban hành nhưng chưa kịp thời cập nhật, điều chỉnh theo Luật bảo vệ môi trường năm 2020; vẫn còn tình trạng cấp phép thành lập mới đối với các cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao tại các làng nghề mà trước đó đã được rà soát, đánh giá và phân loại là ô nhiễm môi trường và ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; chưa hoàn thành các nhiệm vụ cần thiết để phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường...

Từ đó, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục những sai phạm trong công tác quản lý nhà nước về môi trường; kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản, chính sách chưa nhất quán, chưa phù hợp với thực tiễn; góp phần nâng cao tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong hoạt động của các cơ quan chức năng khi thực hiện các chính sách về môi trường.

Bà Hà Lan Anh, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định đánh giá: Kiểm toán nhà nước Việt Nam đóng vai trò quan trọng giúp nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý nhà nước, đồng thời đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế và bảo vệ môi trường.

Thực hiện kiểm toán công tác quản lý, bảo vệ môi trường đối với các cụm công nghiệp và làng nghề giai đoạn 2020-2022, bên cạnh những kết quả đạt được của công tác quản lý, bảo vệ môi trường đối với các cụm công nghiệp, làng nghề, Kiểm toán nhà nước đã chỉ ra những nội dung còn tồn tại bất cập và kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và hiệu lực trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường. 

"Qua công tác kiểm toán, Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định nhận thấy việc kiểm toán trách nhiệm công tác quản lý nói chung và trách nhiệm quản lý công tác bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp làng nghề nói riêng là việc quan trọng, cần phải triển khai thực hiện đồng bộ từ các cơ quan chuyên môn của tỉnh và chính quyền địa phương", bà Lan Anh khẳng định.

Ông Trần Báu Hà, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh cho biết, thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán của Kiểm toán nhà nước, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan, địa phương triển khai khắc phục những tồn tại trong công tác xây dựng, ban hành và sửa đổi các văn bản liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp và làng nghề trên địa bàn tỉnh.

Đặc biệt, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đã có Văn bản số 2686/UBND-KT ngày 15-5-2024 chỉ đạo “Không tiếp nhận thêm dự án đầu tư mới hoặc nâng công suất dự án đang hoạt động có phát sinh nước thải sản xuất trong cụm công nghiệp nếu không có hoặc không đáp ứng một trong các yêu cầu về hạ tầng bảo vệ môi trường được quy định tại Điều 48 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ…”.

“Trong thời gian tới, tỉnh Hà Tĩnh sẽ tiếp tục tập trung cao cho công tác bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp, làng nghề, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững”, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh cam kết.

Bài và ảnh: VIỆT ANH