VNPT đã thực hiện cuộc đổi mới quyết liệt, triệt để và toàn diện. Đến hết năm 2015, VNPT đã hoàn thành cơ bản các mục tiêu đề ra trong Quyết định 888 của Thủ tướng Chính phủ về tái cơ cấu VNPT và chính thức đi vào hoạt động theo mô hình ba lớp: Hạ tầng – Dịch vụ - Kinh doanh theo phương châm Chuyên biệt - Khác biệt - Hiệu quả”.
Công nghệ thông tin là trụ cột thứ tư
Theo ông Trần Mạnh Hùng: Bên cạnh ba trụ cột hiện nay là hạ tầng, dịch vụ và kinh doanh, trong thời gian tới VNPT sẽ hình thành đơn vị trụ cột thứ tư là công nghệ thông tin (CNTT) để tập trung nguồn lực hơn nữa, chiếm lĩnh thị trường. Đơn vị này dự kiến sẽ trực thuộc tập đoàn giống như VNPT Net hiện nay.
Sau hai năm tái cấu trúc, VNPT đã hình thành ba tổng công ty, đóng vai trò là ba trụ cột chính của tập đoàn. Song song với việc sắp xếp lại cấu trúc tinh gọn hơn, phân rõ chức năng nhiệm vụ của các đơn vị, VNPT đã có những bước chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu tăng trưởng, từ các dịch vụ viễn thông truyền thống sang phát triển, cung cấp các sản phẩm dịch vụ VT-CNTT. Sự chuyển dịch đó bước đầu đã đem lại những kết quả tích cực, các giải pháp CNTT của VNPT đã có chỗ đứng nhất định trên thị trường.
Ví dụ, hệ thống cổng thông tin điện tử và hệ thống hành chính công một cửa đã được triển khai tại hơn 40 tỉnh thành; Phần mềm quản lý bệnh viện VNPT HIS đã được triển khai tại gần 5.470 cơ sở y tế trên toàn quốc, hỗ trợ hơn 100.000 lượt khám chữa bệnh mỗi ngày; hệ thống quản lý trường học VnEdu phát triển tốt với hơn 9.100 trường sử dụng, hỗ trợ liên lạc giữa nhà trường với gần 4 triệu học sinh, 1,2 triệu account sổ liên lạc điện tử; hệ thống quản lý văn bản điều hành đang được sử dụng bởi các cơ quan lớn như Văn phòng Trung ương Đảng và Bộ Xây dựng...; mô hình Smart city đang được lựa chọn triển khai tại nhiều tỉnh thành trên cả nước như Phú Quốc, Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh…
Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn VNPT Trần Mạnh Hùng tại hội nghị.
Trong giai đoạn đầu tái cấu trúc, VNPT đã thực hiện tập trung được nguồn lực CNTT rải rác tại các đơn vị thành viên, thành lập công ty VNPT Soft (trực thuộc VNPT VinaPhone) và các Trung tâm Công nghệ thông tin trực thuộc 63 VNPT tỉnh, thành phố. Mới đây nhất, Tổng công ty VNPT - Media cũng đã thành lập công ty phần mềm VNPT Media Software để xây dựng các nền tảng dịch vụ VAS, các giải pháp CNTT đáp ứng nhu cầu thị trường.
“Với thực tế hiện nay, mảng dịch vụ CNTT của VNPT đã phát triển khá nhanh và mạnh, với nhiều yêu cầu mới từ thị trường. Vì vậy, trong thời gian tới đây, VNPT sẽ tái cấu trúc khối CNTT theo hướng xây dựng một đơn vị mạnh, tập trung tại Tập đoàn để phát huy các nguồn lực và phát triển mảng dịch vụ CNTT. Đơn vị này sẽ trực thuộc Tập đoàn giống như VNPT-Net hiện nay”, ông Trần Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Ngoài việc thay đổi về mặt tổ chức, VNPT cũng đang gấp rút thực hiện các giải pháp để chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực CNTT. VNPT đã điều chuyển gần 2.000 nhân lực viễn thông sang đào tạo các kỹ năng về CNTT và con số này sẽ còn tiếp tục tăng thêm trong thời gian tới. Tập đoàn cũng đang tiến hành hợp tác với nhiều trường đại học, cao đẳng lớn trong lĩnh vực VT-CNTT trên cả nước như Đại học Bách Khoa Hà Nội, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Đại học Khoa học Tự nhiên, Cao đẳng nghề Cần Thơ… để thu hút nguồn lực mới, nguồn lực trẻ chất lượng cao cũng như đào tạo cho nguồn lực hiện có.
Từ nhà cung cấp dịch vụ viễn thông truyền thống trở thành nhà cung cấp dịch vụ viễn thông và CNTT
Để chứng minh rõ sự khác biệt về mô hình tổ chức, hiệu quả hoạt động kinh doanh, năng suất lao động thời kỳ trước và sau tái cơ cấu, Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT - ông Phạm Đức Long chia sẻ: Trước khi tái cơ cấu, bộ máy tập đoàn cồng kềnh, kém hiệu quả; điều hành sản xuất kinh doanh qua nhiều khâu trung gian; nhiệm vụ giữa các đơn vị bị trùng lặp, việc cung cấp sản phẩm bị chồng chéo, cạnh tranh nội bộ. Lao động gián tiếp chiếm hơn 22% tổng số lao động, năng suất lao động thấp. Chưa có đơn vị làm đầu mối xúc tiến đầu tư ra nước ngoài…
Từ những nguyên nhân trên dẫn đến kết quả sản xuất kinh doanh của Tập đoàn trước tái cơ cấu (năm 2013) không thực sự ấn tượng. Doanh thu đạt khoảng 43.401 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 2.187 tỷ đồng. Thuê bao cố định chiếm 76,5% thị phần. Thuê bao VinaPhone chiếm 17,45% thị phần. Thuê bao băng rộng cố định chiếm 51,3% thị phần…
Khách hàng tham quan các sản phẩm, dịch vụ của VNPT/ Ảnh minh họa.
Cũng theo ông Phạm Đức Long, sau khi trải qua quá trình tái cơ cấu với 3 giai đoạn, Tập đoàn VNPT đã chuyển dịch từ nhà cung cấp dịch vụ viễn thông truyền thống trở thành nhà cung cấp dịch vụ viễn thông và CNTT. Hình thành Công ty VNPT Soft - đơn vị chủ lực, chuyên trách về CNTT. Đã thực hiện thoái vốn trên 31% tổng giá trị vốn đầu tư trên sổ sách, thực hiện đổi mới sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp.
Đánh giá sau 2 năm tiến hành tái cơ cấu, Tổng Giám đốc Phạm Đức Long nhận định: Lợi nhuận tăng trưởng gấp đôi, từ 2.187 tỷ đồng năm 2013 tăng lên 4.200 tỷ đồng năm 2016. Thuê bao di động VinaPhone từ 20 triệu khách hàng tăng lên 31 triệu, thị phần trên thị trường di động của Vinaphone tăng từ 17,45% lên 23,71%. Như vậy, trong bối cảnh vừa phải tập trung nhân lực để tái cơ cấu một cách toàn diện, sắp xếp lại nguồn nhân lực, tổ chức lại sản xuất kinh doanh trong toàn Tập đoàn, Tập đoàn VNPT vẫn đảm bảo tốt hoạt động sản xuất kinh doanh, duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định. Những kết quả này đã được Chính phủ và Bộ TT&TT ghi nhận.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng thành viên VNPT Trần Mạnh Hùng cũng thẳng thắn thừa nhận những tồn tại, hạn chế của VNPT, của các đơn vị thành viên sau quá trình tái cơ cấu. Đó là thị trường viễn thông CNTT cạnh tranh khắc nghiệt, môi trường kinh doanh không chờ đợi VNPT hoàn thiện mô hình. Đặc biệt, hiện nay Bộ TT&TT siết chặt quản lý về SIM rác dẫn đến doanh thu dịch vụ giá trị gia tăng trên mạng di động sẽ giảm sút.
Với việc chuyển dịch cơ cấu sản phẩm dịch vụ sang CNTT, Tập đoàn VNPT cần khẩn trương đào tạo chuyển hệ nguồn nhân lực từ viễn thông sang CNTT. Nhu cầu nhân lực điện tử viễn thông giảm 18-20% trong thời gian tới trong khi nhu cầu nhân lực CNTT không ngừng gia tăng.
Ông Trần Mạnh Hùng cho biết, sắp tới VNPT sẽ tiến hành tái cơ cấu khối CNTT để CNTT sẽ thực sự trở thành một ngành mạnh của VNPT bên cạnh hạ tầng, kinh doanh, dịch vụ giá trị gia tăng. Ông Trần Mạnh Hùng cũng bày tỏ mong muốn nhận được sự ủng hộ của Bộ TT&TT về việc thành lập một đơn vị trực thuộc Tập đoàn phụ trách về CNTT thay vì nằm rải rác tại 64 tỉnh, thành như hiện nay.
Bài, ảnh: VĂN PHONG