QĐND - Hơn mười năm trở lại đây, đặc biệt là từ năm 2010 đến nay, TP Hồ Chí Minh luôn coi việc chỉnh trang, phát triển đô thị là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Bảo tồn và phát triển thêm nhiều mảng xanh; giảm ô nhiễm môi trường; cải tạo, nâng cấp và phát triển đô thị,... là những việc làm để thành phố mang tên Bác hướng tới mục tiêu đô thị thực sự “xanh-sạch-đẹp”.  

Thêm nhiều mảng xanh đô thị

Đi trên những con phố của TP Hồ Chí Minh, ấn tượng đầu tiên của mọi người là có rất nhiều cây xanh. Cây xanh được đánh số thứ tự để tiện cho việc quản lý và chăm sóc. 6 năm qua, có 32 tuyến phố được tăng cường mảng xanh với hàng vạn cây xanh được trồng mới. Hơn 50.000 m2 vỉa hè đã được nâng cấp, cải tạo; thành phố cũng dành từ 1,2-2,5m chiều rộng vỉa hè cho người đi bộ, còn lại là phủ màu xanh của cây hoa.

Với quan điểm: “Một thành phố dù hiện đại đến đâu, nhưng có quá ít cây xanh cũng chỉ là thành phố bê tông”, lãnh đạo TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo cho các quận, huyện, các sở, ban, ngành mà trực tiếp là Công ty TNHH Công viên cây xanh phải tăng cường thật nhiều mảng xanh đô thị hơn nữa. Hiện nay, các khu đô thị mới, hay các resort, cao ốc… thu hút nhiều khách du lịch đến thăm, có giá trị cao là nhờ những mảng xanh đô thị. Điển hình của những nơi này phải kể đến các quận trung tâm như: 1, 3, 5, hay khu đô thị Phú Mỹ Hưng (quận 7), khu Thảo Điền (quận 2).

Một góc TP Hồ Chí Minh.

Để có thêm nhiều mảng xanh đô thị, thành phố phát động Phong trào thi đua “Gia đình, công sở, doanh nghiệp, trường học, bệnh viện xanh”. Qua đó, mỗi gia đình đều trồng ít nhất từ 2-5 cây xanh hay giàn cây xanh tại nhà. Các công sở, trường học, bệnh viện cũng tận dụng tối đa đất trống, không gian trống để trồng cây. Thành phố phấn đấu đến năm 2015 đạt bình quân từ 6-8m2 cây xanh/người, đồng thời đẩy mạnh công tác quy hoạch lại các công viên, vườn hoa nội đô và tích cực tuyên truyền, giáo dục người dân tham gia bảo vệ, giữ gìn cây xanh đô thị.

Ông Phạm Thiết Hòa, Giám đốc Công ty Công viên cây xanh TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Phát triển những mảng xanh đô thị là việc làm cấp thiết để chỉnh trang thành phố thêm tươi đẹp. Chúng tôi sẽ tập trung cải tạo, trồng mới cây xanh, trong đó phát triển thêm nhiều vườn hoa ở 10 quận trung tâm, các khu đô thị mới và phát triển mảng xanh ở gần các khu chế xuất-khu công nghiệp để giảm ô nhiễm”.

Làm sạch đường phố, kênh rạch

Có thể nói, TP Hồ Chí Minh hôm nay đẹp hơn, hấp dẫn hơn là bởi những con đường ngày càng sạch mát, những dòng kênh đang được “hồi sinh”. Nếu đến thành phố 5 năm trước, nhiều du khách đã phải bịt mũi, khó chịu khi phải ngửi mùi hôi thối bốc lên từ những "dòng kênh đen" thì đến nay nhiều "dòng kênh đen" đã trong xanh trở lại. Điển hình là trước đây, người ta thường gọi hệ thống kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè là dòng kênh “chết”. Sau nhiều năm thực hiện dự án vệ sinh môi trường, từ năm 2012 đến nay, dòng kênh này không chỉ giảm ô nhiễm, mà còn đẹp về cảnh quan. Hai con đường Hoàng Sa và Trường Sa trở thành nơi vui chơi, giải trí và tập thể dục của người dân, mọi người có thể nhìn thấy những đàn cá bơi lội tung tăng dưới nước. Dự án cải tạo kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè cũng giúp thành phố giảm ùn tắc trên các tuyến đường Lê Văn Sỹ, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Cách mạng Tháng Tám, Phan Đình Phùng-Hai Bà Trưng, Điện Biên Phủ. Cùng với đó, hệ thống kênh Tàu Hủ-Bến Nghé, Kênh Đôi cũng được cải tạo và đưa vào sử dụng.

Xa lộ Hà Nội nhìn từ trên cao.

Hiện nay, TP Hồ Chí Minh có phong trào thi đua làm sạch đường phố, với nội dung: “Khu phố sạch, không xả rác bừa bãi”. Theo đó, hơn 90% số hộ dân đăng ký tham gia phân loại rác đúng cách, không xả rác và không phóng uế bừa bãi ra đường, kênh rạch. Điều ấn tượng hơn cả là nhiều nhà vệ sinh hiện đại được triển khai trên nhiều tuyến phố, giúp cho công tác bảo vệ môi trường tốt hơn rất nhiều và thuận lợi cho sinh hoạt của mọi người.

Đồng chí Lê Hoàng Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, cho rằng: “Khi đường phố sạch đẹp, những dòng kênh không còn ô nhiễm nữa, đô thị sẽ hấp dẫn hơn. Đó cũng là điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế và nâng cao mức sống cho người dân”. Tuy nhiên, người dân mong muốn thành phố phải có những giải pháp chống ngập úng hiệu quả, dẹp nạn ma túy đang nhức nhối tại một số khu dân cư và đường phố. Có như vậy bộ mặt của đô thị mới thực sự xanh-sạch-đẹp và an toàn.

Chỉnh trang đô thị cũ, hiện đại đô thị mới

Chỉnh trang đô thị ở Việt Nam nói chung, TP Hồ Chí Minh nói riêng luôn là một bài toán khó. Ở TP Hồ Chí Minh, do phải đối diện với tình trạng dân số tăng quá nhanh, đô thị cũ nhiều chỗ kiến trúc không theo quy hoạch tổng thể, nên việc chỉnh trang, phát triển phải thực sự kiên quyết và khoa học. Đối với nhà ở, đến năm 2015, thành phố phấn đấu diện tích nhà ở bình quân tính theo đầu người là 17m2/người.

Hiện nay, TP Hồ Chí Minh đang tập trung bảo tồn, cải tạo, nâng cấp các khu nhà ở có giá trị lịch sử, văn hóa. Cùng với đó là sự nỗ lực trong việc nâng cấp, cải tạo hệ thống giao thông, đặc biệt là xây mới hàng loạt cầu vượt ở khu vực ngã tư Hàng Xanh, Lăng Cha Cả, ngã tư Cộng Hòa-Hoàng Hoa Thám, bùng binh Cây Gõ, ngã sáu Nguyễn Tri Phương… Hệ thống giao thông trên xa lộ Hà Nội, đường đi vào khu cảng Cát Lái, đại lộ Võ Văn Kiệt, hầm Thủ Thiêm, đường Tân Sơn Nhất-Bình Lợi -Vành đai ngoài... và hiện đang triển khai xây dựng tuyến Metro Bến Thành-Suối Tiên, tạo cho bộ mặt đô thị của TP Hồ Chí Minh thêm hoành tráng, hiện đại và đẹp mắt.

Tới đây, TP Hồ Chí Minh sẽ phát triển đô thị theo hướng chia làm 3 địa bàn gồm: Địa bàn đã đô thị hóa, địa bàn đang đô thị hóa và địa bàn nông thôn trong đô thị. 15 quận nội thành cũ sẽ chỉnh trang đô thị, điều tiết dân số, phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đô thị theo hướng văn minh, hiện đại. Các quận đang đô thị hóa như: 2, 7, 9, 12, Thủ Đức, Bình Tân… sẽ phân chia thành các đô thị độc lập để kết nối với nơi đã đô thị hóa và thành lập 4 khu đô thị mới (thành phố vệ tinh) nhằm phát triển các ngành dịch vụ cao cấp, các khu công nghệ cao, dịch vụ cảng, thương mại, du lịch sinh thái, nông nghiệp kỹ thuật cao và giao lưu kinh tế, văn hóa với các địa phương bạn.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, khẳng định: “Chỉnh trang đô thị ở TP Hồ Chí Minh là một việc làm cấp thiết trong thời kỳ hội nhập. Vì vậy, Đảng bộ và nhân dân thành phố sẽ nỗ lực hết mình, tất cả vì mục tiêu xây dựng nơi đây thành một đô thị "xanh-sạch-đẹp" tầm cỡ Đông Nam Á trong thời gian ngắn nhất”.       

Bài và ảnh: LÊ PHI HÙNG