QĐND - Nhiều chỉ số kinh tế trong 9 tháng năm 2014 tăng so với cùng kỳ cho thấy nền kinh tế đang có những chuyển biến tích cực. Tăng trưởng GDP ở mức 5,62%, cao hơn dự kiến, khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8% cả năm là rất cao. Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, thu ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2014 có thể vượt 9% dự toán nhờ kinh tế có xu hướng phục hồi...

Sản xuất quạt điện tại Xí nghiệp 91, Nhà máy Z19, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng. Ảnh: Gia Minh

 

Những gam màu sáng

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, mức tăng trưởng 5,62% của 9 tháng đã vượt dự đoán của các chuyên gia kinh tế, cũng như các tổ chức quốc tế trước đó. Hoạt động xuất nhập khẩu có sự tăng trưởng mạnh, tổng kim ngạch xuất khẩu 9 tháng  đạt 109,6 tỷ USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ. Nhập khẩu đạt 107,2 tỷ USD, tăng 11,1% so với cùng kỳ. Tính chung 9 tháng, cả nước xuất siêu khoảng 2,47 tỷ USD, bằng 2,25% tổng kim ngạch xuất khẩu. Tổng thu NSNN lũy kế 9 tháng năm nay đạt 636.000 tỷ đồng, bằng 81,3% dự toán, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm 2013. Thứ trưởng Vũ Thị Mai nhận định, nhờ thu NSNN đạt kết quả khả quan nên mức thu cả năm dự kiến sẽ vượt 9% so với dự toán. Đáng chú ý là khoản thu nội địa đạt 427.890 tỷ đồng, bằng 79,4% dự toán, tăng 20,1% so với cùng kỳ năm 2013, cho thấy “sức khỏe” nền kinh tế đang vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và trên đà phục hồi rõ nét. 

Báo cáo của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia chỉ rõ, đà phục hồi kinh tế của Việt Nam được duy trì và có dấu hiệu chuyển biến nhanh hơn, nhất là trong quý III. Tốc độ tăng trưởng cao hơn gần 1% so với quý I (6,15% so với 5,25%), như vậy, đà phục hồi tăng trưởng quý III đang tạo điều kiện thuận lợi để đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8% cho cả năm. Bên cạnh đó, lạm phát tiếp tục được giữ ổn định ở mức thấp trong hơn hai năm qua khi giảm xuống còn 3,12% trong tháng 9 so với cùng kỳ. Lạm phát giảm tạo điều kiện giảm mặt bằng lãi suất. Lãi suất huy động tiền đồng phổ biến kỳ hạn 6 tháng giảm từ mức 7,2%/năm đầu năm 2014 xuống còn 6,1% (tính đến ngày 20-9). Thanh khoản hệ thống tiếp tục ở trạng thái tốt, hỗ trợ cho việc phát hành trái phiếu Chính phủ. Cán cân thanh toán thặng dư ghi nhận mức cao kỷ lục 10,15 tỷ USD giúp gia tăng dự trữ ngoại hối quốc gia, tạo điều kiện ổn định tỷ giá. Cán cân ngân sách cũng bước đầu cải thiện khi bội chi NSNN 9 tháng là 124,5 nghìn tỷ đồng, giảm 4,7%. Ngoài ra, theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tín dụng toàn hệ thống tăng 7,26% so với cuối năm 2013. Đây là mức tăng khá cao so với mức tăng 5,82% trong 8 tháng. Cơ cấu tín dụng tiếp tục chuyển dịch theo hướng tập trung vào các ngành, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ. Với xu hướng trên, Ủy ban Giám sát tài chính dự báo, nếu không có những biến động lớn về giá các mặt hàng cơ bản, thì lạm phát cả năm 2014 chỉ trong khoảng 3-4%.

Bà Cao Thị Thúy Nga, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Chứng khoán MBS cho biết, trong quý II và nửa đầu quý III, thị trường chứng khoán đã có dấu hiệu tích cực, thanh khoản tăng 30-40%. Các nhà đầu tư dần lấy lại niềm tin vào doanh nghiệp, dòng tiền “chảy đều” hơn về các sàn giao dịch chứng khoán, nhờ đó các công ty chứng khoán lớn đều có doanh thu tốt. Cụ thể với MBS, hầu hết các chỉ tiêu tài chính của cả năm đều đã hoàn thành. Bức tranh kinh tế với nhiều gam màu sáng của 9 tháng đã nhận được những ý kiến tích cực từ phía các chuyên gia kinh tế tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu, do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội vừa tổ chức. Theo các chuyên gia kinh tế, tăng trưởng GDP đã cao hơn dự kiến là kết quả đáng mừng, với kết quả này, khả năng cả năm đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8% là rất cao.

Nhiều doanh nghiệp vẫn còn khó khăn

Tiến sĩ Vũ Nhữ Thăng, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính), cho rằng: Nhìn tổng thể nền kinh tế chúng ta vẫn thấy rõ 3 thách thức lớn hiện nay là tín dụng cho nền kinh tế vẫn ở mức thấp, vấn đề xử lý nợ xấu của ngân hàng và sức khỏe của hệ thống doanh nghiệp chưa tốt. Dù những tháng gần đây, tốc độ tăng trưởng tín dụng so với cuối năm 2013 đã tăng từ 3,15% vào thời điểm ngày 20-7 lên 6,62% ngày 22-9, nhưng nhìn chung, các giải pháp nhằm khơi thông tín dụng vẫn chưa phát huy hết hiệu quả. Sức hấp thụ vốn của doanh nghiệp còn thấp, tình hình đầu tư sản xuất, kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn. Vốn không đưa ra được nền kinh tế, hoặc đưa ra chậm thì khó có thể kỳ vọng tăng trưởng cao. 

Sản xuất tại Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu. Ảnh: Trọng Hải

 

Tiến độ xử lý nợ xấu của các ngân hàng vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện và đang có xu hướng tăng trở lại. Tỷ lệ nợ xấu đã tăng từ mức 3,61% cuối năm 2013 lên tới 4,07% vào cuối tháng 5 và thậm chí là 4,17% vào cuối tháng 6-2014. Nợ xấu tăng trở lại chủ yếu do tăng trưởng tín dụng thấp và quá trình xử lý nợ xấu của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) còn chậm. Từ đầu năm đến nay, VAMC mới mua được khoảng 19.600 tỷ đồng nợ xấu, thấp hơn nhiều so với kế hoạch mua 70.000-100.000 tỷ đồng nợ xấu trong cả năm 2014. Trong khi đó, số lượng nợ xấu được VAMC xử lý còn rất thấp so với khả năng bán nợ xấu cho các nhà đầu tư nước ngoài, nhất là các khoản nợ có tài sản đảm bảo bằng bất động sản… Trong khi đó, tiến độ phát mại tài sản bảo đảm phụ thuộc vào sự phục hồi của thị trường bất động sản. Quan trọng hơn, thủ tục tố tụng, thi hành án kéo dài, nhiều rủi ro cùng với thủ tục phát mại rườm rà, phức tạp là một trong những nguyên nhân kéo dài tiến độ xử lý nợ xấu của khu vực ngân hàng. 

Về doanh nghiệp, trong 9 tháng qua cũng đã có hơn 48 nghìn doanh nghiệp giải thể, tạm ngừng hoạt động, tăng 13,8% so với cùng kỳ. Trong khi đó, số doanh nghiệp thành lập mới và số vốn đăng ký chưa có nhiều cải thiện. 9 tháng qua, cả nước có 53.192 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn đăng ký là 320.349 tỷ đồng, giảm 8,7% về số doanh nghiệp, tăng 13,9% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ. 

Các chuyên gia đều cho rằng, những tháng cuối năm phải tiếp tục thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Các chính sách tiền tệ, tín dụng, hay đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư phát triển, xúc tiến thương mại… cũng cần tiếp tục nỗ lực thực hiện. Đồng thời, quan trọng là chúng ta phải quyết liệt xử lý nợ xấu, đưa vốn ra nền kinh tế, làm sao để hỗ trợ ở mức cao nhất cho hoạt động của doanh nghiệp. Một giải pháp quan trọng nữa là phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện đề án tổng thể về tái cơ cấu nền kinh tế và các đề án tái cơ cấu ngành, lĩnh vực, nhất là sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước, cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém.

HOÀNG TRƯỜNG GIANG