Càng chậm càng gây thiệt hại

Phần đất dự án CCN Long Định - Long Cang chưa hoàn thành vì chậm giải quyết tranh chấp kinh tế.

Cụm Công nghiệp (CCN) Long Định - Long Cang ở huyện Cần Đước (Long An) là dự án được UBND tỉnh Long An giao cho Công ty Cơ khí Long An (nay là Công ty cổ phần Cơ khí xây dựng Long An (LICO)). Dự án có diện tích 50ha, kinh phí đầu tư 77 tỷ đồng. Do thiếu vốn, Công ty LICO đã có đơn xin UBND tỉnh Long An tiến hành ký kết hợp đồng góp vốn thực hiện dự án với hai công ty khác là Công ty TNHH Tân Lợi Lợi và Công ty Cổ phần Quốc tế Năm Sao để cùng thực hiện dự án. Nhưng sau đó, do mâu thuẫn, hai công ty Tân Lợi Lợi và Năm Sao đã xin tách khỏi dự án. Quy trình giải quyết tranh chấp kéo dài, chồng chéo giữa ngành chức năng và địa phương khiến cho dự án CCN Long Định-Long Cang bị kéo dài, có nguy cơ chia thành 3 phần khác nhau, sai với chủ trương, kế hoạch, quy hoạch ban đầu của dự án.

Như đã nêu ở trên, UBND tỉnh Long An chấp thuận cho công ty LICO ký kết hợp đồng góp vốn với hai công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao để thực hiện dự án CCN Long Định-Long Cang. Theo thỏa thuận, Công ty Tân Lợi Lợi góp vốn 50% giá trị dự án (gần 38,5 tỷ đồng) và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao góp 25% giá trị dự án (gần 19,25 tỷ đồng). Cả hai hợp đồng mà Công ty LICO ký với hai đối tác nêu trên đều có điều khoản ràng buộc cụ thể: Nếu có phát sinh vấn đề nhưng hai bên không tự giải quyết được thì chuyển cho Tòa kinh tế TAND tỉnh Long An giải quyết theo luật định.

Tuy nhiên, trong thời gian triển khai dự án, do xảy ra tranh chấp với LICO, nên Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao đều có đơn gửi Sở Kế hoạch-Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Long An xin tách khỏi dự án. Ngày 9-5-2006, Sở KH&ĐT tỉnh Long An có văn bản nêu rõ quan điểm không đồng ý cho Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao tách khỏi dự án vì lý do: Công ty LICO với Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao đã ký hợp đồng nên việc tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Hơn nữa, ngày 30-8-2006, UBND tỉnh Long An có văn bản 4159/UBND-KT với nội dung tái khẳng định: Công ty LICO là chủ đầu tư dự án, Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao chỉ là những đơn vị góp vốn.

Chuyện có thể sẽ không rơi vào phức tạp nếu như không có văn bản số 5957/UBND-KT ngày 4-12-2006 của UBND tỉnh Long An. Theo nội dung văn bản này, UBND tỉnh Long An lại cho phép Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao được tách ra khỏi dự án. Đây là sự chỉ đạo hoàn toàn trái ngược với quyết định ban đầu của UBND tỉnh Long An và các cơ quan có liên quan. Tiếp đó, ngày 15-2-2007, UBND tỉnh có văn bản 845/UBND-KT với nội dung chia CCN Long Định-Long Cang thành ba phần: Công ty Tân Lợi Lợi góp 16,95 tỷ đồng (số tiền mà công ty đã tham gia đóng góp vào dự án) được chia 24,93ha; Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao góp 7,55 tỷ được chia 13ha; còn Công ty LICO là chủ đầu tư, dù đã đầu tư vào các hợp đồng liên doanh hơn 32 tỷ đồng (đền bù thiệt hại cho dân, tiến hành san lấp và triển khai xây dựng hạ tầng kỹ thuật) nhưng chỉ được chia 12ha. Điều này hoàn toàn trái với chủ trương ban đầu của UBND tỉnh là giao LICO làm chủ đầu tư nhằm: “tạo ra quỹ đất công nghiệp cho tỉnh…”.

Trước sự bất hợp lý của việc chia tách Dự án thành 3 phần, Công ty LICO đã có đơn gửi tới các cơ quan chức năng. Ngày 12-3-2007, HĐND tỉnh Long An có văn bản, khẳng định vấn đề của 3 doanh nghiệp LICO, Tân Lợi Lợi và Năm Sao là tranh chấp hợp đồng kinh tế, việc áp dụng văn bản hành chính là không phù hợp với quy định pháp luật. Tuy nhiên, văn bản của HĐND tỉnh Long An không có tác dụng, khi Chủ tịch UBND tỉnh Long An ký Quyết định 716/QĐ-UBND (ngày 16-3-2007) thu hồi, hủy bỏ công văn giao Công ty LICO làm chủ đầu tư dự án và khẳng định việc đầu tư hạ tầng CCN này được thực hiện theo công văn 845/UBND-KT nêu trên. Chưa dừng lại ở đó, chỉ sau hai ngày khi TAND tỉnh Long An tiến hành thụ lý giải quyết vụ tranh chấp hợp đồng kinh tế thì căn cứ tờ trình số 197/TTr-STNMT.VPĐK của Sở Tài nguyên và Môi trường Long An, ngày 27-4-2007, Chủ tịch UBND tỉnh Long An ký liền 3 quyết định (1171, 1173 và 1174/QĐ-UBND) giao đất cho Công ty Năm Sao, Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty Thành Tài (Công ty Thành Tài là đơn vị được LICO chuyển giao quyền sử dụng mặt bằng sau khi đã hoàn thành cơ sở hạ tầng). Ba quyết định ký cùng ngày 27-4-2007, nhưng Chủ tịch UBND tỉnh lại cho thu nộp tiền sử dụng đất theo khung giá đất năm 2006. Trong khi đó, theo thông báo nộp tiền sử dụng đất ngày 19-6-2007 của Cục thuế Long An, tổng số tiền mà Công ty Tân Lợi Lợi phải nộp là 17,476 tỷ đồng nhưng được giảm trừ hơn 13,545 tỷ đồng (trong đó có 9,350 tỷ đồng là tiền bồi thường cho dân bị thu hồi đất) nên chỉ nộp hơn 3,931 tỷ đồng. Tương tự, Công ty cổ phần Năm Sao nộp 8,908 tỷ đồng, được “giảm trừ” 6,868 tỷ đồng (có 4,730 tỷ đồng bồi thường cho dân), nên chỉ nộp 2,040 tỷ đồng. Chỉ riêng khoản bồi thường cho dân mà hai doanh nghiệp này được “giảm trừ” đã hơn 14 tỷ đồng, trong khi số tiền này lại do chính LICO trực tiếp chi trả trước đó.

Trước khi ngành thuế có thông báo kể trên, ngày 27-12-2006, Giám đốc Sở TN&MT đã có công văn 1779/STNMT-VPĐK đề nghị UBND tỉnh xem xét, chấp thuận cho các doanh nghiệp được áp dụng khung giá đất 2006. Hạn chót để được áp dụng là các doanh nghiệp phải được UBND tỉnh cấp quyết định giao đất trước ngày 31-3-2007. Tuy nhiên, đến ngày 30-3-2007, Giám đốc Sở TN&MT lại có văn bản 429/STNMT-VPĐK đề nghị UBND tỉnh cho ba Công ty Tân Lợi Lợi, Năm Sao, Thành Tài được gia hạn về thủ tục đất đai và hoàn thành nghĩa vụ tài chính đến ngày 30-4-2007. Ông Nguyễn Văn Liên, Chủ tịch HĐQT công ty LICO cho biết: “Không theo khung giá đất năm 2007 (vị trí đất mặt tiền đường Long Định - Long Cang có giá từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng/m²), Nhà nước bị thất thu 20 tỷ đồng và nếu tính theo giá đất đất năm 2008 thì số tiền thất thu còn lên tới 58 tỷ đồng. Nếu để cho LICO là chủ đầu tư thì đúng như biên bản định giá tài sản ngày 21-3-2008 theo yêu cầu của TAND tỉnh, chúng tôi sẽ thu lợi 72 tỷ đồng. Chúng tôi sẽ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 28%, tương đương 20 tỷ đồng khi chuyển nhượng lại “đất sạch” cho các nhà đầu tư theo như chủ trương ban đầu của UBND tỉnh. Như vậy, việc UBND tỉnh Long An cho phép các doanh nghiệp áp khung giá đất theo năm 2006 và cách chia dự án thành ba phần sẽ gây thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước là 78 tỷ đồng (gồm 58 tỷ đồng tiền sử dụng đất và 20 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp). Mặt khác, LICO cũng không thu được 57,6 tỷ đồng (lợi nhuận của LICO sau khi trừ thuế thu nhập doanh nghiệp và lãi suất ngân hàng).

Với những diễn biến và cách xử lý bất nhất, thiếu khách quan nêu trên của UBND tỉnh Long An và các ngành chức năng dẫn đến Dự án CCN Long Định-Long Cang chậm trễ do tranh chấp và có nguy cơ tiền Nhà nước bị thất thoát trong thu thuế và tiền sử dụng đất. Công ty LICO là công ty cổ phần, trong đó cổ phần của Nhà nước nắm giữ nhưng lại phải chịu những thiệt thòi, không công bằng trong việc giải quyết tranh chấp kinh tế giữa các công ty đối tác nên đã tiếp tục kiến nghị UBND tỉnh Long An thu hồi các quyết định sai; đồng thời khởi kiện UBND tỉnh Long An về những quyết định sai. Mới đây, cuối tháng 6-2008, UBND tỉnh Long An đã ra quyết định thu hồi, hủy các văn bản, quyết định tách dự án, giao đất (trong đó có công văn 845/UBND-KT ngày 15-2-2007; QĐ 716/QĐ-UBND ngày 16-3-2007; các quyết định giao đất cho Công ty Tân Lợi Lợi và Công ty cổ phần Quốc tế Năm Sao) trái pháp luật, gây thiệt hại đối với Công ty LICO. Ở diễn biến khác, Công ty LICO đã rút lại đơn khởi kiện UBND tỉnh Long An vì lý do các quyết định sai của UBND tỉnh đã được thu hồi.

Những quyết định sai luật của UBND tỉnh Long An đã được thu hồi, hủy bỏ cho thấy sự việc được giải quyết theo hướng hợp lý. Tuy nhiên, qua vụ việc cho thấy, việc giải quyết một vụ tranh chấp kinh tế đòi hỏi các cấp ngành, chính quyền địa phương cần chú trọng xem xét đúng theo quy định của pháp luật. Hơn nữa, để Dự án CCN Long Định-Long Cang hoàn thành đúng tiến độ, đáp ứng nhu cầu về mặt bằng thu hút đầu tư ở tỉnh Long An, đòi hỏi UBND tỉnh Long An và các ngành liên quan cần sớm thống nhất cách giải quyết, chỉ đạo đúng pháp luật, tạo điều kiện cho các đơn vị liên quan thực hiện dự án.

Bài, ảnh: BINH HUYỀN - TRUNG KIÊN