Cần có chính sách hỗ trợ đặc thù

QĐND - "Với sự tham gia tích cực của quân đội, nhiều ngư dân, chiến sĩ hoạt động và làm nhiệm vụ trên các vùng biển, đảo đã được chăm sóc sức khỏe, cấp cứu kịp thời và điều trị thành công khi xảy ra sự cố...". Đó là đánh giá của Bộ Y tế sau một năm triển khai Đề án Phát triển mạng lưới y tế biển, đảo (YTBĐ) đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu năm 2013 (Đề án 317). Tuy nhiên, để thực hiện tốt đề án, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các ngành chức năng và chính sách hỗ trợ hiệu quả của Nhà nước.

Chăm sóc, cấp cứu kịp thời cho quân, dân biển, đảo

Đầu năm 2014, một chuyến bay cấp cứu khá hy hữu đã được Sư  đoàn 370, Quân chủng Phòng không-Không quân phối hợp với Bệnh viện 175 (Bộ Quốc phòng) thực hiện thành công khi vận chuyển bệnh nhân là Trung úy QNCN Nguyễn Mạnh Tường (36 tuổi), công tác tại Lữ đoàn 127, Vùng 5 Hải quân ở đảo Phú Quốc (Kiên Giang) vào đất liền trong tình trạng nguy kịch, bị xuất huyết não, hôn mê sâu. Nhận được mệnh lệnh của cấp trên vào lúc giữa đêm, ngay sau đó, trực thăng cứu hộ và các y, bác sĩ thuộc tổ cấp cứu ngoại viện nhanh chóng ra đảo Phú Quốc thực hiện nhiệm vụ. Trước đó, cuối năm 2013, hai đơn vị đã phối hợp tổ chức các chuyến bay trực thăng cấp cứu cho bệnh nhân khá đặc biệt là sư thầy Thích Thánh Thành, trụ trì chùa Song Tử Tây (xã đảo Song Tử Tây, Trường Sa, Khánh Hòa) trong điều kiện thời tiết xấu. Sau một thời gian điều trị tại Bệnh viện 175, bệnh nhân nhanh chóng hồi phục sức khỏe.

Máy bay trực thăng của Sư đoàn 370 bay cấp cứu bệnh nhân từ huyện đảo Trường Sa (Khánh Hòa) về Bệnh viện 175 điều trị.

Với đặc thù vùng biển rộng lớn, nhiều đảo, công tác khám, chữa bệnh luôn gặp nhiều khó khăn trong việc vận chuyển, cấp cứu bệnh nhân. Các lực lượng của quân đội luôn chủ động, sẵn sàng tham gia khi có yêu cầu. Góp phần cho công tác YTBĐ, Bộ Quốc phòng luôn duy trì lực lượng quân y đủ biên chế trên các tuyến đảo có dân cư, trên các tàu quân sự, nhà giàn... để sẵn sàng cứu chữa cho bộ đội và ngư dân hoạt động trên biển. Mạng lưới YTBĐ đã cấp cứu cho 1.641 bệnh nhân, trong đó có 44 bệnh nhân ở huyện đảo Trường Sa; khám bệnh, cấp thuốc điều trị cho hơn 32.000 lượt người; phẫu thuật cho 758 bệnh nhân; khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho 13.600 người…

Đề án 317 sau một năm triển khai đã tạo hiệu quả thiết thực, ý nghĩa  như: Cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cho cư dân trên đảo, huấn luyện cấp cứu trên biển và hỗ trợ thiết bị lặn cho hàng nghìn ngư dân, nâng cấp các cơ sở y tế như: Bệnh viện huyện đảo Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), Trung tâm y tế xã đảo Thạnh An (Cần Giờ, TP Hồ Chí Minh), Bệnh viện Quân dân y 78 (Phú Quốc, Kiên Giang); xây dựng trung tâm huấn luyện cấp cứu trên biển… Quân đội còn tổ chức cung cấp thuốc men cho các đảo theo cơ số SSCĐ, chăm sóc sức khỏe cho bộ đội và nhân dân đạt hiệu quả cao.

Cần cơ chế phối hợp, điều hành, chính sách hỗ trợ

Trong Hội nghị sơ kết một năm thực hiện Đề án 317, những tồn tại, khó khăn được đại biểu thuộc các bộ, ngành Trung ương và 28 tỉnh, thành phố ven biển nêu lên như:  Một số tỉnh còn giao khoán cho ngành y tế thực hiện đề án, mới chỉ có 60% người dân có BHYT, chi trả BHYT khó khăn do chi phí vận chuyển, cấp cứu y tế trên biển cao; thiếu hụt ngân sách…

Đại tá Hoàng Tùng, Chủ nhiệm Quân y Quân khu 3 cho biết: Ở mỗi huyện đảo, điểm đảo có nhiều cơ sở y tế tham gia, dẫn đến đầu tư dàn trải, lãng phí. Khi xảy ra sự cố, cấp cứu còn lúng túng giữa nhiều cơ quan do chưa thống nhất đầu mối điều hành. Mỗi đảo cần xây dựng quy hoạch, quy chế phối hợp giữa các ngành và quy chế điều hành về công tác YTBĐ.

Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Hồng Sơn, Giám đốc Bệnh viện 175 nêu kinh nghiệm của bệnh viện, là luôn có kế hoạch, phương án, trực sẵn sàng cấp cứu ngoại viện.  Khi có sự cố ở các đảo, tổ cấp cứu được triển khai ngay, nhanh chóng phối hợp với các đơn vị liên quan, rút ngắn thời gian cấp cứu bệnh nhân. Đây là trách nhiệm, nghĩa vụ đối với quân dân trên các đảo tiền tiêu của Tổ quốc.  

Thiếu tướng, TS Vũ Quốc Bình, Cục trưởng Cục Quân y, Bộ Quốc phòng nhấn mạnh: "Cơ sở quân y ở tuyến biển, đảo đang đảm nhận "hai vai" khi vừa bảo đảm chăm sóc sức khỏe  bộ đội, vừa thay ngành y tế chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nhiều người dân có thẻ BHYT, nhưng do cơ sở y tế đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu ở xa nên tập trung khám, chữa bệnh ở các cơ sở quân y, dẫn đến tình trạng không đủ thuốc phục vụ. Do đó, cần phải có cơ chế phối hợp hỗ trợ hằng năm cho các cơ sở quân y trên tuyến biển, đảo".

Với đặc thù biển đảo, công tác YTBĐ cần có chính sách thu hút đội ngũ y, bác sĩ. Đồng thời, cần có cơ chế bảo đảm về kinh phí và ngân sách hoạt động cho công tác YTBĐ ở mỗi địa phương.